Βίζα H-1B: Μπορεί ο Καναδάς να γίνει η νέα Silicon Valley;

Του Phil Wahba

Το 2007, όταν η Microsoft ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να ανοίξει ένα κέντρο ανάπτυξης λογισμικού στο Βανκούβερ, ο αμερικανικός τεχνολογικός γίγαντας εξήγησε ότι έκανε την κίνηση λόγω των δυσκολιών στην απόκτηση βίζας H-1B για εργαζομένους υψηλής εξειδίκευσης από το εξωτερικό. Κι αυτές οι δυσκολίες είχαν προκύψει από την πρόσφατη μείωση των εθνικών ποσοστώσεων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ στις άδειες εργασίας. Ο Καναδάς δεν είχε τέτοια όρια.

Ο κατασκευαστής λογισμικού, που παραδοσιακά θέλει οι κυβερνήσεις να διαθέτουν περισσότερες βίζες για εξειδικευμένους αλλοδαπούς εργαζομένους λόγω έλλειψης ταλέντων στις ΗΠΑ, είχε δηλώσει τότε ότι η εγκατάσταση στο Βανκούβερ «θα επέτρεπε στην εταιρεία να συνεχίσει να προσλαμβάνει και να διατηρεί άτομα υψηλής εξειδίκευσης που επηρεάζονται από τα ζητήματα μετανάστευσης στις ΗΠΑ». Επτά χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια ενός άλλου γύρου αυστηροποίησης του προγράμματος H-1B, η Microsoft προσέθεσε ένα κέντρο μηχανολογίας στο Βανκούβερ, ενώ άλλοι αμερικανικοί τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Amazon, το Facebook και η Salesforce, άνοιξαν εγκαταστάσεις στην πόλη της ακτής του Ειρηνικού.

Γι’ αυτό πολλοί προβλέπουν ότι το τέλος των 100.000 δολαρίων για νέες αιτήσεις H-1B που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσε να στείλει περισσότερες θέσεις εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας στον Καναδά. Θα μπορούσε επίσης να είναι ένα απροσδόκητο όφελος για άλλες χώρες, όπως η Ινδία και η Κίνα, καθώς περισσότεροι από τους εξειδικευμένους εργαζομένους τους παραμένουν ή επιστρέφουν στην πατρίδα τους αντί να εργάζονται στις ΗΠΑ μετά την αποφοίτησή τους. Οι Ινδοί και Κινέζοι υπήκοοι αποτελούν το 85% των δικαιούχων βίζας H-1B, σύμφωνα με ανάλυση της Pew Research – και πολλοί επιλέγουν πλέον θέσεις εργασίας στην πατρίδα τους.

«Πόλεις όπως το Βανκούβερ ή το Τορόντο θα ευδοκιμήσουν αντί για αμερικανικές πόλεις», έγραψε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Garry Tan, CEO της εξέχουσας θερμοκοιτίδας νεοφυών επιχειρήσεων του Σαν Φρανσίσκο Y Combinator, σε μια πλέον διαγραμμένη ανάρτηση στο X, σύμφωνα με το Bloomberg.

Και ο CEO της Royal Bank of Canada, Dave McKay, δήλωσε στο Bloomberg την Τρίτη ότι ο νέος κανόνας για τη βίζα H-1B «θα βοηθήσει τον Καναδά να διατηρήσει μερικούς από αυτούς τους εξαιρετικούς φοιτητές που φέραμε» αντί να τους χάσει από τη Silicon Valley – και θα διευκολύνει την πρόσληψη άλλων.

Το πρόγραμμα βίζας H-1B χρησιμοποιείται κυρίως από τον τεχνολογικό τομέα, καθώς και από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες συμβουλευτικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, οι μεγαλύτεροι χρήστες βίζας H1-B είναι η Amazon, ο τεχνολογικός γίγαντας Tata Consultancy Services με έδρα την Ινδία, η Microsoft, η Meta Platforms και η Apple Inc. Οι μη τεχνολογικές εταιρείες που προσλαμβάνουν πολλούς εργαζόμενους με το καθεστώς H-1B περιλαμβάνουν τις J.P. Morgan Chase και Walmart Inc.

Οι βίζες είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποκτηθούν: Κάθε χρόνο, οι εταιρείες πρέπει να υποβάλλουν αιτήσεις στην κυβέρνηση των ΗΠΑ εκ μέρους των υποψήφιων εργαζομένων έως τον Μάρτιο, για μια κλήρωση που πραγματοποιείται τον Απρίλιο, με μόνο 65.000 διαθέσιμες βίζες. (Υπάρχουν άλλες 20.000 για πτυχιούχους μεταπτυχιακού τίτλου στις ΗΠΑ). Το 2025, υποβλήθηκαν πάνω από 470.000 αιτήσεις. Ενώ υπάρχουν και άλλες βίζες, όπως η βίζα “O” για εξαιρετικές δεξιότητες, πολλές είναι εξίσου δύσκολο, ή και πιο δύσκολο, να αποκτηθούν.

Για να αποκτήσουν μια βίζα H-1B, οι εταιρείες πρέπει να αποδείξουν ότι ο ξένος εργαζόμενος θα καλύψει μια «εξειδικευμένη εργασία» για την οποία η εταιρεία δεν μπορεί να βρει έναν εξειδικευμένο εργαζόμενο στις ΗΠΑ. Ο κάτοχος της βίζας πρέπει να λαμβάνει τουλάχιστον τον ισχύοντα μισθό, ώστε να μην ανταγωνίζεται αθέμιτα τους Αμερικανούς εργαζομένους, να μην μειώνει τους μισθούς τους ή να τους αντικαθιστά με φθηνότερο εργατικό δυναμικό.

Το πρόγραμμα H-1B έχει εδώ και καιρό επικριθεί, με πολλούς να λένε ότι οι εταιρείες το χρησιμοποιούν για να προσελκύουν φθηνότερο ξένο εργατικό δυναμικό για εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Με την πάροδο των ετών, υπήρξαν περιοδικές μειώσεις του προγράμματος από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το 2004, η κυβέρνηση μείωσε το όριο του αριθμού τους από 195.000 σε 65.000 ετησίως και έκτοτε δεν έχει αυξηθεί, εκτός από την προσθήκη της πρόβλεψης για τους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου των ΗΠΑ. (Μια ανάλυση το 2020 διαπίστωσε ότι η κίνηση αυτή οδήγησε σε αύξηση 27% στις προσλήψεις στα διεθνή γραφεία των εργοδοτών).

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του το 2017, ο Τραμπ υπέγραψε το εκτελεστικό διάταγμα «Αγοράστε Αμερικανικά, Προσλάβετε Αμερικανούς» που οδήγησε τα ποσοστά απόρριψης H-1B να εκτοξευθούν στο 15%, από 4% δύο χρόνια νωρίτερα. (Η ποσόστωση εξακολουθούσε να ισχύει).

Η πιο πρόσφατη ανακοίνωση του Τραμπ πυροδότησε μια φρενίτιδα σε πολλές μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας: Η Microsoft, η J.P. Morgan και η Amazon συμβούλευσαν επειγόντως τους υπαλλήλους με βίζες H-1B να παραμείνουν στις ΗΠΑ ή να επιστρέψουν γρήγορα μετά την ανακοίνωση της Παρασκευής. (Ο Λευκός Οίκος διευκρίνισε ότι το τέλος ισχύει μόνο για νέες αιτήσεις).

Εν μέσω της αβεβαιότητας και του χάους, η σχετικά προβλέψιμη, φιλική προς τις εταιρείες προσέγγιση του Καναδά μπορεί κάλλιστα να γίνει πιο ελκυστική. Τα τελευταία χρόνια, οι καναδικές πόλεις φαίνεται να έχουν επωφεληθεί από ένα λιγότερο φιλόξενο περιβάλλον για τους μετανάστες εργαζόμενους στις Ηνωμένες Πολιτείες: Το 2022, ένα δημοσίευμα των New York Times διαπίστωσε ότι το Τορόντο ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος τεχνολογικός κόμβος της Βόρειας Αμερικής – πίσω μόνο από τη Silicon Valley και τη Νέα Υόρκη, και μεγαλύτερος από το Σιάτλ, το Ώστιν και το Σικάγο. Πιο πρόσφατα, το Μόντρεαλ και το Έντμοντον της Αλμπέρτα, έχουν αναδειχθεί ως σημαντικοί κόμβοι τεχνητής νοημοσύνης.

Ενώ το ταλέντο, τα κυβερνητικά κίνητρα και ένα συχνά αδύναμο καναδικό δολάριο έχουν συμβάλει στην ανάδειξη της χώρας ως τόπο επιλογής για τους αμερικανικούς τεχνολογικούς γίγαντες, οι περιορισμοί στις βίζες H-1B έχουν αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα σημεία τριβής για τους εργοδότες τεχνολογίας στις ΗΠΑ.

Ο Καναδάς είναι συχνά μια κορυφαία επιλογή για τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας που ανοίγουν περιφερειακά γραφεία λόγω της εγγύτητας των φιλικών προς την τεχνολογία πόλεών του με τα κεντρικά τους γραφεία (το Βανκούβερ απέχει μόλις 250 χιλιόμετρα από το Σιάτλ, έδρα της Amazon και της Microsoft) και επειδή οι πολιτικές μετανάστευσης του Καναδά ιστορικά επέτρεπαν την είσοδο περισσότερων ξένων εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης.

Η καναδική κυβέρνηση, μαζί με τις περιφερειακές και δημοτικές αρχές, έχει προσπαθήσει να προσελκύσει ξένα τεχνολογικά ταλέντα από τις ΗΠΑ στον Καναδά, με προσωρινές βίζες υψηλής εξειδίκευσης και χωρίς όρια για μόνιμη διαμονή ανά χώρα. Το είδαμε αυτό με την εκστρατεία για την προσέλκυση της Microsoft το 2007, με υποσχέσεις για κίνητρα και βοήθεια.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η αναταραχή με τη βίζα H-1B θα κάνει τον Καναδά στέγη της επόμενης Silicon Valley. Αυτά είναι περιφερειακά γραφεία άλλωστε, και όχι κεντρικά γραφεία. «Δεν βλέπεις και πολύ εγχώριο οικοσύστημα, και σίγουρα αυτό δεν προέρχεται από αυτά τα back offices», προειδοποιεί ο Kevin Bryan, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης Rotman του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Το αν ο Καναδάς εκλάβει τους νέους κανόνες για τους αιτούντες H-1B ως ευκαιρία για να προσελκύσει περισσότερους ξένους εργαζόμενους στον τομέα της τεχνολογίας μένει να φανεί. Το κλειδί είναι η κοινή γνώμη στον Καναδά, η οποία έχει επίσης ψυχρανθεί όσον αφορά τη μετανάστευση. Ο στόχος της καναδικής κυβέρνησης για νέους μόνιμους κατοίκους φέτος είναι 395.000 άτομα – πολύ κάτω από τους 500.000 πέρυσι, με περισσότερες μειώσεις να έρχονται τα επόμενα δύο χρόνια.

Αλλά αν συμβεί αυτό, πιθανότατα θα υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον: το 2023, η καναδική κυβέρνηση εισήγαγε μια νέα άδεια εργασίας που απευθύνεται αποκλειστικά σε κατόχους H-1B που έχουν κουραστεί από τις διαδικασίες μετανάστευσης των ΗΠΑ. Το όριο των 10.000 αιτήσεων ξεπεράστηκε την πρώτη ημέρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Τόνι Μπλερ: Ο «εκλεκτός» του Τραμπ για τη μεταπολεμική Γάζα;
• «Δεν θα το επιτρέψω»: Ο Τραμπ αποκλείει προσάρτηση της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ
• Τζέιμς Κόμεϊ: Διώκεται ο πρώην διευθυντής του FBI που ερεύνησε τον Τραμπ