Ξεχάστε τις πετρελαϊκές μετοχές. Αυτό που πραγματικά πλήττει τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια παγκοσμίως είναι οι τράπεζες

Οι μετοχές κάποιων από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου καταβαραθρώνονται. Οι χρηματοπιστωτικές μετοχές στον δείκτη S&P 500 έχουν πέσει κατά 11% φέτος. Αυτή η επίδοση είναι χειρότερη από εκείνη των πετρελαϊκών μετοχών και των μετοχών ενέργειας, καθώς κι από εκείνη του δείκτη αναδυόμενων αγορών. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν πέσει ακόμα περισσότερο.

Η τιμή της μετοχής της Deutsche Bank έχει μειωθεί κατά 31% φέτος, εκείνη της Unicredit κινείται στο -35%, και η μετοχή της Credit Suisse έχει χάσει 30% της αξίας της. Η Barclays, η BNP Paribas, η Societe General και η UBS έχουν πτώση «μόνο» 20% απ’ την αρχή του χρόνου.

Τα κέρδη των τραπεζών είναι γενικώς απογοητευτικά. Η μετοχή της Credit Suisse άγγιξε ιστορικό χαμηλό 24ετίας αφότου παρουσίασε ζημιές για πρώτη φορά από το 2008, και η BNP Paribas είδε τα καθαρά της κέρδη να μειώνονται κατά 50% κατά το τέταρτο τρίμηνο.

Ακόμα και η JPMorgan Chase προειδοποίησε ότι η αρχή του 2016 θα έχει προκλήσεις εξαιτίας των ασταθών αγορών.

Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία γύρω απ’ την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Η Κίνα επιβραδύνει και η αμερικανική οικονομία χάνει το μομέντουμ. Οι αναδυόμενες αγορές παλεύουν να κερδίσουν το στοίχημα της ανάπτυξης – και κάποιες απ’ αυτές έχουν κάνει βουτιά στην ύφεση.

Οι τράπεζες έχουν πληγεί ιδιαιτέρως σοβαρά. Να γιατί:

Καταρχήν, τα χαμηλά επιτόκια στις περισσότερες κύριες οικονομίες περιορίζουν τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών και οι επενδυτές χάνουν κάθε ελπίδα για μια επικείμενη αλλαγή.

Η Fed αύξησε τα επιτόκια για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία τον περασμένο Δεκέμβριο, και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να αυξηθούν και φέτος.

Οι επενδυτές, όμως, δεν το πιστεύουν.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Αγγλίας, τα επιτόκια θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ για άλλο έναν χρόνο. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας μόλις εισήγαγε αρνητικά επιτόκια, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να οδηγήσει τα επιτόκια της ευρωζώνης ακόμα χαμηλότερα.

«Τα αρνητικά επιτόκια πολλών κεντρικών τραπεζών δεν συνιστούν καλό νέο για τον κλάδο» επισημαίνει ο Μάικ βαν Ντάλκεν, επικεφαλής έρευνας στην Accendo Markets.

Εντωμεταξύ, και οι υπό κατάρρευση τιμές του αργού πετρελαίου επιδρούν αρνητικά στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Πολλές τράπεζες επένδυσαν εκτεταμένα σε μεγάλα πετρελαϊκά έργα, αλλά είδαν τις εμπλεκόμενες εταιρείες να χρεοκοπούν καθώς οι τιμές κατέρρεαν. Τουλάχιστον 42 πετρελαϊκές εταιρείες της Βορείου Αμερικής πτώχευσαν από την αρχή του 2015.

«Η πτώση των τιμών του πετρελαίου σε απρόβλεπτα επίπεδα αφήνει ένα πελώριο ερωτηματικό να πλανάται πάνω από τα δάνεια που δόθηκαν για να υποστηρίξουν τον κλάδο τα χρόνια της εκρηκτικής του ανάπτυξης» τονίζει ο Νίκολας Κόλας, επικεφαλής στρατηγικής στην Convergex.

Η Wells Fargo, η JPMorgan Chase και η Citigroup έχουν χορηγήσει δάνεια ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων στον ενεργειακό κλάδο, και βάζουν χρήματα στην άκρη για να καλύψουν αναμενόμενες απώλειες.

Τέλος, πολλές τράπεζες έρχονται αντιμέτωπες με τις συνέπειες της κακής συμπεριφοράς τους. Τα πρόστιμα και οι διακανονισμοί συσσωρεύονται στην πλάτη τους.

Οι κανονισμοί είναι συχνά αυστηρότεροι σε σχέση με το παρελθόν, κι αυτό αναγκάζει τις τράπεζες να περιορίζουν τις δραστηριότητές τους στον χώρο της επενδυτικής τραπεζικής. Πλέον, είναι αναγκασμένες να βάζουν στην άκρη περισσότερο κεφάλαιο για τις «άσχημες μέρες»· οι νέοι κανόνες μπορεί να είναι σχεδιασμένοι ώστε να αποτρέψουν μελλοντικές κρίσεις, αλλά οι τράπεζες επισημαίνουν ότι τις κάνουν λιγότερο κερδοφόρες.

Σε μια προσπάθεια περικοπής του κόστους, οι BNP Paribas, Credit Suisse, Deutsche Bank και Barclays ανακοίνωσαν πρόσφατα την απομάκρυνσή τους από την επενδυτική τραπεζική.