Οι Ρώσοι υποφέρουν και ο Πούτιν κάνει πόλεμο στην Ουκρανία – Τι λένε οι αναλυτές
Όλοι περίμεναν ότι η ρωσική επίθεση θα ήταν καταστροφική για τις ζωές και τις επιχειρήσεις της Ουκρανίας, αλλά αναλυτές που μελετούν τη Ρωσία και την οικονομία της λένε ότι έχουν τρομάξει και από τον καταστροφικό αντίκτυπο της εισβολής στους ίδιους τους Ρώσους πολίτες εξαιτίας των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από τα δυτικά κράτη.
Το ρούβλι βυθίστηκε (η αξία του είναι κάτω από 1 σεντ), τα επιτόκια διπλασιάστηκαν (20% από 9%, περίπου), τα ράφια στα σούπερ μάρκετ είναι άδεια, το χρηματιστήριο παραμένει κλειστό, οι τράπεζες κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν – οι επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία επηρεάζουν τους Ρώσους σε κάθε επίπεδο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ένα ερώτημα που απευθύνουν πολλοί είναι αν αυτό θα αποδυναμώσει την εξουσία του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. «Νομίζω ότι η καταστροφή έχει απλωθεί παντού, ειδικά για τους απλούς ανθρώπους» είπε ο Νόρμαν Περέιρα, του οποίου η οικογένεια δραπέτευσε μέσω της Κίνας από την περιοχή της Αγίας Πετρούπολης το 1919 κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης. Η κατάρρευση μαστίζει κάθε πτυχή ζωής
Ο 80χρονος ομότιμος καθηγητής Ρωσικών Σπουδών και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Dalhousie του Χάλιφαξ έχει συγγενείς στη Ρωσία. Ο Περέιρα υποστηρίζει ότι η συντριβή του ρουβλίου και άλλες οικονομικές επιπτώσεις έχουν ήδη αρχίσει να μαστίζουν κάθε πτυχή της ζωής — και αυτό εκτός από τις απώλειες στο πεδίο της μάχης. «Παρεξήγησα την κατάσταση, δεν πίστευα ότι ο Πούτιν θα ενεργούσε τόσο βιαστικά. Είναι μια καταστροφή, ένα τραγικό λάθος» συμπλήρωσε.
Ο Περέιρα λέει ότι σε μια χώρα όπου περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού ζει με 6.000 δολάρια ΗΠΑ ή λιγότερο τον χρόνο, οι φτωχότεροι είναι αυτοί που υποφέρουν πάντα περισσότερο. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, και η μεσαία τάξη, ειδικά στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα, έχει επίσης πληγεί σκληρά από τις κυρώσεις.
«Οι κυρώσεις μπορεί να μην επηρεάζουν τους ανθρώπους στην κορυφή της διοικητικής πυραμίδας, αλλά θα επηρεάσουν τη μεσαία τάξη και θα επηρεάσουν τους ανθρώπους στην ύπαιθρο. Αυτοί είναι πάντα που κουβαλούν το κύριο βάρος, ούτως ή άλλως».
Σε μια χώρα της οποίας ο ηγέτης γίνεται όλο και πιο αυταρχικός, είναι δύσκολο να δούμε πώς μια εξέγερση της μεσαίας τάξης θα μπορούσε να κάνει τον Πούτιν να παραιτηθεί από την εξουσία. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί, συμπεριλαμβανομένου του Ρώσου γκραν-μάστερ σκακιού και ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Γκάρι Κασπάροφ, υποστηρίζουν ότι η μόνη πραγματική λύση στην τρέχουσα κρίση είναι η πτώση του καθεστώτος Πούτιν.
And we cannot leave messenger boy Macron alone for a moment. He spent half a day talking to Lukashenko, a gangster with Belarussian troops heading in to attack Ukraine. Either arrest these thugs or ignore them, don’t flatter them with attention.
— Garry Kasparov (@Kasparov63) February 28, 2022
Μια θεωρία, που μερικές φορές ονομάζεται υπόθεση της καμπύλης J, είναι ότι οι εξεγέρσεις δεν προκύπτουν όταν οι άνθρωποι υπόκεινται σε συνεχή φτώχεια, αλλά όταν το βιοτικό επίπεδο πέφτει απότομα μετά από μια περίοδο οικονομικής βελτίωσης, «όταν οι προσδοκίες δεν εκπληρώνονται», αναφέρει η Joan DeBardeleben, που μελετά τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο Carleton στην Οτάβα.
Ωστόσο, καθοδηγούμενοι από την κυβερνητική προπαγάνδα, οι Ρώσοι εθνικιστές μπορεί να κατηγορήσουν τη Δύση για τη ζημία που υφίσταται η οικονομία τους, «επομένως, δεν είναι δεδομένο ότι ο θυμός που θα μπορούσε να προκύψει από αυτού του είδους τις επιπτώσεις θα κατευθυνόταν αναγκαστικά στις κρατικές αρχές ή στον ίδιο τον κ. Πούτιν», λέει η DeBardeleben.
Μια μόνο πόρτα ανοιχτή
Ο οικονομολόγος Dane Rowlands, καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Σχέσεων Norman Paterson του Πανεπιστημίου Carleton, εξεπλάγη από τη σφοδρότητα και την επίδραση των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία.
«Έχουν προχωρήσει πολύ μακριά και πολύ πιο γρήγορα από ό,τι πίστευα ότι θα έκαναν όσον αφορά το εύρος των κυρώσεων», είπε τη Δευτέρα. «Έχουν πραγματικά αφήσει ανοιχτή μόνο μία πόρτα, και αυτή είναι η χρηματοδότηση των αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου για τις ευρωπαϊκές χώρες».
Ο Rowlands εξεπλάγη επίσης από το γεγονός ότι πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας – μια ακόμη απόδειξη ότι ο Πούτιν υποτίμησε την αποφασιστικότητα των Δυτικών.
Για τη ρωσική οικονομία, οι φυσικοί πόροι πλέον είναι βάρος τώρα που πολλές ξένες εισαγωγές έχουν σταματήσει λόγω των κυρώσεων. Πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για αυτό το φαινόμενο που ονομάζεται «κατάρα των πόρων» – μια οικονομία μπορεί να εξαρτάται τόσο πολύ από τον πλούτο της από μια μόνο πηγή που δεν κάνει αρκετά για να διαφοροποιηθεί. Τώρα, λέει ο Rowlands, με πολλές εισαγωγές να έχουν διακοπεί και το ρούβλι να πέφτει απότομα σε αξία, τα ράφια των καταστημάτων αδειάζουν.
«Η Ρωσία προφανώς παράγει πολλά δικά της πράγματα, αλλά δεν παράγει τόσο πολλά, ώστε να είναι αυτάρκης. Πουλάνε πράγματα και αγοράζουν ό,τι θέλουν από έξω».
Δεν είναι μόνο οι καταναλωτές που έχουν πληγεί, αλλά και οι βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένου αυτής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που εξαρτώνται από τις εισαγωγές ξένων ανταλλακτικών και ηλεκτρονικών ειδών. Τελικά, λέει ο Rowlands, αυτές οι ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν από κινεζικά προϊόντα, αλλά όπως ανακάλυψαν οι Βορειοαμερικανοί, η μετάβαση σε μια νέα πηγή όταν διαταραχθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού δεν είναι ούτε γρήγορη ούτε εύκολη. Η ανάπτυξη νέων γραμμών είναι έργο ετών, όχι εβδομάδων ή μηνών.
Ο Πούτιν απελευθερώθηκε;
Αυτή τη φορά, ο Πούτιν μπορεί να εξόργισε πάρα πολλούς ακόμη και μέσα στον στενό του κύκλο – εκτός από τους πιο μαχητικούς σκληροπυρηνικούς ανθρώπους που τον συμβουλεύουν.
Ως κάποιος που παρακολουθεί τον Ρώσο ηγέτη και μιλάει με Ρώσους για χρόνια, ο Sundstrom λέει ότι, εκτός από τα προοδευτικά φιλοδημοκρατικά στοιχεία, ο Πούτιν ήταν πάντα υπολογιστικός και προσεκτικός. Ωστόσο, «φαίνεται πως η λογική τον έχει εγκαταλείψει τώρα, κάτι που είναι αρκετά επικίνδυνο».
