Πώς οι περιορισμοί της Κίνας στις σπάνιες γαίες απειλούν την βιομηχανία ημιαγωγών

Η Κίνα κλιμάκωσε τον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, επιβάλλοντας τους αυστηρότερους μέχρι σήμερα περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, απειλώντας να παραλύσει την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού ημιαγωγών που τροφοδοτεί την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης. Οι νέοι κανόνες απαιτούν από ξένες εταιρείες να λαμβάνουν έγκριση από το Πεκίνο για την αποστολή οποιουδήποτε υλικού περιέχει έστω και ίχνη κινεζικών σπάνιων γαιών, στοχεύοντας ρητά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή προηγμένων chips με στρατιωτικές εφαρμογές.

Άμεσες επιπτώσεις στη βιομηχανία ημιαγωγών

Η ASML Holding, ολλανδική εταιρεία που αποτελεί τον μοναδικό κατασκευαστή μηχανημάτων λιθογραφίας για τα πιο προηγμένα semiconductors παγκοσμίως, αναμένει καθυστερήσεις εβδομάδων στις αποστολές της. Σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, το μεγαλύτερο πρόβλημα προκύπτει από τη ρήτρα που απαιτεί έγκριση της Κίνας για επανεξαγωγές προϊόντων που περιέχουν σπάνιες γαίες της χώρας. Η ASML ασκεί πιέσεις στην ολλανδική κυβέρνηση και τους συμμάχους των ΗΠΑ για εναλλακτικές λύσεις.

Αμερικανικοί κατασκευαστές chips αντιμετωπίζουν ήδη αύξηση στις τιμές μαγνητών που εξαρτώνται από σπάνιες γαίες, οι οποίοι είναι κρίσιμοι για την αλυσίδα εφοδιασμού. Ανώτερος manager μεγάλης αμερικανικής εταιρείας ημιαγωγών ανέφερε ότι ο οργανισμός σπεύδει να εντοπίσει ποια από τα προϊόντα της περιέχουν σπάνιες γαίες από την Κίνα, με φόβο ότι η απαίτηση για άδειες θα παραλύσει την εφοδιαστική αλυσίδα.

Οι μηχανές κατασκευής chips, όπως αυτές της ASML και της Applied Materials, εξαρτώνται ιδιαίτερα από σπάνιες γαίες επειδή περιέχουν εξαιρετικά ακριβή lasers, μαγνήτες και άλλο εξοπλισμό που χρησιμοποιεί αυτά τα στοιχεία.

Αντίποινα Τραμπ και κλιμάκωση

Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Παρασκευή πρόσθετους δασμούς 100% στην Κίνα και περιορισμούς εξαγωγών “οποιουδήποτε κρίσιμου λογισμικού” προς την ασιατική χώρα. Οι νέοι δασμοί θα ανεβάσουν τους φόρους εισαγωγής σε πολλά κινεζικά προϊόντα στο 130% από τον επόμενο μήνα, λίγο κάτω από το επίπεδο του 145% που είχε επιβληθεί νωρίτερα φέτος πριν και οι δύο χώρες μειώσουν τους δασμούς σε ανακωχή για την προώθηση εμπορικών διαπραγματεύσεων.

Ο Τραμπ απείλησε επίσης να ακυρώσει εντελώς τη συνάντησή του με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, χαρακτηρίζοντας τους νέους περιορισμούς σπάνιων γαιών ως “εχθρική” ενέργεια. “Πάντα πίστευα ότι καραδοκούσαν, και τώρα, όπως συνήθως, αποδείχτηκα σωστός! Δεν υπάρχει περίπτωση η Κίνα να επιτραπεί να κρατά τον κόσμο ‘αιχμάλωτο'”, έγραψε σε ανάρτησή του.

Παγκόσμιες αντιδράσεις και ανησυχίες

Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, χαρακτήρισε τους περιορισμούς της Κίνας “μεγάλη ανησυχία” και το υπουργείο Οικονομίας δήλωσε ότι βρίσκεται σε στενή επαφή με τις επηρεαζόμενες εταιρείες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να αντιδράσει. Η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη εισαγάγει μέτρα για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού της σε πρώτες ύλες.

Η Ταϊβάν, που βασίζεται κυρίως στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία για προμήθειες σπάνιων γαιών, δήλωσε μέσω του υπουργείου Οικονομικών Υποθέσεων ότι χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση για τις επιπτώσεις στη βιομηχανία ημιαγωγών. Το υπουργείο ανέφερε ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις έμμεσες επιπτώσεις από τις διακυμάνσεις των τιμών πρώτων υλών και τις προσαρμογές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Επιπτώσεις σε μεγάλους κατασκευαστές

Οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές chips παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των Intel, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) και Samsung Electronics, εξαρτώνται από την ASML για την παραγωγή ημιαγωγών. Η Samsung και η Intel αρνήθηκαν να σχολιάσουν, ενώ η TSMC δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.

Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η κυβέρνηση και οι σχετικές υπηρεσίες αξιολογούν τυχόν επιπτώσεις από τους νέους κανόνες, οι οποίοι ανακοινώθηκαν χωρίς προειδοποίηση σε προφανή προσπάθεια να ασκήσει το Πεκίνο έλεγχο στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού τεχνολογίας.

Πολιτική κρίση και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις

Η Επιτροπή Αντιπροσώπων για την Κίνα επέκρινε έντονα την ασιατική χώρα για την κίνηση, περιγράφοντας τους περιορισμούς ως “οικονομική κήρυξη πολέμου κατά των ΗΠΑ”. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής John Moolenaar, Ρεπουμπλικανός, δήλωσε ότι η Κίνα “έχει πυροβολήσει με γεμάτο όπλο την αμερικανική οικονομία”.

Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για τους αυστηρότερους ελέγχους εξαγωγών που έχει χρησιμοποιήσει η Κίνα. Η Gracelin Baskaran, διευθύντρια του Center for Strategic and International Studies με εστίαση στα κρίσιμα ορυκτά, σημείωσε: “Είναι αρκετά σαφές ότι έχουν τα μέσα και τη μόχλευση να αναγκάσουν όχι μόνο αμερικανικές εταιρείες, αλλά εταιρείες παγκοσμίως να συμμορφωθούν”.

Η Κίνα ελέγχει περίπου το 90% της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών, δίνοντάς της σημαντικό πλεονέκτημα στον εμπορικό πόλεμο. Ορισμένοι αναλυτές αμφισβητούν πόσο θα διαρκέσουν οι περιορισμοί, θεωρώντας τους πιθανή επίδειξη δύναμης πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση Τραμπ-Σι, αν και η κλιμάκωση των τελευταίων ημερών καθιστά αυτό το σενάριο όλο και πιο απίθανο.