Αντίστροφη μέτρηση για τα αντίποινα του Ιράν – Τι φοβάται η Δύση
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, είχε προειδοποιήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι θα υπάρξει «ανεπανόρθωτη ζημιά» εάν η Ουάσινγκτον εμπλακεί στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Ισλαμική Δημοκρατία. Ξημερώματα Κυριακής αυτό ακριβώς έκανε ο Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έδωσε εντολή για επιθέσεις βομβαρδιστικών αεροσκαφών σε βασικές ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Οι τοποθεσίες «εξαυλώθηκαν», όπως δήλωσε ο ίδιος.
Ο απόστρατος στρατηγός Τζόζεφ Βότελ, πρώην διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), δήλωσε ότι το Πεντάγωνο πρέπει υποθέσει πως το Ιράν θα απαντήσει. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει άμεσες επιθέσεις εναντίον αμερικανικών δυνάμεων ή διπλωματικών αποστολών στη Μέση Ανατολή, κυβερνοεπιθέσεις, τρομοκρατικές ενέργειες ή χτυπήματα από ιρανικές δυνάμεις δια αντιπροσώπων. Το Ιράν ενδέχεται επίσης να διακόψει τις ενεργειακές ροές από τον Περσικό Κόλπο.
Με δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες να έχουν αναπτυχθεί στη Μέση Ανατολή, και το Ιράν και οι σύμμαχοί του να έχουν διαμηνύσει ξεκάθαρα ότι θα απαντήσουν, «σύντομα θα μάθουμε αν ο Τραμπ είναι προετοιμασμένος για τις συνέπειες», είπε στους Financial Times η Ντάνα Στρούλ, πρώην αναπληρώτρια βοηθός Υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή.
Οι μεγάλες αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο Κατάρ, στο Μπαχρέιν και στο Κουβέιτ θεωρούνται «πολύ πιθανοί στόχοι» για το Ιράν, σύμφωνα με τον Βότελ. Το CENTCOM φέρεται να έχει ήδη προβεί σε προληπτικές ενέργειες.
Λίγες ημέρες πριν την αμερικανική επίθεση, ο Έλιοτ Έιμπραμς, πρώην ειδικός εκπρόσωπος για το Ιράν και τη Βενεζουέλα στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, είχε προειδοποιήσει ότι στόχοι του Ιράν θα μπορούσαν να είναι και σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το Ιράν ενδέχεται επίσης να επιχειρήσει το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ — της στενής θαλάσσιας διόδου από την οποία διέρχεται το ένα τρίτο των παγκόσμιων θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου. Μια τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε «άμεση άνοδο των τιμών του πετρελαίου», σύμφωνα με τον Έιμπραμς.
Αν και οι ΗΠΑ έχουν ενισχύσει την παρουσία τους στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες, το Ιράν θεωρείται πλέον «έτοιμο» να απαντήσει, διαθέτοντας «μια σειρά από βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους cruise και drones», σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Αεροπορίας των ΗΠΑ, Φρανκ Κένταλ.
Η απόφαση για αντίποινα είναι για το Ιράν «ζήτημα κλιμάκωσης» — μια στρατηγική απόφαση για το ποιες επιπλέον επιθέσεις ενδέχεται να δεχθεί αν αντιδράσει.
Ο Τραμπ προειδοποίησε την Τεχεράνη στο τηλεοπτικό του διάγγελμα το Σάββατο βράδυ ότι πρέπει τώρα να επιδιώξει ειρήνη ή να αντιμετωπίσει μεγαλύτερο πόλεμο: «Οι επόμενες επιθέσεις θα είναι πολύ πιο σφοδρές και πολύ πιο εύκολες», είπε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με αξιωματούχο του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, περίπου 40.000 Αμερικανοί στρατιώτες και στρατιωτικό προσωπικό είναι αναπτυγμένοι στη Μέση Ανατολή — σε βάσεις και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Κατάρ, ΗΑΕ, αλλά και στην Αίγυπτο, στο Ιράκ, στην Ιορδανία, στο Ομάν, στη Σαουδική Αραβία και στη Συρία.
Οι βάσεις στα ΗΑΕ, στο Κατάρ, στη Σαουδική Αραβία, στο Ιράκ και στο Κουβέιτ διαθέτουν αεράμυνες, αλλά βρίσκονται εντός εμβέλειας των ιρανικών πυραύλων μικρής εμβέλειας, δήλωσε ο Κένταλ. Επίσης, στην περιοχή βρίσκονται πολλά αντιτορπιλικά καθώς και η ομάδα του αεροπλανοφόρου USS Nimitz.
«Οι βάσεις αυτές βρίσκονται πάντα σε εύλογη κατάσταση συναγερμού, αλλά τώρα υποθέτω ότι ο συναγερμός θα είναι στο ανώτατο επίπεδο», πρόσθεσε ο Κένταλ.
Οι 2.500 Αμερικανοί στρατιώτες στο Ιράκ και οι εκατοντάδες στη Συρία ενδέχεται να είναι ευάλωτοι σε επιθέσεις από φιλοϊρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές — οι οποίες στο παρελθόν έχουν εκτοξεύσει πυραύλους και drones εναντίον αμερικανικών στόχων.
Οι Χούθι της Υεμένης ήδη έδωσαν σήμα ότι θα απαντήσουν στην επίθεση.
Πέρα από πυραύλους, το Ιράν έχει στη διάθεσή του και άλλα μέσα. «Το Ιράν εξακολουθεί να διαθέτει πολύ προηγμένες δυνατότητες σε ότι αφορά κυβερνοεπιθέσεις», δήλωσε η Στρούλ, σημειώνοντας ότι οι ιρανικές υπηρεσίες διατηρούν «πυρήνες ύπνωσης» πέρα από τη Μέση Ανατολή.
Ένας επιπλέον κίνδυνος είναι ότι η αμερικανική επιδρομή στο Φορντό, μία από τις δύο κύριες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, μπορεί να μην ήταν τόσο επιτυχής όσο σχεδιάστηκε. Παρόλο που το Ιράν επιβεβαίωσε τις επιθέσεις, δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις για την έκταση των ζημιών στην υπόγεια εγκατάσταση.
Αντί να αποτρέψουν το Ιράν, οι επιθέσεις ενδέχεται να ενισχύσουν την αποφασιστικότητά του να αναπτύξει πυρηνικό οπλοστάσιο. Το Ιράν ήδη εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα πολύ κοντά στα όρια στρατιωτικής χρήσης, αν και επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει ειρηνικό χαρακτήρα.
«Όσο σοβαρές και αν είναι οι ζημιές στο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, τις δυνατότητες πυραύλων και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν… δεν μπορείς να βομβαρδίσεις τη γνώση. Αυτά τα προγράμματα μπορούν να επανεκκινηθούν», σημείωσε η Στρούλ.
Ο Κένταλ συμφώνησε: «Επιπλέον ζημιές μπορεί να καθυστερήσουν το πρόγραμμα κατά μερικά χρόνια, αλλά δεν θα σταματήσουν την προσπάθεια απόκτησης πυρηνικών όπλων».
Το Ιράν μπορεί επίσης να χτυπήσει την παγκόσμια οικονομία στοχεύοντας την ενεργειακή ροή από τον Περσικό Κόλπο. Το 2019, μια επίθεση με πυραύλους και drones — που αποδόθηκε στο Ιράν — έθεσε προσωρινά εκτός λειτουργίας τη μισή παραγωγή αργού της Σαουδικής Αραβίας.
Στο Στενό του Ορμούζ, το Ιράν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ταχύπλοα σκάφη, υποβρύχια ή χερσαία αντιπλοϊκά όπλα για να επιτεθεί σε πλοία, ή ακόμα και να ναρκοθετήσει τη θαλάσσια δίοδο — αν και και το ίδιο χρησιμοποιεί το στενό για τις εξαγωγές πετρελαίου του.
Η Χελίμα Κροφτ, πρώην αναλύτρια της CIA και νυν επικεφαλής στρατηγικής της RBC Capital Markets, εξέφρασε ανησυχία για την ευαλωτότητα του Ιράκ, που παράγει 4 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως. Οι υποδομές στη Βασόρα βρίσκονται κοντά σε θέσεις ιρανικών πολιτοφυλακών, δήλωσε στο Atlantic Council.
Άλλοι ειδικοί θεωρούν ότι οι ισραηλινές επιθέσεις, που φέρεται να έχουν σκοτώσει πολλούς ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς και να έχουν καταστρέψει εγκαταστάσεις και εκτοξευτές πυραύλων, έχουν αποδυναμώσει τη δυνατότητα του Ιράν να απαντήσει.
Το Ισραήλ έχει καταστρέψει τα περισσότερα ιρανικά συστήματα αεράμυνας και έχει εξασφαλίσει σχεδόν πλήρη αεροπορική υπεροχή πάνω από την Ισλαμική Δημοκρατία.
Η κύρια δύναμη δια αντιπροσώπων του Ιράν, η λιβανέζικη Χεζμπολάχ, έχει επίσης υποστεί σοβαρό πλήγμα από σειρά ισραηλινών επιθέσεων.
