Μαριάννα Πολιτοπούλου: Μόνο με εξωστρέφεια και αλληλεγγύη μπορούμε να πείσουμε
Οι αγάπες της είναι τα παιδιά της και η δουλειά της. Η ταχύτητα είναι το μεγάλο της ατού. Ώσπου ενέσκηψε η πανδημία και συνειδητοποίησε πόσο σχετική έννοια είναι… Τι κι αν είχε σημειώσει ως τότε στη ζωή της απανωτά σπριντ; Πολύ πριν κλείσει τα 30 έγινε για πρώτη φορά μητέρα και ξεκίνησε, παράλληλα, την πορεία της προς την κορυφή. Έχοντας θητεύσει ως CEO στη Eurolease του Inchcape Hellas Group και στην Eurobank-FPS της Eurobank, το 2016 κάνει την έκπληξη και περνάει από τον αμιγώς τραπεζικό χώρο στην αγορά της ιδιωτικής ασφάλισης.
Αναλαμβάνει Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της NN Hellas, μετασχηματίζει την εταιρεία σε νούμερα και εταιρική κουλτούρα και σήμερα, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει είναι η ανθρώπινη ενίσχυση ως φορέας ηθικής και δημοκρατίας, μέσα στην αβεβαιότητα και τις προκλήσεις του new normal. Οι κόποι και οι θυσίες, που επιβάλει «η κορυφή», ιδιαίτερα για μια γυναίκα και μητέρα, δεν την αποπροσανατολίζουν. «Η δουλειά μου είναι ομαδική. Σημασία έχει να αγαπάς αυτό που κάνεις, να αγαπάς τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεσαι και να περνάς ωραία κάνοντας τη δουλειά αυτή, γιατί είναι μεγάλο το διακύβευμα για όλους μας» μου λέει και στη συζήτηση, που ακολουθεί, ανοίγει τα χαρτιά της και την καρδιά της. Μιλάει εφ’ όλης της ύλης για όσα συνθέτουν τις καταιγιστικές αλλαγές που συντελούνται σε όλα τα επίπεδα.
Δύο χρόνια σχεδόν, παρέα με την πανδημία, τι σε απασχολεί περισσότερο αυτό τον καιρό;
Ως άνθρωπο και ως μητέρα, με απασχολεί πάρα πολύ το πού οδεύει ο κόσμος, η κοινωνία μας, ο πλανήτης. Πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος, πόσο σύντομη είναι η ζωή μας και αυτό το νιώθουμε καλύτερα όταν βλέπουμε τα παιδιά μας. Έχω δύο γιους στη Β’ Λυκείου και θυμάμαι όταν σπούδαζα πριν τριάντα χρόνια, που μας δίδασκαν την έννοια της παγκοσμιοποίησης στην Αμερική και την ανάγκη ευελιξίας και προσαρμογής στις συνθήκες. Τότε αυτά ήταν θεωρίες, δεν κατανοούσα ούτε το βάθος, ούτε τη σημασία τους.
Σήμερα, όλα αυτά είναι απόλυτα συνυφασμένα με την ύπαρξή μας. Η πανδημία θεωρώ ότι είναι μόνο μία πτυχή αυτής της αλματώδους επιταχυνόμενης αλλαγής και πραγματικά συγκλονίζομαι για το πώς μας έμαθε ότι η ταχύτητα είναι απολύτως σχετική. Και πόση αξία έχει τελικά η υγεία μας, σωματική, ψυχική, πνευματική. Συνειδητοποίησα ακόμη βαθύτερα, ότι διατηρώντας το όραμά μου για το μέλλον, πρέπει κυριολεκτικά να ζω την κάθε μέρα και να μη θεωρώ κάτι δεδομένο, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή μας.
Ως επαγγελματία, με απασχολεί το πώς θα συντονίσω με την ομάδα μου και διασφαλίσω τη συνέχιση της ανοδικής πορείας της NN, ενώ προετοιμαζόμαστε για την ολοκλήρωση της απόκτησης της MetLife. Και πώς, με το νέο διευρυμένο σχήμα που θα φτιάξουμε, θα αγκαλιάσουμε τους ανθρώπους όλοι μαζί, εργαζόμενοι και δίκτυα πωλήσεων και θα ενοποιηθούμε σε μια μεγάλη οικογένεια, φροντίζοντας τους ασφαλισμένους μας, προσφέροντας στην ελληνική κοινωνία.
Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα συμβαίνουν με εκθετική ταχύτητα. Τι δεξιότητες απαιτήθηκαν για να μπορέσεις, ως επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα, να πλοηγηθείς μέσα σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον, με τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται σε όλα τα επίπεδα;
Όλη αυτή την αλλαγή, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, τη βιώνω με τεράστια αίσθηση ευθύνης. Με χαρακτηρίζει η φιλομάθεια και μία συνεχής περιέργεια για τα πράγματα, οπότε σαφώς έχω θετική διάθεση, ψυχραιμία και μεγάλο ενδιαφέρον για ό,τι έπεται.
Τώρα, ως προς τις δεξιότητες, μπορεί να φαίνονται απλές, δεν είναι όμως. Ούτε είναι αυτονόητες. Προφανώς πρέπει να υπάρχει η γνώση, αλλά δεν αρκεί. Ψυχραιμία, ευελιξία, ενσυναίσθηση, γρήγορα αντανακλαστικά και λήψη αποφάσεων χωρίς να υπάρχουν όλα τα δεδομένα στο τραπέζι. Γι’ αυτό και απαιτείται διαίσθηση, εμπειρία, σύνεση και κοινή λογική. Ουσιαστικά καλείσαι να επιστρατεύσεις όλα αυτά και άλλα τόσα, όπως για παράδειγμα τις αξίες σου, το μητρικό σου ένστικτο. Προσωπικά, αντιμετώπισα την εταιρεία και τους ανθρώπους μας όπως νοιάζομαι για την οικογένειά μου.
Ουσιαστικά περιγράφεις τον τρόπο που αλλάζει η ηγεσία, με την συναισθηματική νοημοσύνη να παίζει καταλυτικό ρόλο για τον ηγέτη της νέας εποχής.
Σαφώς, αλλά δεν αρκεί μέσα σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλλον. Πρέπει να αποδεχτούμε και να συμφιλιωθούμε με την αβεβαιότητα. Και ένας ηγέτης οφείλει καθημερινά να δίνει απαντήσεις σε σύνθετα ζητήματα. Είναι σαν να λύνεις εξισώσεις με πολλές μεταβλητές. Αυτό όμως καλείται να κάνει η ηγεσία: να αναλαμβάνει την ευθύνη και, ταυτόχρονα, να προωθεί την ομαδικότητα, την τάξη, τη δικαιοσύνη και να έχει και ενσυναίσθηση.
Στα πέντε χρόνια που ηγείσαι, ως Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της NN Hellas, έγινε ένας μετασχηματισμός της εταιρείας, που οδήγησε και σε πολύ θετικό πρόσημο τα νούμερα του Ομίλου στην Ελλάδα. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισες;
Είναι τόσες πολλές και δύσκολες. Δεν θα αναφερθώ στα προφανή, των οικονομικών αποτελεσμάτων. Ομολογώ ότι αυτά τα βρίσκω δευτερεύοντα. Το επίκεντρο του προσωπικού μου οράματος είναι ο άνθρωπος κι αυτή ήταν και η μεγαλύτερη πρόκληση. Πώς θα καταφέρναμε να δημιουργήσουμε μια ομάδα και να γαλουχήσουμε μια ήδη πολύ μεγάλη εταιρεία, που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα πάνω από 35 χρόνια, να προσαρμόσει την κουλτούρα της και τον τρόπο εργασίας με ομαδικότητα, ειλικρίνεια και συμπερίληψη. Ήταν όμως πάρα πολύ δύσκολο, γιατί δεν ήταν αυτά τότε δεδομένα. Και ακόμη συνεχίζουμε. Ταυτόχρονα, ήταν δική μας υποχρέωση να πείσουμε τον Όμιλο να συνεχίσει να επενδύει στην Ελλάδα. Και τελικά όλα καταλήγουν στις αξίες, την εμπιστοσύνη. Όλα τα επιτύχαμε με την ομάδα μου και με υποστήριξη και εμπιστοσύνη από τον Όμιλο.
Αναφέρεσαι πάντα στη σημασία της ομάδας. Με ποια κριτήρια, αλήθεια, επιλέγεις τους συνεργάτες σου;
Θεωρώντας ως δεδομένη τη γνώση του αντικειμένου, επιλέγω τους ικανότερους ανθρώπους. Θέλω να είναι «αστέρια» οι συνεργάτες μου. Ο καθένας και η κάθε μία από εμάς – αφού έχουμε και αρκετές γυναίκες στην ομάδα – να έχει άποψη και να την εκφράζει, να συνεργάζεται καλά και να έχει τις ίδιες αξίες με εμάς.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεσαι μπροστά στην εξαγορά της MetLife, που είναι ένα τεράστιο project. Ποιά άλλη πρόκληση θεωρείς ότι θα σε καθορίσει στα χρόνια που έρχονται;
Για να μην αναφέρω την εξαγορά, που αυτονόητα είναι μια μεγάλη πρόκληση, θα αναφερθώ στο άγνωστο. Νιώθω ότι περισσότερα είναι αυτά που δεν γνωρίζω από αυτά που γνωρίζω. Καλούμαστε, και θεωρώ ότι είναι και δική μου ευθύνη και προτεραιότητα, να σχεδιάσουμε νέες υπηρεσίες για τους ασφαλισμένους μας, που όμως δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς θα χρειαστούν, καθώς όλα είναι αβέβαια. Και αυτή είναι μια μεγάλη και καθολική πρόκληση κατά τη γνώμη μου για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου. Πόσο μάλλον για εμάς, που νοιαζόμαστε για την ανθρώπινη ζωή, για την υγεία, για το οικονομικό μέλλον τους. Και να λάβουμε υπόψη ότι στην Ελλάδα ερχόμαστε από μια δεκαετή κρίση που πίεσε τις αντοχές μας στα απόλυτα όριά τους.
Νιώθω ότι περισσότερα είναι αυτά που δεν γνωρίζω από αυτά που γνωρίζω. Καλούμαστε να σχεδιάσουμε νέες υπηρεσίες για τους ασφαλισμένους μας, μέσα σε ένα ασταθές κι αβέβαιο τοπίο. Αυτή είναι μεγάλη και καθολική πρόκληση για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου.
Γι’ αυτό και πρέπει να ακούμε προσεκτικά τις ανάγκες των ασφαλισμένων μας, να τις αφουγκραζόμαστε και να προσπαθούμε να παρακολουθούμε τις αναδυόμενες τάσεις.
Και βεβαίως ένας από τους παράγοντες που πιστεύω θα παίξει μεγάλο ρόλο και εμείς το κάναμε αυτό με πολύ γοργά βήματα ήδη, είναι να υλοποιήσουμε με σωστή ισορροπία το phigital, το συνδυασμό της ψηφιακής τεχνολογίας με την ανθρώπινη φυσική επαφή. Έχουμε ήδη τέτοιο μοντέλο από την αρχή της πανδημίας, το οποίο πρέπει όλο και περισσότερο να το βελτιώνουμε και να το αγκαλιάσει ο κόσμος. Αλλά, αν μπορώ να μπω έτσι λίγο πιο βαθιά, μια μεγάλη πρόκληση είναι το θέμα της ψυχικής υγείας. Παρατηρώ ότι η υγειονομική κρίση και η οικονομική πίεση το έχουν επισκιάσει, ενώ είναι και οι κατεξοχήν λόγοι που το έχουν γιγαντώσει. Και είναι και θέμα ταμπού για τους Έλληνες. Δεν είμαι σίγουρη ότι αντιμετωπίζεται επαρκώς και πιστεύω ότι έχουμε όλοι χρέος να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, μαζί με την Πολιτεία, και να παρέχουμε υπηρεσίες οι οποίες θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Πιστεύεις ότι η ενσυναίσθηση, η συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή, είναι δεξιότητα που εξ ορισμού διαθέτουν περισσότεροι οι γυναίκες σε θέσεις ευθύνης;
Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι είναι έτσι. Προφανώς αποτελεί προαπαιτούμενο για όλους.
Αυτό που νομίζω ότι συμβαίνει είναι ότι οι γυναίκες έχουμε μεγαλύτερη ευαισθησία, έχουμε τις κεραίες μας σε εγρήγορση, έχουμε καλύτερο αισθητήριο, και κατά κανόνα αυτό μας δίνει μια ματιά στα πράγματα ίσως πιο άμεση. Πιθανόν λόγω της μητρότητας και των κοινωνικών συνθηκών, επωμιζόμαστε πολλούς ρόλους, ακούμε τους άλλους, συνεργαζόμαστε. Όλα αυτά θεωρώ ότι είναι αλληλένδετα.
Σύμφωνα με μια έρευνα για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε από την Αθηνέα, σε συνεργασία με το Women on Top, οι γυναίκες δείχνουν μικρή αυτοπεποίθηση στη διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων, ακόμη και αν έχουν τις κατάλληλες σπουδές και το ανάλογο background. Από την εμπειρία σου στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και τώρα στην NN, που διαχειρίζεστε προϊόντα ασφάλειας και επενδύσεων, ποια είναι η γνώμη σου;
Νομίζω ότι είναι απολύτως ακριβής. Ελπίζω ότι αυτό αλλάζει σταδιακά. Διαισθάνομαι ότι έχει να κάνει με το πώς έχουν επιμεριστεί οι ρόλοι.
Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εύκολο να διατηρηθείς σε τέτοιο επίπεδο γνώσης χρηματοοικονομικών προϊόντων αν δεν είσαι απολύτως εξειδικευμένος και αυτό δεν αποτελεί το καθημερινό σου αντικείμενο. Πρέπει να είσαι μέσα στα πράγματα συνέχεια και δεν μιλάμε μόνο για τα ασφαλιστικά, που θεωρούνται τυποποιημένα. Αυτά όμως που κάνει ένας asset manager είναι πολύ ειδικά. Οι αγορές μεταβάλλονται επίσης, κινούνται, είναι δύσκολο. Το ρίσκο είναι μεγάλο.
Αυτό που εντυπωσιάζει στην έρευνα, είναι το εύρημα ότι ακόμα και για αποφάσεις του νοικοκυριού, σε ποσοστό άνω του 80%, οι γυναίκες χρειάζονται την συγκατάθεση του άντρα. Με βάση την εμπειρία σας, είναι άντρες ή γυναίκες οι περισσότεροι πελάτες σας;
Θα έλεγα ότι το ποσοστό είναι σχεδόν μοιρασμένο, είναι αρκετές οι γυναίκες. Μια έρευνα που πραγματοποιήσαμε μας έδειξε ότι πρέπει να δίνουμε ακόμη μεγαλύτερη φροντίδα για το γυναικείο κοινό και να επικοινωνούμε ακόμη πιο ξεκάθαρα και αναλυτικά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας.
H πανδημία έδειξε ότι ο καπιταλισμός, όπως τον ξέραμε, ολοκλήρωσε τον ιστορικό του κύκλο, και έχει μπει ένας σκοπός στην εταιρική κουλτούρα, που θέτει προτεραιότητες και κανόνες. Αλλάζει, πράγματι, κάτι βαθύ στον τρόπο που οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται πλέον το ρόλο τους απέναντι σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και, εν τέλει, απέναντι στην κοινωνία;
Αλλάζει, αλλά εκεί ήταν πάντα και εμείς δεν το βλέπαμε. Τι εννοώ… Διαπιστώνω ότι επιστρέφουμε σε πρωτογενείς αξίες στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η κρίση έφερε βίαια στην επιφάνεια τις βασικές ανάγκες της κοινωνίας και πιστεύω ότι πρέπει να ανακαλύψουμε και πάλι μονοπάτια και δρόμους, που θα μας φέρουν σε μια ισορροπία και με το περιβάλλον, που την είχαμε βάλει στην άκρη. Για παράδειγμα, η βιώσιμη ανάπτυξη για τις επιχειρήσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ηθική της ευθύνης. Η ευθύνη είναι παντού, σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Άτομο, οικογένεια, γειτονιά, πόλη, πλανήτης, περιβάλλον, όλα μαζί. Ο στρατηγικός σχεδιασμός, λοιπόν, πρέπει να γεφυρώσει αυτές τις ανάγκες, που πάντα ήταν εκεί, τις αφήσαμε πίσω μας και τώρα πρέπει να τις επαναφέρουμε στο προσκήνιο. Για αυτό και πιστεύω ότι μόνο η επιχείρηση που έχει εξωστρέφεια προς την κοινωνία για ανταπόδοση και αλληλεγγύη θα πείσει, ακόμα και για το βασικό ρόλο της λειτουργίας της.
Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ηθική της ευθύνης, σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μόνο οι επιχειρήσεις που έχουν εξωστρέφεια προς την κοινωνία για ανταπόδοση και αλληλεγγύη θα πείσουν, ακόμα και για τον βασικό ρόλο της λειτουργίας τους.
Μαριάννα, ποιο είναι το τίμημα για μια γυναίκα που βρίσκεται στο τιμόνι ενός ομίλου που αγγίζει τον ευαίσθητο κλάδο της υγείας και της ασφάλειας, με πολλούς εργαζομένους, καλείται να φέρει οικονομικά αποτελέσματα που θα δικαιώσουν την επιλογή της για τη θέση που ανέλαβε και, ταυτόχρονα, είναι μητέρα τριών αγοριών;
Το τίμημα είναι μεγάλο και είναι μεγάλο για όλους όσοι ηγούνται και συμμετέχουν ενεργά σε πολυσύνθετες δραστηριότητες. Σαφώς δεν είμαι εξαίρεση.
Σε προσωπικό επίπεδο, η συνεργασία με τις ομάδες μου και η δυνατότητα μέσα από τη δουλειά μας να προσφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο, με κάνει να νιώθω ότι αξίζει ο κόπος και οι θυσίες. Σημασία έχει να αγαπάς αυτό που κάνεις, να αγαπάς τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεσαι και να περνάς ωραία κάνοντας τη δουλειά αυτή, γιατί είναι μεγάλη δέσμευση, για όλους μας. Η δουλειά μου είναι ομαδική.
Τι είδους θυσίες απαιτούνται;
Αφαιρείς δραστηριότητες, θέτεις προτεραιότητες. Προτεραιότητά μου είναι τα παιδιά μου, η οικογένειά μου και η δουλειά μου. Στο σπίτι, όποια ώρα γυρίσω, είμαι μόνο με τα παιδιά μου, τα δίδυμα αυτή τη στιγμή είναι στη Β’ Λυκείου και όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει αυτό. Έχω περιορίσει σημαντικά τις κοινωνικές μου δραστηριότητες, γιατί θέλω να είμαι και αφοσιωμένη στους γιους μου. Βρίσκω όμως χρόνο για την άθλησή μου, για τη θωράκιση της υγείας μου, έχω μάθει και πιάνο μέσα στην πανδημία με ένα application, οπότε χρησιμοποιώ το πιάνο για εκτόνωση.
Καλό! Η αλήθεια είναι ότι έγινες CEO της EuroLease του ομίλου εταιρειών Inchape Holding πριν 20 χρόνια. Πολύ νέα! Φαντάζομαι ότι απαιτήθηκε αλλαγή mindset και τρόπου ζωής από πολύ νωρίς, για να «παντρέψεις» οικογένεια και καριέρα. Σήμερα όμως, να απολαμβάνεις τους κόπους σου, να έχεις αυτό το κέφι για τη δουλειά και τη ζωή και να μαθαίνεις να παίζεις πιάνο!
Τότε ήμουν ήδη παντρεμένη και είχα ένα γιο. Μας δόθηκε η ευκαιρία να εκπαιδευτούμε, όλη η οικογένεια μαζί και να διαχειριστούμε μια καθημερινότητα, με εμένα σε μια πολύ απαιτητική δουλειά. Όταν αργότερα προστέθηκαν και τα δίδυμα αγόρια και μεγάλωσε η οικογένεια και οι ευθύνες, είχαμε ήδη όλοι συνηθίσει σε ένα τρόπο ζωής, που προσωπικά με βοήθησε να μη νιώθω ότι θυσιάστηκα. Φυσικά και θυσίασα για παράδειγμα τον ύπνο μου, για να ξυπνάω και να είμαι με το παιδί μου και ταυτόχρονα να μπορώ να δουλεύω. Περιόρισα τη διασκέδασή μου. Αλλά δεν θεωρώ ότι αυτές οι θυσίες μπορούν να συγκριθούν με τη δυνατότητα να μεγαλώνω τα παιδιά μου σωστά και να κάνω και τη δουλειά που αγαπούσα πολύ. Και βέβαια, χωρίς την υποστήριξη της οικογένειάς μου και των δικών μου ανθρώπων, θα ήταν αδύνατον να τα καταφέρω.
Μαριάννα σε ευχαριστώ πολύ!
Photo credits: @ICONSWELOVE
