Albert Bourla στο Fortune: Το θαύμα των εμβολίων, η «μάχη» των πρώτων υλών και οι συμφωνίες για τις δόσεις

Albert Bourla στο Fortune: Το θαύμα των εμβολίων, η «μάχη» των πρώτων υλών και οι συμφωνίες για τις δόσεις
Pfizer CEO Albert Bourla talks during a press conference with European Commission President after a visit to oversee the production of the Pfizer-BioNtech Covid-19 vaccine at the factory of US pharmaceutical company Pfizer, in Puurs, on April 23, 2021. (Photo by JOHN THYS / POOL / AFP) Photo: AFP
Το Fortune μίλησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Albert Bourla για την παγκόσμια διάθεση του εμβολίου και τον ρόλο της Pfizer.

της Erika Fry

Πριν από ένα χρόνο, η Pfizer ήταν μία από τις πολλές φαρμακευτικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο που έδιναν αγώνα δρόμου για την ανάπτυξη εμβολίου κατά του SARS-CoV-2, του νέου κορονοϊού που προκαλεί τον COVID-19. Σήμερα, βέβαια, το εμβόλιο mRNA της συγκεκριμένης φαρμακοβιομηχανίας, το οποίο ανέπτυξε με τη γερμανική εταιρεία BioNTech, έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο αποτελεσματικά και ευρέως χρησιμοποιούμενα «όπλα» στον κόσμο κατά του ιού.

Η εταιρεία, η οποία έχει προβλέψει έσοδα 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το εμβόλιο κατά του COVID-19 φέτος, αυξάνει γρήγορα την παραγωγή. Μέχρι στιγμής, η Pfizer έχει αποστείλει περισσότερες από 700 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου σε 101 χώρες ή εδάφη σε όλο τον κόσμο – περίπου 179 εκατομμύρια από αυτές τις δόσεις έχουν χορηγηθεί μέχρι στιγμής στις ΗΠΑ.

Το Fortune μίλησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Albert Bourla, την περασμένη εβδομάδα για την παγκόσμια διάθεση του εμβολίου και τον ρόλο της Pfizer.

Fortune: Η Pfizer είχε ένα από τα πρώτα διαθέσιμα εμβόλια κατά του COVID στον κόσμο. Πρέπει να υπήρχε μεγάλη ζήτηση από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ εσείς είχατε συγκεκριμένο επίπεδο προσφοράς. Μπορείτε να μιλήσετε για το πώς λειτούργησε η διαδικασία σύναψης συμφωνιών;

Bourla: Απέφευγα να κάνω συμφωνίες ο ίδιος – είχαμε μια διαδικασία γι’ αυτό. Καθιερώσαμε μια κλιμακωτή τιμολογιακή πολιτική. Αν ήσουν χώρα υψηλού εισοδήματος, υπήρχε μια τιμή, λίγο πολύ όπως βλέπουμε εδώ στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία – η οποία καθοριζόταν στο κόστος ενός γεύματος. Αν ήσουν χώρα μεσαίου εισοδήματος, ήταν περίπου το μισό, και αν ήσουν χώρα χαμηλού εισοδήματος, η τιμή δεν αποσκοπούσε στο κέρδος. Όλα αυτά τα ξεκαθαρίσαμε σε όλες τις κυβερνήσεις τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 2020, και στη συνέχεια όσες ενδιαφέρθηκαν άρχισαν να συμμετέχουν σε συζητήσεις.

Έκανα παρέμβαση νωρίς μόνο για τις χώρες που δεν έδιναν παραγγελίες, επειδή ανησυχούσα έντονα. Έστειλα επιστολές σε ορισμένες από τις χώρες επειδή έβλεπα ότι οι δόσεις θα πήγαιναν κυρίως σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Αυτή ήταν η μόνη συμμετοχή μου. Αργότερα, αφού το εμβόλιο εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο και όλοι μπόρεσαν να δουν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και ορισμένες από τις άλλες εταιρείες αντιμετώπισαν προβλήματα, τότε ήταν που οι άνθρωποι που δεν είχαν κάνει τις παραγγελίες τους εγκαίρως, προσπαθούσαν τώρα να πάρουν μεγαλύτερες ποσότητες και να με καλέσουν. Δεν διαπραγματευόμουν πραγματικά, εκτός αν υπήρχε κάποιος ειδικός λόγος, αλλά δεχόμουν όλα τα τηλεφωνήματα και προσπαθούσα να είμαι ευγενικός και να εξηγώ την κατάσταση.

Πώς ήταν αυτά τα τηλεφωνήματα;

Είτε το πιστεύετε είτε όχι, μερικοί απλά τηλεφωνούσαν για να πουν ευχαριστώ. Το εκτίμησα πραγματικά αυτό. Ήταν όλοι πολύ ευγενικοί, αλλά μερικοί από αυτούς ρωτούσαν επίσης: «Είναι δυνατόν να πάρουμε περισσότερες δόσεις στη χώρα μας επειδή έχουμε υψηλό φορτίο ασθενειών;». Ή αν δεν είχαν καθόλου παραγγελίες: «Κάναμε ένα λάθος, νομίζαμε ότι θα πηγαίναμε με μια άλλη επιλογή, αλλά αυτό δεν λειτούργησε. Ξέρω ότι ήταν δικό μας λάθος. Αλλά μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό;».

Πώς ιεράρχησε η Pfizer αυτές τις παραγγελίες και πώς σκεφτήκατε ποιος θα πάρει τι και πότε;

Είχαμε συμφωνίες προμήθειας με πολλές χώρες. Για παράδειγμα, η πρώτη συμφωνία που υπογράψαμε, νομίζω, ήταν με το Ηνωμένο Βασίλειο, μετά με τις ΗΠΑ και στη συνέχεια με την ΕΕ. Αυτές οι συμφωνίες έρχονταν με ένα χρονοδιάγραμμα – άρα θέλω να αγοράσω από εσάς τόσες δόσεις, και τόσες θα είναι το πρώτο τρίμηνο, τόσες το δεύτερο τρίμηνο, τόσες το τρίτο τρίμηνο. Οι δόσεις είχαν όλες κατανεμηθεί σε όσους έκαναν παραγγελίες.

Ευτυχώς, αρχίσαμε να παράγουμε όλο και περισσότερο – περισσότερο απ’ ό,τι νομίζαμε ότι θα μπορούσαμε – και έτσι περισσότερες ποσότητες γίνονταν διαθέσιμες, και ήμασταν σε θέση να εξυπηρετήσουμε νέες συμβάσεις. Κάποιος διαπραγματευόταν μαζί μας ένα χρονοδιάγραμμα και εμείς του κατανέμαμε τις δόσεις.

Μπορείτε να μας πείτε πώς καταφέρατε να αυξήσετε την παραγωγή εμβολίων;

Είναι ένας συνδυασμός πολλών πραγμάτων, αλλά όλα πήγαν πολύ καλά. Είναι ένας συνδυασμός επενδύσεων και εξεύρεσης ενός πολύ έξυπνου τρόπου γρήγορης δημιουργίας νέας παραγωγικής ικανότητας. Για παράδειγμα, αντί να κατασκευάσουμε νέες σειρές σκευασμάτων, κάτι που θα έπαιρνε περισσότερο από ένα χρόνο, χρησιμοποιήσαμε προκατασκευασμένες μονάδες. Τις μεταφέραμε από το Τέξας στο Καλαμαζού – χρειάστηκε να κλείσει η αστυνομία τους δρόμους επειδή ήταν τεράστιες. Αυτά είναι πράγματα που συνήθως δεν κάνουμε.

Ένα άλλο πράγμα είναι ότι οι επιστήμονές μας εργάστηκαν πολύ για να βελτιώσουν τη διαδικασία κατασκευής, την απόδοση. Καταφέραμε από 110 ημέρες – αυτός ήταν ο κύκλος της κατασκευής, από την αρχή έως το τέλος – να τον μειώσουμε σε 60, δηλαδή σχεδόν κατά 50%. Αυτό σημαίνει ότι διπλασιάζουμε την παραγωγή από την ίδια υποδομή.

Πολύ σύντομα το πρόβλημα δεν ήταν η υποδομή που κατασκευάσαμε αλλά οι πρώτες ύλες. Σχεδόν μέχρι σήμερα, οι πρώτες ύλες είναι το σημείο συμφόρησης κι ο λόγος που, για παράδειγμα, αυτό τον μήνα δεν μπορούμε να κάνουμε περισσότερα, ενώ τον επόμενο μήνα θα κάνουμε περισσότερα.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεθούν αυτά τα υλικά;

Οι περισσότερες πρώτες ύλες είναι πολύ, πολύ εξειδικευμένα συστατικά. Υπήρχαν πολύ λίγες εταιρείες που τα κατασκεύαζαν – για ορισμένες, υπήρχαν δύο ή τρεις κατασκευαστές στον κόσμο. Τώρα για ορισμένες από αυτές έχουμε διψήφιο αριθμό προμηθευτών. Όλα αυτά οφείλονται στο ότι τους εξηγήσαμε τι θέλουμε και τους δώσαμε κεφάλαιο – γιατί συνήθως δεν είναι μεγάλες εταιρείες – για να επεκταθούν. Τους δώσαμε τεχνογνωσία για την κατασκευή των υλικών τους, οπότε συνεργαστήκαμε πολύ μαζί τους.

Επειδή δεν μπορούσαμε να βρούμε αρκετούς προμηθευτές για να αυξήσουμε την παραγωγή, αρχίσαμε να κατασκευάζουμε μόνοι μας ορισμένα από αυτά τα υλικά. Δεν ασχολούμαστε με πρώτες ύλες, αλλά με σκευάσματα.

(From L to R) European Commission President Ursula von der Leyen, Belgium's Prime Minister Alexander De Croo, German scientist, CMO and co-founder of BioNTech Ozlem Tureci, Pfizer CEO Albert Bourla and Pfizer Manufacturing Belgium's Managing Director Luc Van Steenwinkel oversee the production of the Pfizer-BioNtech Covid-19 vaccine during a visit of the factory of US pharmaceutical company Pfizer, in Puurs, on April 23, 2021. (Photo by JOHN THYS / POOL / AFP)
(From L to R) European Commission President Ursula von der Leyen, Belgium’s Prime Minister Alexander De Croo, German scientist, CMO and co-founder of BioNTech Ozlem Tureci, Pfizer CEO Albert Bourla and Pfizer Manufacturing Belgium’s Managing Director Luc Van Steenwinkel oversee the production of the Pfizer-BioNtech Covid-19 vaccine during a visit of the factory of US pharmaceutical company Pfizer, in Puurs, on April 23, 2021. (Photo by JOHN THYS / POOL / AFP)

Μπορείτε να δώσετε μερικά παραδείγματα πρώτων υλών που ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να βρεθούν;

Τα εμβόλια χρησιμοποιούν 186 πρώτες ύλες, από εξειδικευμένα φιαλίδια μέχρι συγκεκριμένα συστατικά. Είναι πολλές! Μερικές από τις πιο δύσκολες είναι τα εξαιρετικά εξειδικευμένα λιπίδια που απαιτούνται για την παρασκευή λιπιδικών νανοσωματιδίων, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος της σύνθεσης του εμβολίου μας. Χρειαζόμασταν πραγματικά όλο και περισσότερα – ήταν μεγάλη πρόκληση. [Η Pfizer άρχισε να παράγει λιπίδια στις εγκαταστάσεις της στο Καλαμαζού για να καλύψει τη ζήτηση].

Τα εμβόλια χρησιμοποιούν 186 πρώτες ύλες, από εξειδικευμένα φιαλίδια μέχρι συγκεκριμένα συστατικά. Είναι πολλές!

Αυτή τη στιγμή, έχουμε μια κατάσταση όπου πολύ περισσότεροι άνθρωποι εμβολιάζονται στις πλούσιες χώρες απ’ ό,τι στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Πώς προσεγγίζετε το ζήτημα της ισότητας και της παγκόσμιας διάδοσης των εμβολίων; Υπάρχει κάτι που πιστεύετε ότι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά για την αντιμετώπιση του ζητήματος;

Ανησυχούσα γι’ αυτό από πολύ νωρίς. Γι’ αυτό έστειλα τις επιστολές σε ορισμένους από αυτούς τους ηγέτες. Δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν, διότι εκείνη την εποχή ποιος ήξερε ποιο εμβόλιο θα ήταν το επιτυχημένο, σωστά; Ορισμένες κυβερνήσεις δεν έκαναν παραγγελίες για το εμβόλιό μας επειδή τους υποσχέθηκαν τοπική παραγωγή – αυτό ήταν πολύ σημαντικό για πολλούς από αυτούς. Αυτό δεν λειτούργησε, τεχνικά δεν ήταν επιτυχημένο, και οι περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα.

Ορισμένοι προτίμησαν ένα άλλο εμβόλιο επειδή το mRNA δεν ήταν δοκιμασμένη τεχνολογία εκείνη την εποχή. Το προσφέραμε σε όλες τις χώρες σε διαφορετικές τιμές, και αν έδιναν παραγγελίες ήμασταν έτοιμοι. Για την ακρίβεια, τους ενοχλούσαμε: «Ελάτε να υπογράψετε το συμβόλαιο, ελάτε να υπογράψετε το συμβόλαιο».

Όταν το mRNA έγινε ουσιαστικά η κύρια τεχνολογία και γίναμε η κύρια εταιρεία που μπορούσε να παράγει ποσότητες, άρχισαν να επιστρέφουν χώρες που αρχικά δεν έδιναν παραγγελίες. Πιστεύω ότι τελικά όλοι θα λάβουν ένα εμβόλιο, επειδή πρόκειται να παράγουμε 3 δισεκατομμύρια δόσεις φέτος. Το πρώτο εξάμηνο του έτους θα κατασκευάσουμε 1 δισεκατομμύριο δόσεις – και οι δόσεις αυτές είναι εν πολλοίς στραμμένες προς τις ανεπτυγμένες χώρες – αλλά τους επόμενους μήνες, θα πάνε πολύ περισσότερες στις αναπτυσσόμενες χώρες απ’ ό,τι στις ανεπτυγμένες, επειδή οι ανεπτυγμένες έχουν ήδη πάρει τις δόσεις τους. Τα 2 δισεκατομμύρια που θα κάνουμε το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους θα πάνε κυρίως σε χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος.

Πιστεύω ότι τελικά όλοι θα λάβουν ένα εμβόλιο, επειδή πρόκειται να παράγουμε 3 δισεκατομμύρια δόσεις φέτος.

Χώρες όπως οι ΗΠΑ έχουν επικριθεί για τον εμβολιασμό ατόμων χαμηλού κινδύνου, όπως οι έφηβοι, προτού πολλές χώρες αποκτήσουν εμβόλια. Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με αυτό; Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιος ρόλος για τους κατασκευαστές στην αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων;

Από τη δική μου οπτική γωνία, θέλω να έχω την ευχέρεια να μην πω ποιος έχει δικαίωμα να το κάνει ή όχι, θέλω να είμαι σε μια θέση όπου όλοι να μπορούν να το κάνουν. Εκεί εστιάζω και γι’ αυτό βγάζω τόσα πολλά εμβόλια. Πολύ σύντομα – οι δόσεις αυξάνονται δραματικά – όλοι θα το λάβουν. Αυτό είναι που μπορώ να επηρεάσω. Δεν μπορώ να επηρεάσω τις πολιτικές εμβολιασμού μιας χώρας. Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να βεβαιωθώ ότι δίνω τα εμβόλια σε μια τιμή που όλοι μπορούν να αντέξουν οικονομικά και παράγοντας αρκετά για όλους.

Το κλιμακωτό σύστημα τιμολόγησης που χρησιμοποιείτε – πουλώντας το εμβόλιο περίπου στην τιμή ενός γεύματος σε πλούσιες χώρες, στη μισή τιμή σε χώρες μεσαίου εισοδήματος και σε μη κερδοσκοπική τιμή σε χώρες χαμηλού εισοδήματος – το έχετε εφαρμόσει και με άλλα προϊόντα ή ήταν μια νέα προσέγγιση με το COVID;

Έχουμε κλιμακωτή τιμολόγηση για διάφορα προϊόντα, αλλά όχι σε αυτόν τον βαθμό. Δεν έχουμε, για παράδειγμα, μη κερδοσκοπικές τιμές. Κάνουμε δωρεές, και ίσως σε ορισμένα προϊόντα δίνουμε μη κερδοσκοπικές τιμές, αλλά δεν είναι κάτι που κάνουμε ευρέως· το κάναμε με το εμβόλιο για τον COVID.

US President Joe Biden (L) listens as Pfizer CEO Albert Bourla makes a statements in St Ives, Cornwall on June 10, 2021, ahead of the three-day G7 summit being held from 11-13 June. - G7 leaders from Canada, France, Germany, Italy, Japan, the UK and the United States meet this weekend for the first time in nearly two years, for the three-day talks in Carbis Bay, Cornwall. (Photo by Brendan SMIALOWSKI / AFP)
US President Joe Biden (L) listens as Pfizer CEO Albert Bourla makes a statements in St Ives, Cornwall on June 10, 2021, ahead of the three-day G7 summit being held from 11-13 June. – G7 leaders from Canada, France, Germany, Italy, Japan, the UK and the United States meet this weekend for the first time in nearly two years, for the three-day talks in Carbis Bay, Cornwall. (Photo by Brendan SMIALOWSKI / AFP)

Πρόσφατα ανακοινώσατε μια μεγάλη συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την παροχή 500 εκατομμυρίων δόσεων που θα δωρίσει στο COVAX, την παγκόσμια προσπάθεια διανομής εμβολίων που υποστηρίζεται από την Gavi και τον ΠΟΥ. Μπορείτε να μιλήσετε για το πώς προέκυψε αυτό; Οι όροι ήταν οι ίδιοι με αυτούς που θα είχατε πωλήσει τα εμβόλια απευθείας στην COVAX;

Σωστά. Ο COVAX έκανε αμέσως πολλές παραγγελίες για ένα άλλο εμβόλιο. Έχουμε σύμβαση 40 εκατομμυρίων δόσεων με τον COVAX. Δεν παρήγγειλαν περισσότερα. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν πήγαν καλά με το άλλο εμβόλιο – δεν παρήγαγαν τόσες ποσότητες και επίσης η Ινδία μπλόκαρε τις εξαγωγές. Έτσι, ξαφνικά, τα 40 εκατομμύρια που δώσαμε είναι μια από τις μεγαλύτερες συνεισφορές στον COVAX αυτή τη στιγμή. Προσπαθούσαμε να τους δώσουμε περισσότερα, αλλά οι ΗΠΑ ήθελαν να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους και έτσι αναλάβαμε αυτή τη δέσμευση. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ είναι για 500 εκατομμύρια δόσεις – 200 εκατομμύρια φέτος και 300 εκατομμύρια τους πρώτους έξι μήνες του επόμενου έτους. Ο όρος είναι μόνο ότι θα πρέπει να πάνε στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, είτε στις χώρες της Αφρικανικής Ένωσης είτε σε χώρες του COVAX με πραγματικά χαμηλά εισοδήματα.

Λάβετε υπόψη ότι η Pfizer ανέλαβε επίσης τη δέσμευση ότι από τις δόσεις που παράγουμε φέτος, 1 δισεκατομμύριο θα πάνε σε χώρες με μεσαίο και χαμηλό εισόδημα. Τα 200 εκατομμύρια είναι μέρος αυτής της δέσμευσης.

Πουλάτε επίσης απευθείας σε ορισμένες από τις χώρες του COVAX;

Βεβαίως. Ο COVAX έχει πολλές χώρες. Οι περισσότερες από τις χώρες μεσαίου εισοδήματος και ορισμένες από τις χώρες χαμηλού εισοδήματος αγοράζουν και απευθείας από εμάς. Θα μπορούσαν επίσης να προμηθευτούν εμβόλια μέσω του COVAX, αλλά κυρίως τα εμβόλιά μας πηγαίνουν απευθείας σε αυτές.

Πολλές φορές γίνεται λόγος για την ανάγκη booster (ενισχυτικών) εμβολίων. Τι γνωρίζουμε σε αυτό το σημείο και πώς περιπλέκουν τα booster εμβόλια το ζήτημα της δίκαιης διανομής; Θα κάνουν οι άνθρωποι στις ΗΠΑ ενισχυτικές δόσεις πριν καν εμβολιαστούν οι άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες;

Υπάρχουν δοκιμές που διεξάγουμε για να βεβαιωθούμε ότι γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να γίνει και πότε όσον αφορά τα booster εμβόλια. Αυτές οι μελέτες θα ολοκληρωθούν αυτό το καλοκαίρι, ας πούμε μέχρι το τέλος Αυγούστου. Έκανα μια δημόσια πρόβλεψη βασισμένη σε ένα σωρό διαφορετικά δεδομένα ότι πιθανότατα θα χρειαστούμε μια τρίτη ενισχυτική δόση μεταξύ 8 και 12 μηνών για να διατηρήσει το εμβόλιό μας υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας.

Λάβετε υπόψη ότι τώρα χρησιμοποιούμε δύο δόσεις και το booster εμβόλιο του χρόνου θα είναι μόνο μία δόση. Έτσι, αυτό καθιστά τη διαθεσιμότητα των εμβολίων αρκετά διαφορετική. Για εμάς, το γεγονός ότι τους τελευταίους έξι μήνες φτιάξαμε 1 δισεκατομμύριο δόσεις, το γεγονός ότι πρόκειται να φτιάξουμε τα επόμενα 1,5 χρόνια, 6 δισεκατομμύρια δόσεις – 2 δισεκατομμύρια περισσότερες φέτος και 4 δισεκατομμύρια του χρόνου, και ότι αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές εταιρείες που παράγουν εμβόλια κατά του COVID σε όλο τον κόσμο – σημαίνει ότι θα υπάρχουν αρκετές δόσεις για όλους μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.

Το booster εμβόλιο του χρόνου θα είναι μόνο μία δόση. Έτσι, αυτό καθιστά τη διαθεσιμότητα των εμβολίων αρκετά διαφορετική

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο πιο βιώσιμος τρόπος για να εξασφαλιστεί επαρκής εφοδιασμός του κόσμου με εμβόλια κατά του COVID είναι η μεταφορά τεχνολογίας και η παραίτηση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Αυτό είναι κάτι που δεν το υποστηρίζετε. Μπορείτε να μιλήσετε για τους λόγους για τους οποίους αισθάνεστε έτσι και ποια πιστεύετε ότι θα ήταν μια καλύτερη λύση;

Η καλύτερη λύση είναι αυτό που κάνουμε εμείς, δηλαδή να προσφέρουμε το εμβόλιο σε τιμές που μπορούν να αγοράσουν όλοι. Και δημιουργούμε αρκετή παραγωγική ικανότητα για όλους. Αυτή τη στιγμή, τα εμπόδια για οποιονδήποτε στο να παράγει δεν είναι η πνευματική ιδιοκτησία – είναι ότι δεν υπάρχουν πρώτες ύλες. Αυτό δεν θα αλλάξει με μια παραίτηση από την πνευματική ιδιοκτησία ή με οποιοδήποτε είδος μεταφοράς τεχνολογίας. Πρόκειται για πολύ περίπλοκες διαδικασίες παρασκευής, και αυτή τη στιγμή η Pfizer είναι σε θέση να μετατρέπει αυτές τις πρώτες ύλες σε σωτήριες δόσεις με αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα. Δεν υπάρχει ούτε ένα γραμμάριο που να έχει χαλάσει.

Το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να μας εμποδίσει να παρασκευάσουμε 6 δισεκατομμύρια δόσεις μέσα στους επόμενους 18 μήνες είναι το να μην έχουμε πρώτες ύλες. Αν δηλαδή ξαφνικά κάποια εταιρεία στη Νότια Αφρική ή στην Ινδία άρχιζε να βάζει πρώτες ύλες στην αποθήκη της.

Νομίζω ότι όλες αυτές οι συζητήσεις έχουν πολιτικά κίνητρα.

Ο χρόνος μας έχει τελειώσει. Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να προσθέσετε σε αυτό το θέμα της ισότητας και της παγκόσμιας διάθεσης των εμβολίων;

Το σημαντικό εδώ είναι να εκτιμήσουμε πόσο τυχεροί ήμασταν που μπορέσαμε να παράγουμε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια – κι ότι έχουν αυτό το επίπεδο απόδοσης στον πραγματικό κόσμο. Δεν είναι πάντα εύκολο, ιδίως για τις ασθένειες του αναπνευστικού. Νομίζω ότι το βασικό μάθημα για μένα και για όλους όσοι σχεδιάζουν την αντίδραση στην επόμενη πανδημία είναι ότι ευχαριστούμε τον Θεό που είχαμε τον κλάδο των βιοεπιστημών που μπόρεσε να παρέμβει και να παράγει το θαύμα που όλοι συζητούν, σε αυτό το θαυμαστό χρονοδιάγραμμα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, για όλους όσοι σκέφτονται το πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε καλύτερα για την επόμενη πανδημία, να έχουμε τις συνθήκες που θα διατηρήσουν αυτή την κατάσταση ώστε να υπάρξει ένας ακόμη πιο παλλόμενος κλάδος των βιοεπιστημών που θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει την επιστήμη ως εργαλείο και όπλο κατά της επόμενης πανδημίας. Νομίζω ότι μερικές φορές, μας διαφεύγει αυτό το σημείο. Χωρίς αυτό, θα εξακολουθούσαμε να βλέπουμε πολύ σκοτεινές μέρες αυτή τη στιγμή.

Πηγή: fortune.com