Ηλεκτρικό μπλακ άουτ στην Ολλανδία – Χιλιάδες επιχειρήσεις εκτός δικτύου μέχρι το 2035
Χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά περιμένουν να συνδεθούν με το ηλεκτρικό δίκτυο της Ολλανδίας, αναγκάζοντας τους διαχειριστές του δικτύου να επιβάλουν περιορισμούς στην κατανάλωση ενέργειας — ένα πρώιμο σημάδι όσων πιθανόν να αντιμετωπίσουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς επιταχύνεται ο ρυθμός εξηλεκτρισμού.
Περισσότερες από 11.900 επιχειρήσεις περιμένουν για συνδέσεις με το ηλεκτρικό δίκτυο, σύμφωνα με την Netbeheer Nederland, την ένωση των Ολλανδών διαχειριστών δικτύου. Σε αυτές προστίθενται δημόσια κτίρια όπως νοσοκομεία και πυροσβεστικοί σταθμοί, καθώς και χιλιάδες νέες κατοικίες.
Ολλανδοί αξιωματούχοι και εταιρείες αναφέρουν ότι οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις στις συνδέσεις φρενάρουν την οικονομική ανάπτυξη και ενδέχεται να αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να επανεξετάσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Παρά τις επενδύσεις σε νέα καλώδια και υποσταθμούς, οι νέες συνδέσεις σε ορισμένες περιοχές θα είναι διαθέσιμες μόνο στα μέσα της δεκαετίας του 2030, σύμφωνα με τους διαχειριστές.
Αν και τα προβλήματα είναι ιδιαιτέρως έντονα στην Ολλανδία, αναλυτές εκτιμούν ότι αποτελούν προάγγελο όσων θα ακολουθήσουν και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., καθώς αυξάνεται η ταχύτητα του εξηλεκτρισμού για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων απανθρακοποίησης.
«Υπάρχει πρόβλημα και σε άλλες χώρες», αυτές «σίγουρα» πρέπει να δουν το παράδειγμα της Ολλανδίας ως προειδοποίηση, δήλωσε η Zsuzsanna Pató, επικεφαλής της ομάδας ηλεκτρικής ενέργειας στον οργανισμό RAP με έδρα τις Βρυξέλλες.
Ένας Ολλανδός αξιωματούχος παραδέχθηκε: «Δεν είναι τόσο άσχημα πουθενά αλλού».
Η Ολλανδία είναι από τις ταχύτερα κινούμενες χώρες στην Ευρώπη ως προς τον εξηλεκτρισμό κρίσιμων τομέων της οικονομίας, ιδιαίτερα μετά τη διακοπή παραγωγής στο γιγαντιαίο χερσαίο κοίτασμα φυσικού αερίου του Γκρόνινγκεν το 2023. Περισσότερα από 2,6 εκατομμύρια ολλανδικά σπίτια έχουν τώρα ηλιακούς συλλέκτες στις στέγες τους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Netbeheer Nederland. Οι επιχειρήσεις επιτάχυναν επίσης την απεξάρτηση από το αέριο μετά την κρίση τιμών ενέργειας της Ε.Ε. το 2022.
Η χώρα είχε συνηθίσει τόσο πολύ να βασίζεται στους πόρους φυσικού αερίου, ώστε δεν υπήρξε αντίστοιχη αναβάθμιση του δικτύου, σύμφωνα με τον εθνικό διαχειριστή του δικτύου, Tennet.
Για να καλυφθούν οι ανάγκες του δικτύου, η ολλανδική κυβέρνηση εκτιμά ότι απαιτούνται επενδύσεις ύψους περίπου 200 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2040 για καλώδια και νέους υποσταθμούς.
Η Ολλανδία ήδη έχει από τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη δυτική Ευρώπη λόγω των προβλημάτων. Οι μηνιαίες τιμές είναι, για παράδειγμα, περίπου 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα υψηλότερες από αυτές στη Γαλλία φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του think tank Ember.
Για την κάλυψη των απαραίτητων επενδύσεων, οι τιμολογήσεις αναμένεται να αυξάνονται κάθε χρόνο έως το 2034, με μέσο πραγματικό ετήσιο ρυθμό αύξησης μεταξύ 4,3% και 4,7%, σύμφωνα με παρουσίαση της Tennet.
Για να απελευθερωθεί δυναμικό στο δίκτυο, η Tennet και οι περιφερειακοί διαχειριστές προσφέρουν συμβόλαια σε νοικοκυριά με εκπτώσεις στην κατανάλωση εκτός αιχμής, όπως μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ., καθώς και άλλα ευέλικτα συμβόλαια με ωριαία τιμολόγηση.
Από την 1η Απριλίου, επιτρέπεται στους διαχειριστές να προσφέρουν συμβόλαια σε μεγάλους βιομηχανικούς χρήστες που απαγορεύουν τη χρήση του δικτύου σε ώρες αιχμής, με αντάλλαγμα χαμηλότερα τιμολόγια.
Η Χάγη ξεκίνησε και διαφημιστική εκστρατεία για τη «συνειδητή χρήση ενέργειας» μέσω τηλεόρασης και social media, ζητώντας από τους καταναλωτές να φορτίζουν ποδήλατα και αυτοκίνητα εκτός του διαστήματος 4 μ.μ. έως 9 μ.μ., όταν το δίκτυο δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση.
Παράλληλα, το ολλανδικό υπουργείο Ενέργειας και οι διαχειριστές εξετάζουν τρόπους για την ασφαλή αύξηση του φορτίου στο δίκτυο, χωρίς κινδύνους για διακοπές ρεύματος όπως αυτή στην Ιβηρική χερσόνησο τον Απρίλιο.
Υπάρχουν επίσης πρωτοβουλίες για κοινή χρήση συνδέσεων μέσω «ενεργειακών κόμβων».
Η εκπρόσωπος της Tennet, Eefje van Gorp, προειδοποίησε: «Το Βέλγιο έχει πρόβλημα. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πρόβλημα. Στη Γερμανία υπάρχει μεγάλο πρόβλημα γιατί όλος ο άνεμος είναι στον Βορρά και η ζήτηση στον Νότο.»
Η Ε.Ε. βρίσκεται σε διαβούλευση για νέα νομοθεσία που θα επιταχύνει τις άδειες και τις αναβαθμίσεις των υποδομών δικτύου μέχρι το τέλος του έτους. Ωστόσο, οι αναλυτές φοβούνται ότι δεν θα υπάρξει άμεση ανακούφιση. «Η κατασκευή ενός δικτύου παίρνει πέντε με έξι χρόνια. Δεν υπάρχει μαγική λύση», είπε η Pató.
