Η UBS προειδοποιεί: Οι δασμοί 50% από τον Τραμπ θα βυθίσουν την Ευρωζώνη σε βαθιά ύφεση
Οι εμπορικές σχέσεις της Ευρώπης με τις ΗΠΑ παραμένουν ασταθείς, σύμφωνα με τη UBS… Πριν αναλάβει η κυβέρνηση Τραμπ, οι εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ υπόκειντο σε μέσο δασμό μικρότερο του 2%.
Αυτός αυξήθηκε απότομα με την ανακοίνωση δασμών 20% από τις ΗΠΑ στις 2 Απριλίου, πριν ανακοινωθεί μία εβδομάδα αργότερα μια παύση 90 ημερών για την εφαρμογή ανταποδοτικών δασμών, μειώνοντάς τους σε λίγο πάνω από 10% έως τις 9 Ιουλίου.
Οι εν λόγω δασμοί ισχύουν αυτήν τη στιγμή και συνεπάγονται σημαντική επιδείνωση για τους ευρωπαίους εξαγωγείς σε σχέση με τις αρχές του 2025. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρξει κλιμάκωση: την περασμένη Παρασκευή, ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 50% σε ευρωπαϊκά προϊόντα από την 1η Ιουνίου, καθώς οι συνομιλίες με την ΕΕ “δεν οδηγούν πουθενά”.
Ωστόσο, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Κυριακή, η επιβολή των δασμών 50% αναβλήθηκε έως τις 9 Ιουλίου. Αν και το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων παραμένει αμετάβλητο, οι τελευταίες εξελίξεις, κατά την άποψη της UBS, αυξάνουν τον κίνδυνο ότι μετά τα μέσα Ιουλίου (1) οι εισαγωγικοί δασμοί των ΗΠΑ ενδέχεται να σταθεροποιηθούν σε υψηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι σήμερα, διαψεύδοντας τις ελπίδες για σημαντική μείωση και πλήττοντας την ανάπτυξη, και (2) αυξάνονται οι πιθανότητες ευρωπαϊκών αντίποινων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση των ανταποδοτικών δασμών με επιπτώσεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Όπως η ελβετική τράπεζα έχει προειδοποιήσει στο παρελθόν, το τρέχον επίπεδο δασμών των ΗΠΑ (γενικός δασμός 10%, επιπλέον 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, και εξαιρέσεις σε προϊόντα όπως φάρμακα, ημιαγωγοί ή ορισμένα μέταλλα) δεν αποτελεί «σταθερή ισορροπία», και δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα καταλήξουν σε συμφωνία μέχρι τον Ιούλιο.
Ποια θα μπορούσε να είναι η επίπτωση ενός δασμού 50%;
Σύμφωνα με τη UBS, με τον δασμό 20% που ανακοινώθηκε στις αρχές Απριλίου, η Ευρωζώνη θα υφίστατο αρνητική ανάπτυξη το γ’ και δ’ τρίμηνο του 2025 (τεχνική ύφεση), με εκτιμώμενη επίπτωση στην ανάπτυξη της τάξης των 0,7 ποσοστιαίων μονάδων (0,4 το 2025 και 0,3 το 2026).
Ως εκ τούτου, δασμός 50% θα αύξανε σημαντικά τον σταθμισμένο αποτελεσματικό δασμό (σε πάνω από 30%), ακόμη και αν υποτεθεί ότι ο δασμός 50% δεν θα καλύπτει τομείς με εξαιρέσεις (π.χ. ημιαγωγοί, φάρμακα) ή επιμέρους τομεακούς δασμούς (π.χ. 25% σε αυτοκίνητα, χάλυβα, αλουμίνιο). Ένας τέτοιος δασμός – εφόσον διατηρηθεί – θα ισοδυναμούσε περίπου με διπλασιασμό του αποτελεσματικού δασμού που ανακοινώθηκε στις 2 Απριλίου.
Εφαρμοζόμενος μηχανικά, σε αυτό το σενάριο κινδύνου, η τρέχουσα πρόβλεψη της τράπεζας για το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη (0,7% το 2025 και 1% το 2026) θα μπορούσε να μειωθεί στο 0,4% και 0,5% αντίστοιχα.
«Για να είμαστε σαφείς, αυτή τη στιγμή το θεωρούμε σενάριο κινδύνου και όχι ως βασική μας πρόβλεψη, καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Βραχυπρόθεσμα, οι επιχειρήσεις που φοβούνται μεγάλη αύξηση δασμών από τα μέσα Ιουλίου ενδέχεται να εντείνουν τις πρόωρες αποστολές προϊόντων στις ΗΠΑ, όπως φαίνεται να έχουν κάνει και τους προηγούμενους μήνες. Αυτό μπορεί αρχικά να ενισχύσει τη δραστηριότητα τον Ιούνιο (και κατά συνέπεια το ΑΕΠ β’ τριμήνου), με αντιστάθμιση αργότερα μέσα στο έτος όταν τεθούν οι υψηλότεροι δασμοί (και επιβαρυνθεί ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης του 2026)» αναφέρει η ελβετική τράπεζα.
Μέχρι στιγμής, το σοκ των δασμών είχε αποπληθωριστική επίδραση στην Ευρώπη, χάρη στο ισχυρό ευρώ και τις μειούμενες τιμές ενέργειας. Ωστόσο, εάν η ΕΕ εφαρμόσει αντίποινα, οι πληθωριστικές πιέσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν, με τα άλλα δεδομένα σταθερά. Η πρόβλεψη της UBS για μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ τον Ιούλιο βασίζεται στην εκτίμηση ότι, σε αυτό το δύσκολο δίλημμα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα προτιμήσει να προστατεύσει την ανάπτυξη. Όμως, οι απόψεις εντός του Συμβουλίου για πιθανή μείωση των επιτοκίων τον Ιούλιο (ή Σεπτέμβριο) πιθανότατα θα διαφέρουν. Πέραν του σοκ των δασμών, αναμένεται θετική επίδραση από την ενίσχυση των δημοσίων δαπανών για άμυνα και – κυρίως στη Γερμανία – για υποδομές, η οποία θα αρχίσει να εκδηλώνεται από το 2026 και θα κορυφωθεί το 2027.
Πώς θα αντιδράσει η Κομισιόν;
Σύμφωνα με τη UBS, η Κομισιόν έχει ετοιμάσει δύο πακέτα με αντίμετρα. Πρώτον, μια λίστα με δασμούς ύψους €21 δισ. σε αμερικανικές εξαγωγές (περιλαμβανομένων σόγιας, χαλκού, σιδήρου, μοτοσικλετών, σκαφών και χυμού πορτοκαλιού), που έχουν εγκριθεί ως απάντηση στους δασμούς των ΗΠΑ σε χάλυβα/αλουμίνιο, αλλά έχουν ανασταλεί έως τις 14 Ιουλίου. Δεύτερον, εργάζεται πάνω σε μία λίστα μέτρων ύψους €95 δισ., που θα εφαρμοστεί εάν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις για τους αμοιβαίους δασμούς.
Η Κομισιόν έχει ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση που λήγει στις 10 Ιουνίου πριν οριστικοποιήσει την πρότασή της. Αν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ δεν καταλήξουν σε μείωση των δασμών έως τα μέσα Ιουλίου, αναμένουμε πως η ΕΕ θα απαντήσει με αντίποινα. Με άλλα λόγια, θεωρούμε ότι οι γενικοί δασμοί 10% και οι υψηλοί τομεακοί δασμοί (25% σε αυτοκίνητα, χάλυβα και αλουμίνιο) πιθανότατα θα θεωρηθούν απαράδεκτοι από την Κομισιόν. Συνολικά, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ.
Τι πρέπει να προσέχουμε;
Οποιαδήποτε νέα από τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις – μια ομάδα ευρωβουλευτών ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα. Αναμένεται να υπάρξουν συνομιλίες μεταξύ του Αμερικανού εκπροσώπου εμπορίου Τζέιμι Γκριρ και του Ευρωπαίου επιτρόπου Μάρος Σέφτσοβιτς στη συνάντηση του ΟΟΣΑ στις 3-4 Ιουνίου. Η Σύνοδος Κορυφής της G7 στον Καναδά από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου ίσως επίσης έχει σημασία, καθώς θα παραστεί ο πρόεδρος Τραμπ, όπως και στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις 24-25 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν πιθανώς τη στάση της Ένωσης στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 26-27 Ιουνίου. Σημαντική θα είναι και η επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 5 Ιουνίου, όπου αναμένουμε με βεβαιότητα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης.
«Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ δεν θα έχουν επηρεαστεί από τις τελευταίες ειδήσεις, κάτι που καθιστά ιδιαίτερα σημαντική τη συνέντευξη Τύπου, ιδίως σε ό,τι αφορά την αντίδραση της ΕΚΤ σε πιθανή κλιμάκωση δασμών. Τα επόμενα προκαταρκτικά PMI θα ανακοινωθούν στις 23 Ιουνίου. Αναμένουμε εξασθένηση του δείκτη προσδοκιών για τον επόμενο χρόνο, ενώ η τρέχουσα παραγωγή μπορεί να ενισχυθεί λόγω πρόωρων αποστολών προϊόντων» καταλήγει η UBS.
