Κοκτέιλ προβλημάτων για τις ευρωπαϊκές τράπεζες

Ιδού τα επτά βασικά συστατικά του κοκτέιλ προβλημάτων που ανησυχεί τις αγορές, σε σχέση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες:

1. Οικονομική επιβράδυνση
Η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας – εδώ και καιρό η ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης – είναι μια κακή είδηση για τράπεζες με εκτεταμένες δραστηριότητες στις αναδυόμενες αγορές ή μεγάλη έκθεση σε βασικά προϊόντα (τα οποία ανέβαιναν χάρη στην κινέζικη επέκταση). Και η επιβράδυνση της Κίνας επιδρά αρνητικά στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στους Γερμανούς εξαγωγείς.

2. Προβληματικά δάνεια
Αμέσως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι Αμερικάνοι ρυθμιστές εξανάγκασαν τις τράπεζές τους να έρθουν αντιμέτωπες με τα λάθη του παρελθόντος και να διαγράψουν την αξία των προβληματικών δανείων απ’ τη συνολική αξία τους. Μια τέτοια διαδικασία δεν έλαβε ποτέ χώρα στην Ευρώπη. Κάπως έτσι, η Deutsche Bank καταλήγει να έχει χρηματιστηριακή αξία περίπου στο 30 τοις εκατό της λογιστικής αξίας της. Αυτό δείχνει μια θεμελιώδη αποσύνδεση μεταξύ της αξίας των στοιχείων ενεργητικού που η τράπεζα εκτιμά ότι διαθέτει, και της εμπιστοσύνης της αγοράς προς αυτή την εκτίμηση.

3. Κεντρικές τράπεζες
Οι αγορές ανησυχούν που οι κεντρικές τράπεζες ξεμένουν από «πυρομαχικά». Κάποιοι εντοπίζουν την πηγή του πιο πρόσφατου ξεπουλήματος των τραπεζικών μετοχών στην απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να οδηγήσει τα επιτόκια σε αρνητικές τιμές. Η απόφαση αυτή, πάντως, δεν οδήγησε στα επιθυμητά αποτελέσματα – ο Nikkei έχει πέσει κατά 11,6 τοις εκατό από τότε.

4. Χαμηλά επιτόκια
Οι ενέργειες των κεντρικών τραπεζών πλήττουν άμεσα κάποιους πιστωτές. Είναι πολύ δύσκολο για τις τράπεζες να βγάλουν λεφτά όταν τα επιτόκια είναι χαμηλά, κι ακόμα δυσκολότερο όταν είναι αρνητικά – όπως συμβαίνει τώρα σε κάποια μέρη της Ευρώπης.

5. Κεφαλαιακή προστασία
Οι τράπεζες έχουν προσπαθήσει πολύ να ενισχύσουν τα κεφαλαιακά αποθέματά τους ώστε να προστατευτούν σε περιπτώσεις ζημιών. Όμως, θα πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο αν θέλουν να πετύχουν τους ευρωπαϊκούς στόχους για το 2019. Κι αν φανεί ότι δεν τα καταφέρνουν, τότε οι ρυθμιστικές αρχές θα μπορούσαν να ζητήσουν απ’ τις τράπεζες να σταματήσουν να πληρώνουν μερίσματα.

6. Καθεστώτα διάσωσης τραπεζών με ίδια μέσα
Οι κυβερνήσεις θέλουν να εξασφαλίσουν ότι οι φορολογούμενοι δεν θα αναγκαστούν ξανά να διασώσουν τις τράπεζες. Ή, τουλάχιστον, ότι όταν το κάνουν, οι πιστωτές θα έχουν ήδη πληρώσει μεγάλο τίμημα. Έτσι, έχει εγκαθιδρυθεί πλέον μια νέα ιεραρχία που επιβάλλει απώλειες σε συγκεκριμένους πιστωτές, βάσει της έκτασης των προβλημάτων κάθε τράπεζας. Αυτό το καθεστώς δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στην τραπεζική κρίση της Κύπρου το 2011, όταν ακόμα και καταθέτες επλήγησαν απ’ αυτό.

7. Αναδιάρθρωση
Αυτές οι τράπεζες που ξύπνησαν επιτέλους και κατάλαβαν ότι δεν μπορεί να κάνουν τα πάντα για όλους τους ανθρώπους κλείνουν μη κερδοφόρα τμήματα και αναδιαρθρώνονται. Μπορεί να μην είναι τόσο κακή αυτή η εξέλιξη. Δεν είναι όμως ούτε εύκολη, ούτε δίχως τίμημα. Η Barclays ανακοίνωσε πρόσφατα την περικοπή άλλων 1.200 θέσεων εργασίας καθώς αναδιαρθρώνει τις δραστηριότητές της στην Ασία.