Κοσμοσυρροή στη διάλεξη του Έλληνα επιστήμονα που έλυσε το Γρίφο του Νας

Πάνω από 1500 φοιτητές και ακαδημαϊκοί «κατέκλυσαν» την αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για να παρακολουθήσουν τη διάλεξη του Έλληνα Κωνσταντίνου Δασκαλάκη που έλυσε τον – άλυτο επί 60 χρόνια – Γρίφο του Νας.

Όπως αναφέρει το thestival.gr, το «θεώρημα του Νας» (Nash solution ή Nash equilibrium στα αγγλικά), είναι μια θεωρητική έννοια ενός παιχνιδιού που περιλαμβάνει δυο ή περισσότερους παίχτες.

Κάθε παίχτης υποτίθεται ότι ξέρει τις στρατηγικές που φέρνουν την ισορροπία των άλλων παιχτών. Αν κάθε παίχτης έχει μια επιλεγμένη στρατηγική κανένας δεν μπορεί να κερδίσει με το να αλλάξει τη στρατηγική του, ενώ οι υπόλοιποι παίχτες διατηρούν αναλλοίωτη την δική τους.

Οι εναλλαγές των στρατηγικών και το αντίστοιχο κέρδος από αυτές αποτελούν το θεώρημα του Νας.

Το θεώρημα του Νας χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να αναλύσει το αποτέλεσμα της στρατηγικής αλληλεπίδρασης πολλαπλών ατομικών αποφάσεων. 

Με άλλα λόγια είναι ένας τρόπος για να προβλέψουμε τι πρόκειται να γίνει, αν πολλοί άνθρωποι ή πολλοί οργανισμοί παίρνουν αποφάσεις ταυτόχρονα και η απόφαση του κάθε ενός στηρίζεται στην απόφαση των υπολοίπων. Η πιο απλή εξήγηση της διορατικότητας του Νας, έγκειται στο ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε το αποτέλεσμα, όταν πολλά άτομα παίρνουν αποφάσεις, αν αναλύσουμε μόνο τις αποφάσεις. Αντιθέτως, πρέπει να ρωτήσουμε τι πρόκειται να κάνει κάθε παίχτης ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση των υπολοίπων.

Κοσμοσυρροή στη διάλεξη στο ΑΠΘ

Την ευκαιρία να παρακολουθήσουν, είχαν περισσότεροι από 1500 φοιτητές και ακαδημαϊκοί, οι οποίοι κατέκλυσαν την αίθουσα τελετών του.

Εκατοντάδες φοιτητές έσπευσαν από πολύ νωρίς στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι, οι οποίοι θέλησαν να φωτογραφηθούν με τον διεθνούς βεληνεκούς καθηγητή.

Μάλιστα, δεκάδες άτομα δεν κατάφεραν να εισέλθουν, καθώς η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά και οι ιθύνοντες του ΑΠΘ, έκλεισαν τις εισόδους.

«Είναι τιμή μου που έχει έρθει τόσος κόσμος να με ακούσει. Είναι χαρά μου που βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη, που έχω να επισκεφθώ καιρό. Από την άλλη δεν με εκπλήσσει. Το θέμα για τον οποίο θα μιλήσω είναι πολύ σημαντικό και επίκαιρο. Θεωρώ ότι υπάρχει ένα πολύ υγιές κομμάτι της κοινωνίας. Αυτό το υγιές κομμάτι με προβληματισμούς και ενδιαφέροντα είναι εδώ για να με ακούσει να περιγράψω τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη» τόνισε στο Thestival ο δρ. Δασκαλάκης.

Ο αναπληρωτής καθηγητής του ΜΙΤ, ερωτηθείς για το φαινόμενο της συνεχούς εκροής επιστημόνων από τα ελληνικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό, εξέφρασε τη λύπη του, που συμβαίνει αυτό, ωστόσο εξήγησε πως υπάρχουν πλέον «παράθυρα» για τον Έλληνα επιστήμονα να διαπρέψει σε Ελλάδα και εξωτερικό.

«Είναι πολύ λυπηρό ότι η χώρα μας εκπαιδεύει τόσο επιστημονικό προσωπικό. Ιδανικά θα ήθελες μια χώρα που εκπαιδεύει προσωπικό να το απορροφήσει και αυτό είναι που ελπίζω. Είναι λίγο διαφορετική η εποχή, στην οποία άφησα την Ελλάδα. Πλέον έχει παγκοσμιοποιηθεί η αγορά και ένας Έλληνας μπορεί να συμμετέχει ενεργά επιστημονικό και στο οικονομικό-επιχειρηματικό γίγνεσθαι» υποστήριξε.

Κατά την ομιλία του, ο δρ. Δασκαλάκης ανέλυσε διεξοδικά τα σενάρια της εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης σε χρονικό ορίζοντα 5-50 χρόνων, υποστηρίζοντας πως αυτό που θα επικρατήσει θα αποτελείται από ένα κράμα και των τριών σεναρίων.

Αρχικά, αναφορικά με το πρώτο (θετικό) σενάριο, με τίτλο “Wonderland”, η αλληλεπίδραση ανθρώπων- μηχανών είναι θετική και ο πρώτος κερδίζει από την ύπαρξη των δεύτερων. Οι μηχανές κάνουν τις χειρονακτικές εργασίες, ο άνθρωπος έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο ή εκτελεί πνευματικές εργασίες και το ασφαλιστικό σύστημα σώζεται, αφού η έλλειψη νέων ανθρώπων που εργάζονται και καταβάλουν εισφορές αναπληρώνεται από την ύπαρξη των ρομπότ, που δεν χρειάζονται ασφάλιση ή σύνταξη.

Απαραίτητη προϋπόθεση, έτσι ώστε να επαληθευτεί αυτό το σενάριο, είναι η κατάκτηση της γενικής επιστήμης από την επιστήμη, δηλαδή η μηχανή να μάθει να χρησιμοποιεί τη διαίσθηση και την εμπειρία που αποκτά από μια νοητική λειτουργία και να τη μεταφέρει σε μια που δεν ξέρει καθόλου, όπως για παράδειγμα, όταν γνωρίζει να παίζει σκάκι, να μπορεί να χρησιμοποιήσει στρατηγική και στο πόκερ.

Σύμφωνα με το δεύτερο (αρνητικό) σενάριο, με τίτλο “Pessiland”, η επιστήμη κατακτά την γενική νοημοσύνη, ωστόσο αυτή δεν είναι προσβάσιμη σε όλους, παρά μόνο σε εργαστήρια εταιρειών ή κρατών, που τη χρησιμοποιούν για ιμπεριαλιστική επιρροή. “Αν πάμε σε αυτή την κατεύθυνση, το σενάριο είναι προφανώς δυστοπικό” σημείωσε ο ίδιος.

Τέλος, το τρίτο σενάριο, με τίτλο “Stagnatia”,το οποίο σύμφωνα με τον καθηγητή “έχει αρκετές πιθανότητες (επαλήθευσης)”, είναι αυτό που, ενώ υπάρχουν ολοένα και περισσότερες εφαρμογές ειδικής τεχνητής νοημοσύνης (πχ αναγνώριση εικόνας και ήχου ή μετάφραση), η επιστήμη δεν καταφέρνει να κάνει το άλμα στη γενική τεχνητή νοημοσύνη και επικρατεί σχετική στασιμότητα.

Λίγα λόγια για τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι Καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ. Είναι απόφοιτος των Ηλεκτρολόγων του Ε.Μ.Π., έκανε διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ και εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στη Microsoft. Η έρευνά του επικεντρώνεται στη θεωρητική πληροφορική και τη διεπαφή της με τα Οικονομικά, τη Στατιστική και την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Έχει τιμηθεί με το βραβείο της καλύτερης διδακτορικής διατριβής στην πληροφορική από τον Διεθνή Οργανισμό Επιστήμης των Υπολογιστών ACM, με το βραβείο Kalai από τη Διεθνή Ένωση Θεωρίας Παιγνίων, το βραβείο εξαιρετικής δημοσίευσης από τη Διεθνή Ένωση Εφαρμοσμένων Μαθηματικών SIAM, το Career Award από το Ίδρυμα Επιστημών της Αμερικής, το βραβείο Πληροφορικής του Ιδρύματος Sloan, την ερευνητική υποτροφία της Microsoft και το βραβείο έρευνας από το Ίδρυμα Giuseppe Sciacca του Βατικανού.