Μόδα και… «blackface»: Η Gucci αποσύρει το επίμαχο μαύρο πουλόβερ που προκάλεσε αντιδράσεις

Μόδα και… «blackface»: Η Gucci αποσύρει το επίμαχο μαύρο πουλόβερ που προκάλεσε αντιδράσεις

Ο οίκος μόδας κατηγορήθηκε για ρατσισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο ιταλικός οίκος μόδας Gucci ανακοίνωσε σήμερα ότι απέσυρε από την αγορά ένα μαύρο πουλόβερ με μακρύ λαιμό το οποίο στολίζει ένα μεγάλο στόμα με κόκκινα χείλη, αφότου κατηγορήθηκε για ρατσισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο μακρύς λαιμός του επίμαχου μαύρου πουλόβερ, ο οποίος φτάνει έως το μέσον του προσώπου καλύπτοντας και τη μύτη, έχει ένα άνοιγμα στο σημείο του στόματος στο περίγραμμά του οποίου διαγράφονται χοντρά κόκκινα χείλη. Χρήστες του Διαδικτύου διέκριναν σε αυτό μια αναφορά στο «blackface», δηλαδή στο θεατρικό μακιγιάζ για τον ρόλο ενός μαύρου προσώπου: μια γελοιογραφική και ρατσιστική απεικόνιση των μαύρων προσώπων.

«Η Gucci ζητεί συγνώμη για την ενόχληση που προκάλεσε» με αυτό το πουλόβερ, «επιβεβαιώνουμε ότι το προϊόν αποσύρθηκε αμέσως από όλα τα καταστήματά μας και από τον ιστότοπό μας», έγραψε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα στο λογαριασμό της στο Twitter η εταιρία που ανήκει στον γαλλικό όμιλο Kering.  

Τι είναι το blackface;

Το να βάφει κανείς το πρόσωπό του για να υποδυθεί ένα άτομο με πιο σκούρο χρώμα δέρματος, δεν είναι μια αθώα κίνηση. Ονομάζεται «blackface» και αποτελεί μια άκρως προσβλητική παράδοση φυλετικών στερεοτύπων, η οποία έπαιξε και συνεχίζει ακόμα και σήμερα, να παίζει σημαντικό ρόλο στη διάδοση ρατσιστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών απέναντι σε ανθρώπους της μαύρης φυλής παγκοσμίως.

Το blackface ξεκίνησε ως μια αμερικανική μορφή ψυχαγωγίας στην παράδοση των υπαίθριων θεατρικών παραστάσεων με πλανόδιους καλλιτέχνες (τα λεγόμενα Minstrel Shows) τον 19ο αιώνα. Στην συγκεκριμένη παράδοση, λευκοί άνθρωποι βάφονταν με μαύρη μπογιά παριστάνοντας εξευτελιστικές καρικατούρες των μαύρων ανθρώπων προκειμένου ανοιχτά και σκόπιμα να τους γελοιοποιήσουν. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο το μακιγιάζ και η εμφάνιση στο blackface είναι σκόπιμα παρατραβηγμένη και μη ρεαλιστική. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το ιστορικό πλαίσιο εκείνης της εποχής, στην οποία επικρατούσε καθεστώς σκλαβιάς μέσω διατλαντικού εμπορίου. Σε εκείνη ακριβώς την εποχή το blackface αποτελούσε κομμάτι της συστημικής κοινωνικής και πολιτικής καταπίεσης, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να υποβαθμίσει τους ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής, και να καλλιεργήσει το ρατσιστικό κίνητρο που στη συνέχεια «δικαιολογεί» τις βίαιες πρακτικές απέναντί τους.

Πλέον η χρήση του blackface καταδικάζεται κοινωνικά και έχει πραγματικές επιπτώσεις. Το blackface όμως δεν περιορίζεται μόνο στην Αμερικανική ιστορία και πραγματικότητα. Η Ευρώπη είναι επίσης συνένοχη, δείτε για παράδειγμα το Zwarte Piet is Racisme, την κίνηση διαμαρτυρίας εναντίον του Zwarte Piet, μιας Ολλανδικής παράδοσης στην οποία το blackface έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Στην ελληνική πραγματικότητα γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι το blackface δεν έχει ενοχοποιηθεί και συνεχίζει να χρησιμοποιείται ανεξέλεγκτα, όπως για παράδειγμα την περίοδο των καρναβαλιών αλλά όπως είδαμε και στη τηλεόραση. Ωστόσο δεν παύει να είναι άκρως προσβλητικό και ρατσιστικό και δεν αποτελεί και ούτε πρόκειται ποτέ με κανέναν τρόπο να αποτελέσει αποδεκτό τρόπο απεικόνισης ενός μαύρου ατόμου. Εξάλλου το να μην έχει κάποιος εικόνα της Αμερικάνικης ιστορίας ή συγκεκριμένα της ιστορίας του blackface δεν αποτελεί δικαιολογία. Οποιοσδήποτε μπορεί να καταλάβει και χωρίς το συγκεκριμένο πλαίσιο ότι η συγκεκριμένη πρακτική είναι εξευτελιστική.