Ποιο το τίμημα, κατά τη Morgan Stanley, από τους δασμούς Τράμπ
Οι δασμοί, κάποτε εργαλείο οικονομικής προστασίας, μετατρέπονται σε καταλύτη παγκόσμιας αστάθειας. Καθώς οι ΗΠΑ επαναχαράσσουν την εμπορική τους στρατηγική, οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο καλούνται να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις για τη μετεγκατάσταση της παραγωγής τους, ενώ ο κόσμος οδεύει προς ένα πολυπολικό σύστημα που ανεβάζει το κόστος και μειώνει την προβλεψιμότητα. Το τίμημα; Πιθανή άνοδος του πληθωρισμού, πιέσεις στην ανάπτυξη και ένα νέο τοπίο που απαιτεί ταχύτητα, προσαρμοστικότητα και στρατηγική διορατικότητα, αναφέρει η Morgan Stanley.
Η νέα εμπορική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ δεν δημιουργεί μόνο αβεβαιότητες για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, αλλά επιταχύνει επίσης τη μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμο, στον οποίο η εθνική ασφάλεια υπερισχύει της αποτελεσματικής ροής αγαθών και υπηρεσιών σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, σημειώνει η Morgan Stanley.
Η αυξημένη εστίαση στους δασμούς αναγκάζει τις εταιρείες να επιταχύνουν τις προσπάθειες διαφοροποίησης των πηγών πρώτων υλών και ενδιάμεσων αγαθών τους. Με τον τρόπο αυτό, αντιμετωπίζουν πιο αργές, πιο δαπανηρές και πιο επικίνδυνες προοπτικές, με εκτεταμένες συνέπειες για τις οικονομίες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
«Ειδικά οι τελευταίοι μήνες έχουν καταστήσει πολύ σαφές ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, αρχής γενομένης από τις ΗΠΑ, θέλουν να προωθήσουν τα οράματά τους για την εθνική και οικονομική ασφάλεια μέσω λιγότερο ανοιχτού εμπορίου και περισσότερου ελέγχου των αλυσίδων εφοδιασμού και των βασικών τεχνολογιών», λέει ο Michael Zezas, Global Head of Fixed Income and Public Policy Research στη Morgan Stanley.
Το πολυπολικό θέμα διαδραματίζεται με πολύ πραγματικούς όρους, θέτοντας έναν επίμονο κίνδυνο για τα κέρδη και τους ισολογισμούς των εταιρειών, και σε μακροοικονομικό επίπεδο, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και ενισχύοντας τον πληθωρισμό.
Περισσότερη πίεση στις εταιρείες
Γεγονότα όπως η εμπορική ένταση ΗΠΑ-Κίνας κατά την πρώτη διακυβέρνηση Τραμπ, η πανδημία Covid-19 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εξέθεσαν τα τρωτά σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι εταιρείες άρχισαν να αναπροσανατολίζουν τις πηγές των αγαθών τους για να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες πολιτικές.
Στην πρώτη φάση της πολυπολικής επανασύνδεσης, κάποια παραγωγική ικανότητα μετακινήθηκε σε μέρη όπως το Μεξικό και η Ινδία, κυρίως με την επέκταση επιχειρήσεων ή την παραγωγική ικανότητα σε τμήματα που ήδη υπήρχαν.
«Η προηγούμενη φάση της μετάβασης σε έναν πολυπολικό κόσμο ήταν πιθανότατα η ευκολότερη για τις επιχειρήσεις, επειδή αφορούσε τομείς που προϋπήρχαν σε αυτές τις οικονομίες», λέει ο ανώτερος παγκόσμιος οικονομολόγος της Morgan Stanley Rajeev Sibal.
Τώρα, ο πολυπολικός κόσμος έχει εισέλθει σε μια δεύτερη φάση, με μεγαλύτερη πίεση για μετανάστευση της παραγωγικής ικανότητας. Με τη νέα εμπορική πολιτική της, η κυβέρνηση Τραμπ θέλει τόσο οι τοπικές όσο και οι διεθνείς εταιρείες να εντείνουν τις ανακοινώσεις για επενδύσεις στις ΗΠΑ.
«Οι εταιρείες θα πρέπει να αρχίσουν να παράγουν σε χώρες που δεν συνδέονται παραδοσιακά με την παραγωγή ορισμένων αγαθών. Και αυτό αλλάζει εντελώς τον κίνδυνο», λέει ο Sibal. «Αν δεν έχετε ήδη επενδύσεις σε εργατικό δυναμικό ή κεφάλαιο σε αυτές τις οικονομίες, θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος για να πάρετε την απόφαση να παράγετε σε αυτή τη χώρα».
Ακριβές και χρονοβόρες λύσεις
Η μετατόπιση της παραγωγής πιο κοντά στις ΗΠΑ ή σε χώρες με λιγότερους εμπορικούς φραγμούς είναι μια πολύπλοκη απόφαση που περιλαμβάνει εκτιμήσεις σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού, την εργασία, τον ανταγωνισμό στην αγορά και τη γεωπολιτική. Είναι ιδιαίτερα δύσκολη η μετεγκατάσταση της παραγωγής για προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και εξειδικευμένα αγαθά.
Στο Μεξικό, για παράδειγμα, οι παραγωγοί ηλεκτρικών μηχανημάτων έχουν σημειώσει σημαντική αύξηση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, αλλά οι εξαγωγές για πιο σύνθετο υλικό πληροφορικής έχουν μείνει πίσω.
«Τα δεδομένα μας για την αλυσίδα εφοδιασμού δείχνουν ότι, σε πολλά αγαθά, η εξάρτηση από την Κίνα και άλλους γεωπολιτικά απομακρυσμένους εξαγωγείς δεν μπορεί να μειωθεί εύκολα», λέει ο Sibal. «Αυτές οι προκλήσεις συνεπάγονται ότι οι λύσεις θα χρειαστούν χρόνια, όχι μήνες, και το κόστος θα μπορούσε να παραμείνει αυξημένο στο μεσοδιάστημα».
Υψηλότερος πληθωρισμός και χαμηλότερη ανάπτυξη
Η τρέχουσα φάση της αναδιάρθρωσης της αλυσίδας εφοδιασμού θα μπορούσε να έχει ευρύ αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, καθώς οι εταιρείες ενδέχεται να είναι πιο πιθανό να μετακυλήσουν το υψηλότερο κόστος που προκύπτει από τις επενδύσεις τους στους καταναλωτές.
«Η κύρια αλλαγή σε σχέση με τις προηγούμενες φάσεις του near shoring είναι ότι σε προηγούμενες φάσεις, τα περιθώρια κέρδους απορροφούσαν ένα μεγάλο μέρος αυτού του κόστους», λέει ο στρατηγικός αναλυτής μετοχών της Morgan Stanley στις ΗΠΑ Andrew Pauker. «Στο σημερινό περιβάλλον, οι επιχειρήσεις δείχνουν ότι έχουν λιγότερες δυνατότητες και λιγότερη προθυμία να το αναλάβουν».
Καθώς οι επενδυτικές αποφάσεις γίνονται πιο αργές και πιο δύσκολες, ενώ το κόστος αυξάνεται, ο νέος πολυπολικός κόσμος επιτείνει τους κινδύνους της βραδύτερης ανάπτυξης και του υψηλότερου πληθωρισμού.
«Επειδή η παραγωγή δεν μπορεί να μετατοπιστεί γρήγορα, το υψηλότερο κόστος από τους δασμούς και άλλους εμπορικούς φραγμούς θα μπει στο παιχνίδι», λέει ο Sibal.
Επενδυτικές ευκαιρίες
Παρά το υψηλότερο κόστος, ορισμένες βιομηχανίες είναι καλά τοποθετημένες για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πίεση της αλυσίδας εφοδιασμού σε διάφορες περιοχές. «Στις ΗΠΑ, οι τομείς των υπηρεσιών, όπως τα χρηματοπιστωτικά, το λογισμικό, τα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας και οι καταναλωτικές υπηρεσίες θα τα πάνε καλύτερα από ό,τι τα καταναλωτικά αγαθά», λέει ο Pauker.
Στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, η αεροδιαστημική και η άμυνα, τα κεφαλαιουχικά αγαθά και τα κρίσιμα ορυκτά έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντέξουν την αλλαγή, σύμφωνα με την Morgan Stanley Research.
Στην Ευρώπη, οι εταιρείες που αντλούν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους εκτός της ηπείρου αντιμετωπίζουν σημαντική έκθεση στους αμερικανικούς δασμούς. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες με δυνατότητες τοπικής παραγωγής στις ΗΠΑ, όπως οι φαρμακευτικές, αμυντικές και ενεργειακές, θα τα πάνε καλύτερα από εκείνες που εξάγουν στις ΗΠΑ, όπως οι εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας, βιοτεχνολογίας, βιοεπιστημών και αεροδιαστημικής.
«Η μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμο και η επακόλουθη ένταση της αλυσίδας εφοδιασμού θα δημιουργήσει προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τους επενδυτές», λέει ο Zezas. «Η επιτυχία των εταιρειών θα εξαρτηθεί από την ικανότητά τους να περιηγηθούν στις πολύπλοκες γεωπολιτικές σχέσεις, να διαχειριστούν το αυξημένο κόστος και να προσαρμοστούν στα μεταβαλλόμενα τοπία παραγωγής σε διάφορες περιοχές».
