Γαλλία: Το νέο πολιτικό αδιέξοδο εντείνει τους φόβους για νέα κρίση χρέους
Ο Σεμπαστιάν Λεκορνί, ο τρίτος πρωθυπουργός της Γαλλίας μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο υπέβαλε την παραίτησή του, λίγες μόλις ημέρες πριν η κυβέρνηση καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2026, οδηγώντας για άλλη μία φορά τη χώρα σε πολιτικό αδιέξοδο.
Η κρίση αναμένεται να διαταράξει τη διαδικασία κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού, αυξάνοντας την πιθανότητα να απαιτηθεί έκτακτη νομοθεσία για να συνεχίσει να λειτουργεί η κυβέρνηση, καθώς βάσει του νόμου, έχει προθεσμία μέχρι τις 7 Οκτωβρίου (δηλαδή αύριο) για να καταθέσει το νομοσχέδιο προϋπολογισμού, με το Σύνταγμα να επιτρέπει κάποια ευελιξία, μέχρι τα μέσα του μήνα. Ωστόσο ο ελάχιστος χρόνος για τον διορισμό – ακόμη ενός – νέου πρωθυπουργού και υπουργικού συμβουλίου καθιστά όλο και πιο απίθανη την έγκαιρη κατάθεση.
Σε αυτή την περίπτωση, όπως αναφέρει το Reuters, θα πρέπει οι βουλευτές να ψηφίσουν προσωρινό νόμο, που θα επιτρέπει δαπάνες, φόρους και δανεισμό από την 1η Ιανουαρίου, μέχρι την έγκριση πλήρους προϋπολογισμού.
Να θυμίσουμε ότι παρόμοιο μέτρο εφαρμόστηκε τον Δεκέμβριο του 2024 όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ, ακυρώνοντας τον προϋπολογισμό του 2025.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, προσπαθώντας προφανώς να διαφυλάξει ότι η χώρα δεν θα οδηγηθεί σε παρατεταμένο χάος, έδωσε εντολη στον Λεκορνί να επιδιώξει διαπραγματεύσεις με τα πολιτικά κόμματα μέχρι και το βράδυ της Τετάρτης 8/10, σύμφωνα με ανακοίνωση της γαλλικής προεδρίας, προκειμένου να «καθορίσει μία πλατφόρμα δράσης και σταθερότητας για τη χώρα». Το Reuters μεταδίδει ότι ο Λεκορνί αποδέχθηκε την πρόταση, ενώ, την ίδια ώρα όπως έγινε γνωστό, ο Μπρούνο Λε Μερ παρατείται από το κυβερνητικό σχήμα, με τον διορισμό του ως υπουργού Άμυνας να είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις.
«Καμπανάκια» από τους οίκους αξιολόγησης
Μετά την παραίτηση του Λεκορνί, οι οίκοι αξιολόγησης προχώρησαν σε νέες προειδοποιήσεις, για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας. Η οικονομία της, η 3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, έχει δημοσιονομικό έλλειμμα σχεδόν διπλάσιο από το όριο 3% της ΕΕ και λόγω χρέους προς ΑΕΠ, που οδεύει προς το 115%.
Ο οίκος Fitch, που πέρυσι υποβάθμισε πρώτη τη Γαλλία στην κατηγορία single A, τόνισε ότι το αβέβαιο πολιτικό σκηνικό αποδεικνύει τον περιορισμένο χώρο για ουσιαστική δημοσιονομική προσαρμογή. Προειδοποίησε ότι αποτυχία εφαρμογής μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, ή επίμονη αύξηση του κόστους δανεισμού, που θα διατηρήσει το χρέος σε ανοδική πορεία μεσοπρόθεσμα, θα μπορούσε να εντείνει τις πιέσεις για νέα υποβάθμιση.
Η S&P Global, που έχει αρνητική προοπτική στην αξιολόγηση ΑΑ- της Γαλλίας υπενθύμισε την περσινή ανάλυσή της, ότι οι δημόσιες δαπάνες της χώρας- 57% του ΑΕΠ – είναι οι υψηλότερες διεθνώς σε χώρες που αξιολογεί. Σύμφωνα με την S&P, η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι να πειστεί η διχασμένη Βουλή να εγκρίνει έναν προϋπολογισμό, που θα επιτρέψει στη Γαλλία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της με βάση τους ευρωπαϊκούς στόχους, δηλάδη έλλειμμα 3% του ΑΕΠ.
Εφόσον η γαλλική Βουλή οδηγηθεί στην ψήφιση προσωρινού προϋπολογισμού, ναι μεν θα αποτραπεί ένα αμερικανικού τύπου κλείσιμο της κυβέρνησης, όμως θα επιβληθούν αυστηροί περιορισμοί:
- Δαπάνες: Επαναφορά των ορίων δαπανών του 2025 στο 2026, χωρίς προσαρμογή για τον πληθωρισμό.
- Συντάξεις: Εξαίρεση, που αυξάνει αυτόματα τις συντάξεις βάσει πληθωρισμού, προσθέτοντας δισεκατομμύρια στα κρατικά έξοδα.
- Φορολογία: Συνεχίζεται η είσπραξη υπαρχόντων φόρων, χωρίς αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμάκων. με χιλιάδες νοικοκυριά που εξαιρούνται από την πληρωμή φόρου εισοδήματος, να αναγκάζονται να πληρώσουν.
- Δανεισμός: Επιτρέπεται η συνέχιση έκδοσης χρέους από κυβερνητικούς και ασφαλιστικούς φορείς στις αγορές κεφαλαίου.
Εκλογές ή νέος πρωθυπουργός
Στην περίπτωση που ο Εμανουέλ Μακρόν διαλύσει τη Βουλή και προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ο χρόνος για την ψήφιση ακόμα και ενός προσωρινού προϋπολογισμού θα είναι ασφυκτικός. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, απαιτούνται τουλάχιστον 20 ημέρες προεκλογικής εκστρατείας πριν από τον πρώτο γύρο και δεύτερο γύρο μία εβδομάδα μετά. Ακολούθως, οι νέοι βουλευτές χρειάζονται μερικές ημέρες για να οργανωθούν και να αναλάβουν επίσημα καθήκοντα, αφήνοντας ελάχιστο χρόνο, μέχρι τον Δεκέμβριο για την ψήφιση του προσωρινού νόμου πριν την αρχή του 2026.
Παρά την κρίση, η χώρα δεν είναι ακυβέρνητη, αφού ο Μακρόν παραμένει αρχηγός του κράτους, προδρεύει του υπουργικού συμβουλίου, ηγείται των ενόπλων δυνάμεων και μπορεί, σε περιόδους σοβαρής κρίσης να κάνει χρήση έκτακτων εξουσιών. Οι υπουργοί που διορίστηκαν με επικεφαλής τον Λεκορνί εξακολουθούν να ασκούν καθήκοντα υπηρεσιακής κυβέρνησης, διαχειριζόμενοι την καθημερινή λειτουργία, μέχρι να αλλάξει η κατάσταση. Δεν μπορούν να προχωρήσουν σε νέες μεταρρυθμίσεις ή διορισμούς, όμως μπορούν να λάβουν αποφάσεις σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η δημόσια διοίκηση λειτουργεί κανονικά και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων συνεχίζουν να καταβάλλονται, ενώ η νομοθετική εργασία στη Γερουσία έχει ανασταλεί. Το μόνο που απομένει είναι τις επόμενες ώρες ο Γάλλος πρόεδρος να ανακοινώσει τις προθέσεις του για το μέλλον της χώρας, το οποίο, για άλλη μία φορά κρατά στα χέρια του.
