Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ–ΕΕ: Τα τρία σενάρια της Goldman Sachs και οι επιπτώσεις στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ
Σε κρίσιμη καμπή εισέρχεται η εμπορική στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τον κίνδυνο των δασμών και των αντιποίνων να απειλεί την ευρωπαϊκή οικονομική ανάκαμψη, σύμφωνα με την Goldman Sachs.
Ειδικότερα, η αμερικανική τράπεζα εκτιμά ότι η επιθετική πολιτική δασμών της Ουάσινγκτον έχει ήδη αυξήσει κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες το αποτελεσματικό δασμολογικό βάρος για τις εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ — και ότι ενδέχεται να φτάσει έως και τις 15 ποσοστιαίες μονάδες αν επιβληθούν νέοι τομεακοί δασμοί σε κρίσιμα προϊόντα.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο, όταν οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νέους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, αλλά μέχρι στιγμής η πρόοδος είναι περιορισμένη. Το βασικό σημείο τριβής είναι η εντελώς διαφορετική οπτική των δύο πλευρών για τους ήδη ισχύοντες δασμούς: για τις ΗΠΑ, οι δασμοί είναι ένα σημείο εκκίνησης για περαιτέρω πίεση, ενώ για την ΕΕ είναι ένα όριο που δεν πρέπει να ξεπεραστεί.
Η Ουάσινγκτον έχει διατυπώσει απαιτήσεις σε τρεις βασικούς τομείς: την άρση δασμών και μη δασμολογικών φραγμών σε αμερικανικά προϊόντα, την ευθυγράμμιση του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες, και τις τιμές των φαρμάκων. Από πλευράς της, η ΕΕ έχει απαντήσει με προτάσεις όπως η πλήρης κατάργηση δασμών σε βιομηχανικά αγαθά και η αύξηση των εισαγωγών από ΗΠΑ με στόχο τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Η Goldman Sachs αναλύει τρία πιθανά σενάρια:
- Σενάριο βάσης: Παράταση του status quo με περιορισμένες υποχωρήσεις από την ΕΕ και σταδιακή επιβολή νέων τομεακών δασμών από τις ΗΠΑ. Η ΕΕ θα απαντήσει με συγκρατημένα αντίμετρα για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση. Εκτιμώμενο κόστος για την ευρωζώνη: μείωση του ΑΕΠ κατά 0,7% έως το 2026.
- Σενάριο τύπου ΗΒ (UK-like deal): Συμφωνία στα πρότυπα του πρόσφατου deal ΗΠΑ–Ηνωμένου Βασιλείου, με μερική απαλλαγή από δασμούς και αύξηση ευρωπαϊκών εισαγωγών αμερικανικών προϊόντων κατά €100 δισ. ετησίως. Πιθανότητα: χαμηλή. Εκτιμώμενος αντίκτυπος: μείωση ΑΕΠ κατά 0,4%.
- Σενάριο μη συμφωνίας: Εφαρμογή του πλήρους δασμού 20% από τις ΗΠΑ και ισχυρή απάντηση της ΕΕ, με τον κίνδυνο εμπορικού πολέμου να αυξάνεται δραματικά. Εκτίμηση της Goldman Sachs: απώλεια ΑΕΠ έως και 1%.
Το πολιτικό περιβάλλον, οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές συνθήκες και οι εξελίξεις στις αγορές συναλλάγματος και ενέργειας διαμορφώνουν μια σύνθετη εικόνα, ενώ η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή. Αν και οι αγορές μέχρι στιγμής διατηρούν σχετική ψυχραιμία, η πορεία των διαπραγματεύσεων έως τις 9 Ιουλίου —ημερομηνία λήξης της τρέχουσας «παύσης» δασμών— θα κρίνει την επόμενη μέρα των διατλαντικών σχέσεων.
Η Ευρώπη καλείται να ισορροπήσει μεταξύ διαπραγμάτευσης και αντίστασης, με το βλέμμα στραμμένο όχι μόνο στο εμπόριο, αλλά και στη γεωπολιτική σταθερότητα ενόψει και της συνόδου του ΝΑΤΟ, καταλήγει η αμερικανική τράπεζα.
