Έρχεται η κρίση; Οι φούσκες απειλούν τις αγορές – Οι επενδυτές προετοιμάζονται για το μεγάλο «μπαμ»

Πριν από μερικούς μήνες οι μοναδικοί που μιλούσαν για φούσκες ήταν συνήθως «περιφερειακοί» αναλυτές και οικονομολόγοι που επεδίωκαν εναγωνίως λίγη προσοχή.

Η αναφορά της λέξης «φούσκα» είναι το χρηματοοικονομικό ισοδύναμο του να φωνάζεις «φωτιά» σε ένα γεμάτο σινεμά, και συνήθως χρησιμοποιείται με μέτρο.

Αλλά, όπως συμβαίνει σε τόσο πολλές πτυχές της ζωής το 2025, αποδεικνύεται ότι μπορείς να συνηθίσεις σχεδόν τα πάντα. Και ξαφνικά, οι προειδοποιήσεις έρχονται από παντού. Ολόκληρος ο σκοπός των εκθέσεων χρηματοοικονομικής σταθερότητας είναι να προειδοποιούν για πράγματα που μπορεί να στραβώσουν στο μέλλον αλλά πιθανότατα δεν θα στραβώσουν. Παρ’ όλα αυτά, η τελευταία ανακοίνωση του ΔΝΤ την προηγούμενη εβδομάδα ήταν αν μη τι άλλο ανατρεπτική.

«Τα μοντέλα αποτίμησης δείχνουν ότι οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων υψηλού κινδύνου βρίσκονται πολύ πάνω από τα θεμελιώδη στοιχεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο απότομων διορθώσεων», αναφέρει. 

Οι επενδυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση για την πιθανότητα άτακτων διορθώσεων και την πιθανότητα αυτοενισχυόμενων αρνητικών κύκλων… Επίσης η απώλεια εμπιστοσύνης στη βιωσιμότητα του παγκόσμιου δημόσιου χρέους πλήττει την αγορά ομολόγων, η οποία με τη σειρά της πλήττει τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου, η οποία με τη σειρά της πλήττει τον τραπεζικό τομέα, τόσο τις παραδοσιακές τράπεζες όσο και τις τράπεζες σκιώδους τύπου που είναι εγκλωβισμένες σε μια αγκαλιά «αυξανόμενης αλληλεξάρτησης». Η Τράπεζα της Αγγλίας τόνισε παρόμοιο ύφος, σημειώνοντας τον κίνδυνο μιας «απότομης διόρθωσης της αγοράς».

Αυτά τα πράγματα είναι διατυπωμένα με εξαιρετική ακρίβεια. Όταν τέτοιοι σεβαστοί θεσμοί μιλούν για αποτιμήσεις «πολύ» πάνω από την παρατηρήσιμη πραγματικότητα και για «απότομες» ή «άτακτες» διορθώσεις, ουσιαστικά ανάβουν το σήμα «προσδεθείτε».

Στον ιδιωτικό τομέα, σημαντικοί παράγοντες εφιστούν προσοχή, όπως ο Jamie Dimon της JPMorgan, ο οποίος παρατήρησε ότι «υπάρχουν πολλά περιουσιακά στοιχεία εκεί έξω που φαίνεται να εισέρχονται σε όρια φούσκας».

Συνολικά, η κουβέντα για τις φούσκες έχει απελευθερωθεί. Οι επενδυτές συζητούν ήδη για το τι μπορεί να σώσουν όταν η φούσκα σκάσει. Και παρ’ όλα αυτά, οι αγορές συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά. Δεν πρόκειται για αμέλεια. Η αμέλεια θα σήμαινε έλλειψη επίγνωσης για τους κινδύνους που παραμονεύουν στο σκοτάδι. Πρόκειται περισσότερο για μια σαφή απόφαση να αγνοηθούν οι προφανείς κίνδυνοι και να συνεχιστεί κανείς αδιάφορα.  

Αξίζει, επομένως, να εισέλθουμε στο μυαλό του αιώνιου αισιόδοξου. Είναι ένας όμορφος, ευχάριστος τόπος.

Το θεμέλιο αυτής της κοσμοθεωρίας είναι μια αδιάσειστη πίστη στην «ομάδα διάσωσης» — η αίσθηση ότι όταν πράγματα δυσκολέψουν, θα υπάρξουν μεγάλες περικοπές επιτοκίων ή ακόμη και αγορές στοιχείων ενεργητικού από τις κεντρικές τράπεζες. Οι επενδυτές, επαγγελματίες και ιδιώτες, έχουν συνηθίσει σε αυτό από τη μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τονίζουν ότι ο πήχης για έκτακτη παρέμβαση είναι υψηλό, αλλά οι επενδυτές είναι πρόθυμοι να τους προκαλέσουν. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τις ΗΠΑ, φυσικά. Ένας από τους λόγους για τους οποίους τα γαλλικά κρατικά ομόλογα δεν καταρρέουν, παρά το μπαράζ υποβαθμίσεων από τους οίκους αξιολόγησης λόγω της πολιτικής δυσλειτουργίας της Γαλλίας, είναι η ποικιλία μηχανισμών διάσωσης που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά την κρίση χρέους πριν από μια δεκαετία και ενισχύθηκαν πρόσφατα, το 2022.

Ο ηθικός κίνδυνος εδώ είναι τεράστιος, αλλά οι επενδυτές γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ΕΚΤ θα επέμβει για να σβήσει οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη στο γαλλικό χρέος, όπως και οι αμερικανικές αρχές θα αποτρέψουν τις περιφερειακές τραπεζικές αστάθειες από το να ξεφύγουν από τον έλεγχο και θα αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε σοβαρή καταστροφή πλούτου.

Αυτό υποστηρίζει μια από τις πιο επιτυχημένες στρατηγικές στις χρηματιστηριακές αγορές: το «αγόρασε στις πτώσεις». Στην πραγματικότητα, κάποιοι επενδυτές και αναλυτές μου λένε ότι θα ήταν ευτυχείς να το κάνουν πιο συχνά, αν υπήρχαν περισσότερες πτώσεις. Μια τέτοια πτώση εμφανίστηκε τις τελευταίες ημέρες, μετά την εκ νέου ένταση του Donald Trump στις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα. Τα μέτρα ανησυχίας της αγοράς αυξήθηκαν και οι μετοχές δέχθηκαν πλήγμα. Οι επενδυτές ήταν περισσότερο από πρόθυμοι να το εκμεταλλευτούν.

«Αυτή είναι η πτώση που περιμέναμε», ενθουσιάστηκε η ομάδα περιουσιακών στοιχείων της HSBC. «Δεν είμαστε αμελείς ως προς τους κινδύνους», σημειώνουν οι αναλυτές. «Αλλά δεν ανησυχούμε υπερβολικά».

Αυτή η ευθυτενής και χαλαρή στάση υπήρξε, δίχως αμφιβολία, μια κερδοφόρα στρατηγική τους τελευταίους έξι μήνες, και φαίνεται ότι ακόμα δεν έχουμε φτάσει στο σημείο να σπάσει το «ξόρκι». Η τύχη ευνοεί τους χαρούμενους, ό,τι και να λένε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• e-ΕΦΚΑ και ΔΥΠΑ: Αναλυτικά οι πληρωμές έως και τις 24 Οκτωβρίου
• Το φάρμακο της AstraZeneca και Daiichi ανοίγει τον δρόμο για πλήρη ίαση από καρκίνο του μαστού
• «Ας μείνει όπως είναι»: Ο Τραμπ ζητά πάγωμα του πολέμου στην Ουκρανία στα τρέχοντα μέτωπα