Τι θα σημάνει το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ – Οι επιπτώσεις σε ναυτιλία και πετρέλαιο
Ως το πιο ευάλωτο σημείο της παγκόσμιας ενέργειας έχουν χαρακτηριστεί τα Στενά του Ορμούζ, αφού δεν υπάρχει εναλλακτική θαλάσσια οδός, με αποτέλεσμα η διεθνής κοινότητα να «κρατάει την ανάσα της», καθώς οι εξελίξεις της σύρραξης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, μετά και την εμπλοκή των ΗΠΑ έχουν φέρει στο προσκήνιο το χειρότερο σενάριο, σημειώνει ο Πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης.
Το 20-25% του παγκόσμιου πετρελαίου διακινείται μέσω των Στενών και οποιαδήποτε διατάραξη στη ναυσιπλοΐα θα είχε άμεσες επιπτώσεις στην παγκόσμια ναυτιλία και την ενεργειακή ασφάλεια. Κατά μέσο όρο, πάνω από 3.000 δεξαμενόπλοια, διαπλέουν κάθε μήνα τα Στενά του Ορμούζ και σύμφωνα με τα δεδομένα της Lloyd’s List Intelligence το πρώτο τρίμηνο του έτους τα 1.201 ήταν ελληνόκτητα πλοία.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Ναυτιλίας, 271 πλοία βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της «επικίνδυνης ζώνης». Από αυτά, τα 199 πλοία βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και 72 στο Στενό του Ορμούζ, δηλαδή στο πιο ευαίσθητο και δυνητικά επικίνδυνο τμήμα της περιοχής. Συνολικά, 35 πλοία από τα 170-180 ελληνόκτητα φέρουν ελληνική σημαία, γεγονός που επισημαίνεται από το ΥΝΑΝΠ, καθώς επηρεάζει άμεσα το νομικό καθεστώς, τις υποχρεώσεις προστασίας και τον βαθμό παρέμβασης του ελληνικού κράτους. Ο επικεφαλής ασφαλείας της BIMCO, Jakob Larsen, δήλωσε ότι, μια πλήρης σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, με εμπλοκή των ΗΠΑ, θα είχε ως αποτέλεσμα ένα ενδεχόμενο κλείσιμο του Ορμουζ. Προς το παρόν, μπορεί η θαλάσσια κυκλοφορία στα Στενά να μειώθηκε 30%, αλλά παραμένουν ανοικτά και ας ελπίσουμε, πως όπως και άλλες 3 φορές στον παρελθόν, δεν θα πραγματοποιηθεί η απόφαση του Ιράν να τα κλείσει, σημειώνει ο Β. Κορκίδης.
Η διακοπή των ροών από τα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχονται περίπου 17-20 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, θα προκαλούσε παγκόσμια αναστάτωση, εκτόξευση τιμών και ασφυξία στις ασιατικές κυρίως οικονομίες. Στη ναυτιλιακή αγορά, καταγράφονται αλλαγές συμπεριφοράς από ναυτιλιακές εταιρείες και ναυλωτές. Ήδη, αρκετοί πλοιοκτήτες δηλώνουν, ότι είναι πιο επιφυλακτικοί στη φόρτωση φορτίων από τη Μέση Ανατολή, ειδικά όσο η σύγκρουση βαθαίνει, κρατώντας τα πλοία τους σε ασφαλή λιμάνια. Σύμφωνα με τους ναυλομεσίτες προβλέπεται τα ναύλα στην περιοχή να αυξηθούν περαιτέρω. Ήδη, μετά τις 13/6, οι ναύλοι των πλοίων από τον Περσικό προς την Ασία αυξήθηκαν με την ημερήσια τιμή για ένα VLCC που ναυλώνεται από τον Κόλπο της Κίνας, να έχει αυξηθεί από 20.000 $ σε πάνω από 50.000 $ μέσα σε δέκα ημέρες, αντανακλώντας τον αυξημένο κίνδυνο.
Η αγορά πετρελαίου έχει καταγράψει σημαντική μεταβλητότητα μετά από τη στρατιωτική σύρραξη. Το Brent σημείωσε άνοδο έως και 19% από την έναρξη των εχθροπραξιών πριν διαμορφωθεί την Παρασκευή στα 78 δολάρια το βαρέλι, ενώ το West Texas Intermediate κυμαίνεται κοντά στα 76 δολάρια. Οι παραγωγοί της Μέσης Ανατολής μεταφέρουν περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής μέσω των Στενών και εάν το Ιράν επιχειρήσει να τα μπλοκάρει, οι πελάτες τους σε όλο τον κόσμο θα προσπαθήσουν να καλύψουν από άλλες πηγές τις ενεργειακές τους ανάγκες. Η Clarksons Research καταγράφει μάλιστα αυξημένη κινητικότητα για δεξαμενόπλοια VLCC, που δρομολογούνται προς ασφαλέστερες περιοχές φόρτωσης, ιδίως στη Δυτική Αφρική και τον Κόλπο του Μεξικού με τους ναύλους spot για δρομολόγια προς την Ασία να έχουν ενισχυθεί.
Ο τομέας των εμπορευματοκιβωτίων σε σχέση με τον τομέα των δεξαμενόπλοιων φαίνεται να μην επηρεάζεται προς ώρας, καθώς από την «εποχή» που οι Χούθι επέβαλαν το ιδιότυπο καθεστώς στην Ερυθρά Θάλασσα τα πλοία μεταφοράς κοντέινερ επέλεξαν ρότες γύρω από την Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, με αποτέλεσμα αυξημένους χρόνους παράδοσης και αυξημένα κόστη. Η ανασφάλεια στις θαλάσσιες διαδρομές έχει προκαλέσει ανησυχία για τη σταθερότητα των παγκόσμιων εμπορικών αλυσίδων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, με το κλείσιμο του Ορμούζ οι τοπικές συνδέσεις «short sea» για τις γειτονικές χώρες στην περιοχή θα έχουν πρόβλημα και η τοπική αγορά των εμπορευματοκιβωτίων θα πληγεί. Περίπου 20–30 container ships περνούν καθημερινά από τον Στενό του Ορμούζ σε κανονικές συνθήκες.
Οι εξελίξεις, πάντως, αναμένεται να επηρεάσουν την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη περιοχή και την ναυτασφαλιστική αγορά, καθώς, πλέον, τα πλοία που πλέουν, ή θα επιχειρήσουν να πλεύσουν στις θερμές ζώνες, θα υποστούν την κατά περίπτωση 60% επιβάρυνση κατά «κινδύνων πολέμου», η οποία ως γνωστόν θα επιβαρύνει τα κόστη μεταφοράς. Η απόφαση του Ιράν για το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ και μαζί με το ένα πέμπτο της παγκόσμιας ημερήσιας κατανάλωσης πετρελαίου που κινείται μέσω αυτού, προκαλεί πολλές παράπλευρες επιπτώσεις για αρκετά προφανείς λόγους. Η απόπειρα κλεισίματος αναμένεται να προκαλέσει μια ακόμη απάντηση από τις ΗΠΑ, αλλά και από τα άλλα αραβικά κράτη του Κόλπου, καταλήγει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ.
