Η αύξηση των δασμών αναμένεται να επηρεάσει τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση, δημιουργώντας πρωτόγνωρες προκλήσεις για τους ευρωπαϊκούς παραγωγούς και την αμερικανική αγορά, με σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα του «υγρού χρυσού».
Ο ισπανικός κολοσσός Deoleo, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου παγκοσμίως, εξέδωσε έγκαιρη προειδοποίηση προς τους Αμερικανούς καταναλωτές και τους επαγγελματίες του κλάδου, αναφορικά με τις σοβαρές συνέπειες που θα έχει η αύξηση των δασμών στις εισαγωγές ελαιολάδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις ΗΠΑ. Το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ προβλέπει την αύξηση του δασμού από το 10% που βρίσκεται σήμερα στο 30%, με την εφαρμογή του μέτρου να προγραμματίζεται να ξεκινήσει από την 1η Αυγούστου 2025, εκτός αν οι Ηνωμένες Πολιτείες καταφέρουν να επιτύχουν μια νέα εμπορική συμφωνία με την ΕΕ.
Η Deoleo επισημαίνει ότι περίπου το 95% του ελαιολάδου που καταναλώνεται στις ΗΠΑ είναι εισαγόμενο, γεγονός που σημαίνει πως η προαναγγελθείσα αύξηση των δασμών θα έχει άμεση και έντονη επίπτωση στις τιμές των προϊόντων για τους τελικούς καταναλωτές. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κριστομπάλ Βαλντές, σημείωσε ότι η αμερικανική αγορά αντιπροσωπεύει πάνω από το 25% των συνολικών εσόδων της Deoleo, τονίζοντας τη στρατηγική σημασία της για τον όμιλο. Παράλληλα, τονίζεται ότι η εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου στις ΗΠΑ καλύπτει ένα πολύ μικρό μέρος της εγχώριας ζήτησης, με περίπου 40.000 στρέμματα καλλιεργειών, ενώ μόνο η Ισπανία διαθέτει περισσότερα από 4 εκατομμύρια εκτάρια, καθιστώντας τη χώρα πρωταγωνιστή στην παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου.
Οι αυξημένοι δασμοί αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντικές ανατιμήσεις της τιμής του ελαιολάδου στα αμερικανικά ράφια. Οι εκτιμήσεις από τον κλάδο κάνουν λόγο για φιάλες ελαιολάδου που μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 40 δολάρια, δηλαδή μέχρι και τριπλάσιες τιμές σε σχέση με το παρόν. Η ανατίμηση αυτή θα επηρεάσει τόσο τα νοικοκυριά όσο και τον τομέα της εστίασης και της μεταποίησης, δημιουργώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα της αγοράς.
Από την πλευρά της Ευρώπης, ήδη υπάρχει αναταραχή λόγω της προοπτικής των δασμών. Παραγωγοί ελαιολάδου, όπου μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και πολλοί Έλληνες, αναζητούν νέες αγορές ώστε να μειώσουν την εξάρτησή τους από την αμερικανική. Χώρες όπως η Βραζιλία και η Αυστραλία φαίνεται να κερδίζουν έδαφος ως εναλλακτικοί προορισμοί εξαγωγών. Παράλληλα, αρκετοί ευρωπαϊκοί παραγωγικοί φορείς σχηματίζουν αποθέματα για να αντιμετωπίσουν τις πιθανές επιπτώσεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την εφαρμογή αντίμετρων σε περίπτωση που η αμερικανική κυβέρνηση αποφασίσει να προχωρήσει στα δασμολογικά μέτρα.
Η αύξηση των δασμών διαφοροποιεί επίσης τους όρους ανταγωνισμού στην αγορά, δημιουργώντας πλεονεκτήματα για χώρες με χαμηλότερους δασμούς και ευνοώντας επιχειρήσεις που έχουν επιχειρησιακή παρουσία στις ΗΠΑ, αφού σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν εξαιρέσεις που ενισχύουν την εγχώρια παραγωγή και απασχόληση.
