Dalí, Picasso, Warhol και Magritte στη συλλογή της Pauline Karpidas: H έκθεση-εμπειρία στο Sotheby’s
Ο οίκος Sotheby’s παρουσιάζει μία από τις πιο φιλόδοξες εκθέσεις του έως σήμερα, μεταμορφώνοντας τις γκαλερί της New Bond Street σε έναν ονειρικό κόσμο εμπνευσμένο από τη θρυλική συλλέκτρια Pauline Karpidas. Η έκθεση μεταφέρει το κοινό στη μαγική ατμόσφαιρα της κατοικίας της στο Λονδίνο, μέσα από ένα ταξίδι στην ιστορία του σουρεαλισμού, φωτίζοντας τη σκέψη πίσω από μία από τις πιο ξεχωριστές συλλογές όλων των εποχών.
Αριστουργήματα των Max Ernst, Yves Tanguy, René Magritte, Leonora Carrington, Salvador Dalí, Pablo Picasso, Andy Warhol και Jeff Koons θα εκτεθούν πλάι σε έπιπλα και design αντικείμενα φτιαγμένα αποκλειστικά για την Pauline από τους Claude και François-Xavier Lalanne, Mattia Bonetti και André Dubreuil. Συνολικά, τα 250 έργα εκτιμώνται σε περίπου 60 εκατομμύρια λίρες και πρόκειται για τη συλλογή με τη μεγαλύτερη αποτίμηση που έχει ποτέ παρουσιαστεί σε δημοπρασία στο Λονδίνο.
«Η Pauline Karpidas είχε πάντα ένα εξαιρετικά ξεκάθαρο όραμα για τη συλλογή της, και αυτή η καθαρότητα διατρέχει όλα όσα απέκτησε. Υπάρχει μια ονειρική, σχεδόν σουρεαλιστική ποιότητα που ενώνει τα πάντα από την τέχνη έως το design, τα έπιπλα και τα κοσμήματα. Η γοητεία της με το ασυνείδητο και ο διάλογος μεταξύ ονείρου και εγρήγορσης διαπερνούν τη συλλογή. Το να μπαίνεις στο σπίτι της Pauline είναι σαν να εισέρχεσαι στη φαντασία της. Ακόμα και οι εσωτερικοί της χώροι αντανακλούν το όραμά της. Είναι αυτή η εσκεμμένη και βαθιά προσωπική αισθητική που δίνει στη συλλογή συνοχή και υφή. Δεν πρόκειται απλώς για μια συναρμολόγηση εξαιρετικών έργων, αλλά για έναν καθηλωτικό κόσμο από μόνο του», δήλωσε ο Oliver Barker, Sotheby’s Chairman, Europe.
Ένα σουρεαλιστικό τοπίο ονείρου
«Ο σχεδιασμός αυτής της έκθεσης σήμαινε την ένωση των πραγματικών χώρων του σπιτιού της Pauline με τον φαντασιακό κόσμο που διαμόρφωσε τη συλλεκτική της πορεία. Θέλαμε να δημιουργήσουμε μια εμβυθιστική εμπειρία στο σύμπαν της, προσκαλώντας το κοινό να μπει στο μυαλό και το υποσυνείδητό της. Ο σουρεαλισμός, που διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής, παρουσιάζεται όχι απλώς ως ένα καλλιτεχνικό ρεύμα, αλλά ως ένας τρόπος σκέψης. Θέλαμε να αποτυπώσουμε αυτό το παιχνιδιάρικο, ονειρικό πνεύμα και την αίσθηση της ανακάλυψης – όπου κάθε δωμάτιο ξεδιπλώνεται σαν μια ιστορία και κάθε αντικείμενο συμμετέχει σε έναν μεγαλύτερο διάλογο – αποτίοντας ταυτόχρονα φόρο τιμής στο διανοητικό βάθος που χαρακτηρίζει το όραμά της», αποκάλυψε ο Christopher Brannan-Haggas, Global Head of Creative Services, Sotheby’s. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Christopher Brannan-Haggas ήταν επίσης ο σχεδιαστής πίσω από τη μνημειώδη έκθεση του οίκου Sotheby’s για τον Freddie Mercury το 2023, η οποία προσέλκυσε πάνω από 140.000 επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο μέσα σε μόλις τέσσερις εβδομάδες, σημειώνοντας ρεκόρ όλων των εποχών για τον οίκο.
Οι επισκέπτες ξεκινούν το ταξίδι τους από την είσοδο της New Bond Street του οίκου Sotheby’s, όπου δύο επιβλητικά μάτια χυτευμένα σε επιχρυσωμένο μπρούντζο και γεμάτα «μαγκριτικά» θολά βλέμματα τους καλούν στον κόσμο της Pauline.
Στο ισόγειο, το Παρίσι της δεκαετίας του 1920 ζωντανεύει: οι θεατές μεταφέρονται πίσω στη γέννηση του Σουρεαλισμού, καθώς περιηγούνται στον χώρο και πλησιάζουν βιτρίνες με ονόματα όπως L’Atelier des Rêves, με κινούμενες εικόνες να ξεπροβάλλουν από κάθε παράθυρο να κλείνουν το μάτι, να περπατούν και να χορεύουν σαν να έχουν ζωή. Παλιές γαλλικές λάμπες δρόμου ρίχνουν κύκλους φωτός σε παγκάκια όπου σύγχρονες εφημερίδες μοιάζουν να έχουν παγώσει στον χρόνο.
Στην καρδιά αυτής της παριζιάνικης φαντασίας βρίσκεται το Le Café de Pauline, ένα μπιστρό της Rive Gauche αναγεννημένο σύμφωνα με την προσωπική της αισθητική με πορτρέτα, έπιπλα και ένα μενού γαλλικής κουζίνας, όπου ξεχωρίζει το “Karpidas Royale”, μια ευφάνταστη εκδοχή του κλασικού κοκτέιλ σαμπάνιας, αφιερωμένο στην ίδια.
Στον επάνω όροφο, το ταξίδι αποκτά πιο προσωπικό χαρακτήρα, ανασυνθέτοντας την κατοικία της Pauline με θέα το Hyde Park. Οι χώροι αυτοί, μισοί βιογραφικοί και μισοί θεατρικά επινοημένοι, αποκαλύπτουν τη μοναδική της αισθητική.
Οι επισκέπτες εισέρχονται σε μια αναδημιουργία του σαλονιού της στο Λονδίνο, όπου το αυθεντικό χαλί με μοτίβο τίγρη και αρχιτεκτονικά στοιχεία που η ίδια είχε διασώσει, επανατοποθετούνται σε ένα αφηρημένο φόρο τιμής. Δεκαετίες συνεργασιών ανάμεσα στην Pauline και κορυφαίους designers όπως οι Francis Sultana, David Gill και Jacques Grange ζωντανεύουν, ενώ μεγάλα παράθυρα, εμπνευσμένα από εκείνα του Grange αναπαράγουν τη χαρακτηριστική κεχριμπαρένια λάμψη της κατοικίας της.
Από εκεί, ένα μαγεμένο δάσος φέρνει στο προσκήνιο τη θέα από το σπίτι της, δημιουργώντας ένα ονειρικό όραμα του κόσμου της Pauline. Οι επισκέπτες περιηγούνται σε ένα μονοπάτι μέσα σε δάσος, όπου γλυπτά των Lalanne φωλιάζουν ανάμεσα στα δέντρα, πλαισιωμένα από ηχητικό τοπίο με κουκουβάγιες και πουλιά. Με πιο προσεκτική ματιά, διακρίνεται και η συλλογή της Pauline από κοσμήματα Lalanne, σχεδόν όλα ειδικά φτιαγμένα για εκείνη, εκτεθειμένα διακριτικά μέσα σε εκλεπτυσμένα ιαπωνικά κλουβιά για πουλιά. Το αυθεντικό ράφι-γλυπτό του Mattia Bonetti, ύψους άνω των τεσσάρων μέτρων, που σχεδιάστηκε αποκλειστικά για το διαμέρισμά της στο Λονδίνο μια μικρογραφία κτιρίου, που ορθώνεται σαν ένας εκκεντρικός πύργος τέχνης και ιδεών προβάλλει γεμάτο με πολυδιαβασμένους τόμους τέχνης και γιουνγκιανά κείμενα που διαμόρφωσαν το πνεύμα της Pauline.
Το ειδικά σχεδιασμένο κρεβάτι Lalanne της Pauline, με μια χρυσή κουκουβάγια να δεσπόζει στην κορυφή του, βρίσκεται στο επίκεντρο του πιο προσωπικού χώρου: της κρεβατοκάμαράς της. Βαμμένο στην αγαπημένη της απόχρωση της ώχρας, το δωμάτιο ενώνει το οικείο με το φαντασιακό, καθώς τα ιδιόρρυθμα έπιπλα θολώνουν τα όρια ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματική ζωή.
Τους τοίχους κοσμούν τέσσερα εμβληματικά έργα του Andy Warhol με την χαρακτηριστική pop αισθητική του τα οποία φέρουν μια απρόσμενα σουρεαλιστική χροιά.
Το ταξίδι μιας ζωής
Η συλλογή της Pauline Karpidas προσφέρει μια ματιά στην ιστορία της προσφοράς προς τις τέχνες, με εξαιρετικής σημασίας προελεύσεις σχεδόν σε κάθε έργο. Η δημοπρασία περιλαμβάνει έργα που έχουν περάσει από τα χέρια θρυλικών συλλεκτών όπως: ο ιδρυτής του Σουρεαλισμού André Breton, ο ποιητής Paul Éluard, ο καλλιτέχνης William Copley, καθώς και καθοριστικοί υποστηρικτές του κινήματος όπως ο Edward James, ο Sir Roland Penrose, ο Julian Levy, αλλά και η οικογένεια του Pablo Picasso.
Ανήκοντας στη μεγάλη παράδοση των “Grande Dame” του 20ού αιώνα, η Pauline καθοδηγήθηκε όχι μόνο από μια βαθιά κατανόηση της τέχνης, αλλά και από τις στενές της σχέσεις με τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Ακολουθώντας την παράδοση της Peggy Guggenheim και της Dominique de Menil, οικοδόμησε τη συλλογή της μέσα από φιλίες, εμπιστοσύνη και συνεργασία.
Η Pauline Karpidas γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα ταπεινό διώροφο σπίτι στο Μάντσεστερ και, ως νεαρή γυναίκα, φοίτησε σε σχολή γραμματέων. Στη δεκαετία του 1960 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου άνοιξε τη δική της μπουτίκ. Εκεί, στην ελληνική πρωτεύουσα, γνώρισε και ερωτεύτηκε τον μελλοντικό της σύζυγο, Κωνσταντίνο (Ντίνο) Καρπίδα, πρωτοπόρο στον τομέα των κατασκευών και της ναυτιλίας. Μαζί του ανακάλυψε αυτό που επρόκειτο να εξελιχθεί σε διαχρονικό πάθος: την αγάπη για την τέχνη.
Το συλλεκτικό τους ταξίδι ξεκίνησε με την εμπνευσμένη καθοδήγηση του θρυλικού γκαλερίστα Αλέξανδρου Ιόλα, γνωστού στους περισσότερους ως τον άνθρωπο που ανακάλυψε τον Andy Warhol και υπήρξε θερμός υποστηρικτής του σουρεαλισμού.
Οι φίλοι της Pauline συχνά λένε πως όποιος τη γνωρίσει, δεν μπορεί παρά να γοητευτεί από την προσωπικότητά της και απόδειξη αυτής της έλξης είναι το γεγονός ότι, όταν γνώρισε τον Ιόλα το 1974, εκείνος άφησε τη συνταξιοδότηση για να τη βοηθήσει να δημιουργήσει τη συλλογή της. Η Pauline ανταποκρίθηκε με απόλυτη αφοσίωση: ασχολήθηκε ολοκληρωτικά με την τέχνη και, ως συλλέκτρια και υποστηρίκτρια, καλλιέργησε αδιάκοπα τη ματιά, τη γνώση και το αισθητικό της κριτήριο.
Τον Οκτώβριο του 2023, στον Οίκο Sotheby’s στο Παρίσι, δύο ημέρες δημοπρασιών αφιερωμένες σε έργα από το μαγικό σπίτι της Pauline Karpidas στην Ύδρα έναν πραγματικό ναό τέχνης και design, σημείωσαν εντυπωσιακή επιτυχία, με τις τιμές να εκτοξεύονται και τα ρεκόρ να καταρρίπτονται. Το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε ανήλθε στα 35.590.282 ευρώ, υπερδιπλάσιο της αρχικής εκτίμησης. Το αποτέλεσμα αυτό ανακήρυξε τη δημοπρασία με τη μεγαλύτερη αξία για συλλογή ενός μόνο ιδιοκτήτη στη Γαλλία εκείνη τη χρονιά. Η επερχόμενη δημοπρασία στο Λονδίνο πρόκειται να παρουσιάσει τα κορυφαία έργα της συλλογής, δηλαδή τα έργα που στεγάζονταν στην κατοικία της Pauline στο Λονδίνο.
Ημερομηνίες | Έκθεση & Δημοπρασίες
Έκθεση: 8–16 Σεπτεμβρίου – Δωρεάν και ανοιχτή στο κοινό
Δημοπρασία: 17 Σεπτεμβρίου, 18:00 (ώρα Ηνωμένου Βασιλείου) (απαιτείται εισιτήριο για την είσοδο)
Δημοπρασία: 18 Σεπτεμβρίου, 12:00 (ώρα Ηνωμένου Βασιλείου)
Διαδικτυακή δημοπρασία: 8–19 Σεπτεμβρίου (η διαδικασία των προσφορών ολοκληρώνεται στις 19 Σεπτεμβρίου, από τις 12:00 το μεσημέρι – ώρα Ηνωμένου Βασιλείου)
Ο οίκος Sotheby’s θα πραγματοποιήσει σειρά από δωρεάν ανοιχτές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της συλλογής.
Συλλεκτική έκδοση του καταλόγου
Για τον εορτασμό της συλλογής, ο οίκος Sotheby’s θα κυκλοφορήσει ένα συλλεκτικό βιβλίο με τίτλο “Pauline Karpidas: The London collection”, το οποίο θα είναι διαθέσιμο προς αγορά για περιορισμένο χρονικό διάστημα στο Sotheby’s New Bond street και στο hatchards.co.uk.
Tιμή: £60
