Το Υπερταμείο προχωρά στην αξιοποίηση των ανοιχτών δεδομένων από τις δημόσιες επιχειρήσεις

της Αφροδίτης Σεβαστή

Στις μέρες μας, η ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση σε πολλούς τομείς της επιχειρηματικότητας και της ζωής των πολιτών έχουν ως αποτέλεσμα την εντυπωσιακή αύξηση του όγκου των δεδομένων που παράγεται παγκοσμίως. Από το 2010 έως το 2020, ο όγκος των δεδομένων που δημιουργήθηκαν, καταγράφηκαν, αντιγράφηκαν και καταναλώθηκαν στον κόσμο αυξήθηκε από 1,2 τρισεκατομμύρια gigabytes σε 59 τρισεκατομμύρια gigabytes, αύξηση σχεδόν 5.000%[1].

Η οικονομία των δεδομένων αναπτύσσεται ραγδαία. Τα δεδομένα επανακαθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, εισάγοντας δυνατότητες επιχειρησιακής «ευφυΐας», ενώ αναγνωρίζονται πλέον ως σημαντικό περιουσιακό στοιχείο. Ταυτόχρονα, αξιοποιούνται σε προϊόντα και διαδικασίες που αυξάνουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα και συντελούν στην ευημερία, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα. Η χρήση τους επιδρά σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, οι μεταφορές, η ενέργεια, ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή, ενώ συντελεί σημαντικά στην αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων, όπως η τρέχουσα πανδημία. Ως αποτέλεσμα, η αξία της οικονομίας των δεδομένων στην ΕΕ των 27 εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί από τα 325 δις ευρώ το 2019, στα 550 δις το 2025[2]. Ειδικά τα ανοιχτά[3] δεδομένα από τη φύση τους αποτελούν πόλο καινοτομίας, καθώς μπορούν να αξιοποιηθούν ελεύθερα για το σχεδιασμό εφαρμογών, υπηρεσιών και την ανάλυση αποφάσεων από ερευνητές, μικρές επιχειρήσεις, δημόσιους φορείς αλλά και τη βιομηχανία. Οι εκτιμήσεις για το μέγεθος της αγοράς τους στην Ευρώπη ανέρχονται στο ύψος των 184 δις ευρώ, με πρόβλεψη για αύξηση στα 199,51 έως 334,21 δις ευρώ το 2025[4].

Οι θυγατρικές εταιρείες του Υπερταμείου δραστηριοποιούνται σε τομείς της οικονομίας που αναγνωρίζονται ως κρίσιμοι για τη βιομηχανία των δεδομένων: ενέργεια, υδροδότηση, υπηρεσίες και υποδομές μεταφορών, ταχυδρομικές υπηρεσίες, διαχείριση ακινήτων, διαχείριση και διακίνηση τροφίμων. Ειδικά τα δεδομένα κινητικότητας (mobility), που αφορούν τον όμιλο ΟΑΣΑ, ορίζονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ως «δεδομένα υψηλής αξίας».

Στο Υπερταμείο, η ενίσχυση των τεχνικών ικανοτήτων, της εμπειρίας διαχείρισης και αξιοποίησης δεδομένων στις δημόσιες επιχειρήσεις, αλλά και η ευρύτερη αξιοποίηση και μόχλευση των ανοιχτών δεδομένων με στόχο τη συνεισφορά στην ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας, αποτελούν βασικό μας μέλημα. Επιδιώκουμε λοιπόν να ενισχύσουμε τον ρόλο των δημόσιων επιχειρήσεων της χώρας μας στην οικονομία των δεδομένων.

Για το σκοπό αυτό, με τη συμβολή του Δικτύου Καινοτομίας[5] του Υπερταμείου, σχεδιάσαμε δράσεις που προετοιμάζουν το έδαφος θεσμικά και τεχνικά, αλλά ταυτόχρονα υλοποιούν την πιλοτική διάθεση επιλεγμένων συνόλων δεδομένων μέσω κατάλληλης πλατφόρμας. Εντός του 2021, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία ο κόμβος ανοιχτών δεδομένων (Open Data Hub) του Υπερταμείου και μέσω αυτού, επιλεγμένα σύνολα ανοιχτών δεδομένων (δεδομένα λειτουργίας των μέσων μεταφοράς, δικτύων ύδρευσης, διανομής τροφίμων  κλπ),  θα μπορούν να διατεθούν ελεύθερα προς πληροφόρηση και αξιοποίηση από οργανισμούς του δημοσίου, επιχειρήσεις και φορείς καινοτομίας. Τα συγκεκριμένα στοιχεία θα διατίθενται με τρόπο που διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Οι θυγατρικές εταιρείες του Υπερταμείου εργάζονται εντατικά πάνω στον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή των υφιστάμενων πληροφοριακών συστημάτων, στην παραγωγή και διάθεση δεδομένων, την υιοθέτηση εξειδικευμένων πληροφοριακών συστημάτων για την αποθήκευση, επεξεργασία, συντήρηση και αξιοποίηση των δεδομένων και την ανάπτυξη «έξυπνων» υποδομών και υπηρεσιών που παράγουν ή αξιοποιούν δεδομένα σε μεγάλη κλίμακα. Σημαντική είναι επίσης η ενίσχυση δεξιοτήτων και η επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού των εταιρειών στην επιστήμη και διαχείριση των δεδομένων.

Ως αποτέλεσμα, αναμένουμε πολλαπλά οφέλη από την επιτάχυνση των δράσεων αξιοποίησης των δεδομένων στις δημόσιες επιχειρήσεις. Η χρήση δεδομένων από όλο το εύρος των δραστηριοτήτων μιας δημόσιας επιχείρησης (υποδομές, λειτουργία, αλληλεπίδραση με τους πολίτες, δίκτυο) επιτρέπει στην ίδια την επιχείρηση να επεξεργάζεται και να βελτιστοποιεί επιχειρησιακές λειτουργίες και αποφάσεις, ενώ επιτρέπει την εξατομίκευση υπηρεσιών για τη βέλτιστη εμπειρία του πολίτη.

Και αυτός είναι τελικά ο απώτερος σκοπός όλων των ενεργειών του Υπερταμείου σε σχέση με τις δημόσιες επιχειρήσεις. Η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Η Αφροδίτη Σεβαστή είναι Επικεφαλής Τεχνολογίας και Καινοτομίας του Υπερταμείου και εργάζεται στην εταιρία από το 2020.

ΠΗΓΕΣ

[1] 54 Predictions About The State Of Data In 2021, https://www.forbes.com/sites/gilpress/2021/12/30/54-predictions-about-the-state-of-data-in-2021/

[2] The European Data Market Monitoring Tool Key Facts & Figures, First Policy Conclusions, Data Landscape and Quantified Stories, https://datalandscape.eu/study-reports/final-study-report-european-data-market-monitoring-tool-key-facts-figures-first-policy

[3] Ανοιχτά ορίζονται ως εκείνα τα σύνολα δεδομένων που διατίθενται για πρόσβαση από όλους, συνήθως μέσω του Διαδικτύου, σε ψηφιακή αναγνώσιμη μορφή. Διαθέτουν άδειες χρήσεις που επιτρέπουν την εμπορική και μη εμπορική χρήση και επαναχρησιμοποίηση τους χωρίς περιορισμούς.

[4] ‘The Economic Impact of Open Data Opportunities for value creation in Europe, European Data Portal’, https://data.europa.eu/en/highlights/the-economic-impact-of-open-data

https://www.europeandataportal.eu/sites/default/files/the-economic-impact-of-open-data.pdf

[5] http://innovation.hcap.gr/