Από τα διυλιστήρια στα data centers: Το νέο αναπτυξιακό στοίχημα της Πορτογαλίας
- Η Πορτογαλία μετατρέπει το ιστορικό λιμάνι του Sines σε κόμβο τεχνολογίας και δεδομένων.
- Data center 8,5 δισ. ευρώ, εργοστάσιο μπαταριών 2 δισ. και επενδύσεις σε υποδομές αλλάζουν τον χάρτη.
- Οι επενδύσεις αντιστοιχούν στο 4,6% του ΑΕΠ και προβλέπουν πάνω από 5.000 νέες θέσεις εργασίας.
- Το project υπόσχεται πράσινη ενέργεια, συνδεσιμότητα και μετασχηματισμό της τοπικής οικονομίας.
Λίγο έξω από το λιμάνι του Sines, στην αμμώδη ακτογραμμή της νότιας Πορτογαλίας, τα απομεινάρια ενός παλιού διυλιστηρίου υπενθυμίζουν μια εποχή χαμένων φιλοδοξιών. Πέντε δεκαετίες μετά, στην ίδια περιοχή γεννιέται το νέο αναπτυξιακό στοίχημα της χώρας: ένα cluster τεχνολογίας, δεδομένων και καθαρής ενέργειας που φιλοδοξεί να αλλάξει τον οικονομικό της προσανατολισμό.
Η κυβέρνηση επενδύει σε ένα φιλόδοξο σχέδιο μετασχηματισμού της τοπικής οικονομίας, μετατρέποντας την περιοχή σε στρατηγικό κόμβο ψηφιακής και ενεργειακής συνδεσιμότητας. Στην ίδια ακτή όπου καταλήγουν τα υποθαλάσσια καλώδια που συνδέουν την Ευρώπη με τη Βραζιλία και την Αφρική, σύντομα θα προστεθεί και μια νέα γραμμή της Google που θα φτάνει έως τη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ.
Ο στόχος είναι σαφής: να μειωθεί η εξάρτηση από τον τουρισμό, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 25% του ΑΕΠ, και να δημιουργηθούν υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας με διεθνή προσανατολισμό.
Τον Μάρτιο, η Start Campus εγκαινίασε το πρώτο κτίριο ενός data center ύψους 8,5 δισ. ευρώ, που όταν ολοκληρωθεί θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Παράλληλα, η κινεζική CALB Group, τέταρτος μεγαλύτερος κατασκευαστής μπαταριών παγκοσμίως, ξεκίνησε την κατασκευή εργοστασίου 2 δισ. ευρώ, ενώ η Port of Singapore Authority διπλασιάζει τη χωρητικότητα του λιμανιού.
Οι συνολικές επενδύσεις γύρω από το Sines αντιστοιχούν στο 4,6% του πορτογαλικού ΑΕΠ και εκτιμάται ότι θα δημιουργήσουν περισσότερες από 5.000 θέσεις εργασίας.
«Η περιοχή βρίσκεται στην καρδιά του μετασχηματισμού της πορτογαλικής οικονομίας», δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών Μανουέλ Κάστρο Αλμέιδα. «Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός λογιστικού κόμβου ευρωπαϊκής και ατλαντικής εμβέλειας».
Από τη βιομηχανική αποτυχία στη νέα τεχνολογική ακτή
Το Sines υπήρξε για δεκαετίες σύμβολο αποτυχημένων αναπτυξιακών προσπαθειών. Τη δεκαετία του ’70, το τότε καθεστώς επιδίωξε να το μετατρέψει σε βιομηχανικό κέντρο, με λιμάνι, διυλιστήριο και μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. Η Επανάσταση των Γαρυφάλλων και η απώλεια των αποικιών ανέκοψαν την πορεία, αφήνοντας πίσω εγκαταλελειμμένες υποδομές και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.
Σήμερα, το διυλιστήριο παραμένει το μοναδικό στη χώρα και σημαντικός εξαγωγικός κόμβος, ενώ τα σχέδια για παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω ανανεώσιμων πηγών βρίσκονται σε εξέλιξη. Ωστόσο, η ραγδαία αύξηση των επενδύσεων φέρνει και προκλήσεις: έλλειψη στέγης, πίεση σε σχολεία και υπηρεσίες υγείας, καθώς χιλιάδες εργαζόμενοι φτάνουν για να στελεχώσουν τα έργα.
«Ο κόσμος δεν έχει πού να μείνει. Κάποιοι εργαζόμενοι κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους», λέει η ξεναγός Άνα Ροντρίγκες, θυμίζοντας την αποτυχημένη «άνθηση» της δεκαετίας του ’70.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει νέες υποδομές – αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές συνδέσεις και λιμενικές αναβαθμίσεις – για να ενισχύσει τη συνδεσιμότητα με την Ισπανία και την υπόλοιπη Ευρώπη.
«Μου έλεγαν επί χρόνια ότι δεν υπάρχει αρκετή κίνηση για να δικαιολογήσει έναν αυτοκινητόδρομο. Σήμερα υπάρχει ήδη υπερβολική», σχολιάζει ο πρόεδρος της Αρχής Λιμένος Sines, Πέδρο ντου Ο Ράμος.
Η κυβέρνηση προσφέρει γενναία κίνητρα για να προσελκύσει στρατηγικούς επενδυτές. Η CALB θα λάβει έως 350 εκατ. ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης, ενώ η Start Campus εξασφάλισε 1,2 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές – ποσότητα ίση με την κατανάλωση ολόκληρης της Λισαβόνας.
Το μέλλον υπό δοκιμή
Η συμφωνία του Οκτωβρίου με τη Nvidia και τη Microsoft έχει ήδη καταστήσει το πρώτο κτήριο του data center πλήρως μισθωμένο. Ωστόσο, η τοπική κοινωνία παραμένει επιφυλακτική.
«Κάθε κυβέρνηση υπόσχεται επενδύσεις στο Sines, αλλά στην πραγματικότητα επενδύει σε ξένες εταιρείες», λέει η Κάρλα Κόστα, υπάλληλος σε τοπικό φούρνο. «Οι νέες βιομηχανίες μπορεί να είναι το μέλλον, αλλά ο τόπος μοιάζει να έχει μείνει πίσω στον χρόνο».
Το αν το Sines θα εξελιχθεί σε νέο τεχνολογικό κόμβο του Ατλαντικού ή θα προστεθεί στη λίστα των μεγάλων χαμένων ευκαιριών της Πορτογαλίας, μένει να φανεί. Προς το παρόν, η πόλη ξαναβρίσκει την ελπίδα της — και μαζί της, ίσως, ολόκληρη η χώρα.
