Χαλά το καλό κλίμα – Η δημοσιονομική καταιγίδα στις ΗΠΑ δοκιμάζει τις αντοχές της Wall Street
- 20/05/2025, 11:45
- SHARE

Να χαλάσει το καλό κλίμα που επικρατεί στη Wall Street απειλεί η επιδεινούμενη δημοσιονομική κατάσταση στις ΗΠΑ.
Πράγματι, τη Δευτέρα 19/5 οι επενδυτές προχώρησαν σε πωλήσεις αμερικανικών κρατικών ομολόγων και δολαρίων, μετά την απόφαση της Moody’s στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας να στερήσει την πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ από τις ΗΠΑ, επικαλούμενη τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και το αυξανόμενο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Η ανησυχία εντάθηκε όταν η Επιτροπή Προϋπολογισμού της Βουλής ενέκρινε την Κυριακή νομοσχέδιο φορολογικών περικοπών και δαπανών που αναμένεται να προσθέσει τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος.
Αν και οι μετοχές έκλεισαν τελικά με κέρδη, οι πωλήσεις ώθησαν ανοδικά τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, οι οποίες αυξάνονται όταν οι τιμές των ομολόγων υποχωρούν. Η απόδοση του 30ετούς τίτλου ξεπέρασε προσωρινά το 5% προτού σταθεροποιηθεί λίγο χαμηλότερα — παραμένοντας, όμως, κοντά στο υψηλότερο επίπεδο του έτους.
Οι αυξήσεις των αποδόσεων επεκτείνουν μια ανοδική πορεία αρκετών εβδομάδων, που τροφοδοτείται από την υποχώρηση των φόβων για ύφεση, τις επίμονες ανησυχίες για τον πληθωρισμό και τις εκτιμήσεις ότι τα διευρυνόμενα ελλείμματα θα απαιτήσουν ακόμη μεγαλύτερες εκδόσεις ομολόγων. Η υπερπροσφορά κρατικών τίτλων μπορεί να ξεπεράσει τη ζήτηση, αναγκάζοντας την αμερικανική κυβέρνηση να πληρώνει υψηλότερα επιτόκια για να προσελκύσει επενδυτές.
Το μέγεθος των πρόσφατων δημοσιονομικών ελλειμμάτων έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στους επενδυτές, καθώς εμφανίζονται σε περίοδο ισχυρής οικονομικής δραστηριότητας και όχι ύφεσης — όταν τα φορολογικά έσοδα συνήθως μειώνονται και το κράτος αυξάνει τις δαπάνες για να στηρίξει την ανάπτυξη και τους ανέργους.
«Αν παρουσιάζουμε τέτοια ελλείμματα τώρα, τι θα γίνει όταν η οικονομία αντιμετωπίσει πραγματικά προβλήματα;» αναρωτιέται ο Christopher Sullivan, επικεφαλής επενδύσεων της United Nations Federal Credit Union.
Η απόδοση του 30ετούς ομολόγου σταθεροποιήθηκε στο 4,937%, σύμφωνα με την Tradeweb, αυξημένη από το 4,786% στο τέλος του προηγούμενου έτους. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έκλεισε στο 4,473%, από 4,437% την Παρασκευή και λιγότερο από 4,2% στα τέλη Απριλίου.
Η άνοδος των αποδόσεων δεν έχει ανακόψει την ανοδική πορεία των μετοχών, που έχουν ανακάμψει τις τελευταίες εβδομάδες μετά την υποχώρηση ορισμένων επιθετικών εμπορικών πολιτικών από την κυβέρνηση Τραμπ και την εξασθένηση των ανησυχιών για ύφεση.
Ωστόσο, οι επενδυτές παρακολουθούν στενά τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, καθώς παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του κόστους δανεισμού σε όλη την οικονομία. Ο δείκτης S&P 500 κατέγραψε άνοδο 0,1% τη Δευτέρα, ο Dow Jones ενισχύθηκε κατά 0,3%, ενώ ο τεχνολογικός Nasdaq παρέμεινε αμετάβλητος.
Επιστρέφουν οι ανησυχίες για τις περικοπές φόρων και το έλλειμμα
Καθώς ξεκινούσε το έτος, πολλοί αναλυτές προειδοποιούσαν ότι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τις μετοχές θα ήταν μια απότομη αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων, αν οι Ρεπουμπλικάνοι ενέκριναν φοροαπαλλαγές χωρίς να καλύψουν το κόστος τους.
Αυτές οι ανησυχίες υποχώρησαν προσωρινά στο παρασκήνιο όταν ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου νέους, εκτεταμένους δασμούς, προκαλώντας φόβους ότι η οικονομία θα μπορούσε να οδηγηθεί σε ύφεση. Όμως οι ανησυχίες αυτές επανεμφανίστηκαν τελευταία, πριν την υποβάθμιση της Moody’s, καθώς η πολυαναμενόμενη φορολογική νομοθεσία αρχίζει να διαμορφώνεται στο Κογκρέσο.
Αφού ξεπέρασε ένα ακόμα εμπόδιο την Κυριακή, αναμένεται η Βουλή να προχωρήσει σε ψηφοφορία εντός της εβδομάδας για πρόταση που θα παρατείνει υφιστάμενες φοροαπαλλαγές, θα προσθέσει νέες και θα μειώσει δαπάνες για το Medicaid και τη διατροφική βοήθεια. Το πακέτο αυτό αναμένεται να αυξήσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα κατά περίπου $3 τρισεκατομμύρια την επόμενη δεκαετία, σε σύγκριση με ένα σενάριο κατά το οποίο οι φοροαπαλλαγές θα έληγαν κανονικά στις 31 Δεκεμβρίου.
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν εδώ και καιρό μια θεμελιώδη ανισορροπία μεταξύ των δαπανών τους και των φορολογικών εσόδων. Το ομοσπονδιακό χρέος που κατέχεται από το κοινό ανέρχεται περίπου στα $29 τρισεκατομμύρια — σχεδόν το διπλάσιο σε σχέση με όταν ο Τραμπ υπέγραψε την αρχική του φορολογική μεταρρύθμιση το 2017. Σχεδόν $1 από κάθε $7 που δαπανά η κυβέρνηση πηγαίνει για πληρωμές τόκων, ποσό μεγαλύτερο από τις δαπάνες για την εθνική άμυνα.
Οι δημοσιονομικές ανησυχίες απειλούν να αναζωπυρώσουν το «Sell America» trade, που έκανε την εμφάνισή του τον περασμένο μήνα, όταν οι επενδυτές ανησύχησαν ότι οι απομονωτικές εμπορικές πολιτικές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν παγκόσμιο πόλεμο κεφαλαίων και αποεπένδυση από αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, περιλαμβανομένων των κρατικών ομολόγων.
«Αυτό προσθέτει επιπλέον καύσιμο στην τάση “πουλήστε ΗΠΑ” και αυτό αρχίζει να αντικατοπτρίζεται στις αγορές», δήλωσε ο Michael Arone, επικεφαλής στρατηγικής επενδύσεων στη State Street Global Advisors.
«Οι επενδυτές περιμένουν να δουν τι θα γίνει με την πολιτική. Περιμένουν να δουν τι θα γίνει με τα επιτόκια», πρόσθεσε. «Αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα, και νομίζω πως τελικά αυτή αντανακλάται στις αγορές».
Πολλοί επενδυτές επισημαίνουν ότι οι ανησυχίες για τη δημοσιονομική κατάσταση των ΗΠΑ υπάρχουν εδώ και χρόνια χωρίς να έχουν προκαλέσει μακροχρόνιες αναταράξεις στις αγορές. Τονίζουν ότι παράγοντες όπως οι αλλαγές στην εμπορική πολιτική είναι πιο πιθανό να επηρεάσουν τις αγορές βραχυπρόθεσμα.
«Η αγορά δεν ξέρει πού να εστιάσει και συνεχώς αναγκάζεται να αλλάζει κατεύθυνση», είπε ο Kevin Gordon, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής επενδύσεων στην Charles Schwab. «Οι δασμοί παραμένουν πιθανότατα το νούμερο ένα ζήτημα».