Υπό απειλή η αυτοκρατορία της OpenAI – Οι πρώτες μεγάλες ρωγμές

• OpenAI σε κρίση: Εντεινόμενος ανταγωνισμός από Google, Microsoft, Nvidia και Anthropic.
• AI investments boom: Δισεκατομμύρια σε επενδύσεις δημιουργούν φόβους για υπερθέρμανση της αγοράς AI.
• Anthropic ανεβαίνει: Νέα αποτίμηση στα $350 δισ., ισχυρός αντίπαλος απέναντι στην OpenAI.
• Gemini 3 της Google: Νέο AI μοντέλο με πιθανό πλεονέκτημα κόστους έναντι Nvidia-based αντιπάλων.

Το τεχνολογικό τοπίο του 21ου αιώνα χτίστηκε με μια νοοτροπία «ο νικητής τα παίρνει όλα». Ξεκίνησε με το μονοπώλιο των Windows της Microsoft στα τέλη του 20ού αιώνα. Έκτοτε, η Google, που ανήκει στην Alphabet, κυριάρχησε στην αναζήτηση και η Amazon έγινε ο βασιλιάς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η Meta επίσης έχει καλύψει μεγάλο μέρος του κόσμου με τα κοινωνικά της δίκτυα, αν και στις 18 Νοεμβρίου ένας δικαστής στην Ουάσινγκτον, DC, την γλίτωσε από τον διασυρμό του να χαρακτηριστεί μονοπώλιο.

Δεν προκαλεί λοιπόν έκπληξη ότι με την άνοδο της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης (AI), όλοι προσπαθούν να βρεθούν —αν όχι οι απόλυτοι νικητές— τουλάχιστον στην ομάδα των νικητών. Από τότε που λάνσαρε το ChatGPT στα τέλη του 2022, η OpenAI ήταν αυτή που έπρεπε να υπερκεραστεί από τους ανταγωνιστές της. Πλέον, η κυριαρχία της απειλείται. Αυτό υπογραμμίστηκε στις 18 Νοεμβρίου, όταν η Microsoft και η Nvidia, δύο μεγάλοι υποστηρικτές της OpenAI, στήριξαν την Anthropic, έναν μεγάλο ανταγωνιστή του δημιουργού του ChatGPT, ο οποίος μέχρι σήμερα χρηματοδοτούνταν από την Amazon και τη Google. Την ίδια ημέρα, η Google πέταξε το γάντι παρουσιάζοντας ένα νέο μοντέλο.

Η συμφωνία με την Anthropic φέρει πολλά από τα χαρακτηριστικά της δαπανηρής υπερβολής που έχει χαρακτηρίσει την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης. Η Nvidia και η Microsoft δεσμεύτηκαν να επενδύσουν 15 δισ. δολάρια στην Anthropic, η οποία με τη σειρά της θα δαπανήσει 30 δισ. δολάρια στην πλατφόρμα cloud της Microsoft, Azure, σε ένα ακαθόριστο χρονικό διάστημα, με τη στήριξη των AI chips της Nvidia. Μια τέτοια κυκλικότητα —με την OpenAI στο κέντρο του καρουζέλ— εντυπωσίαζε μέχρι πρόσφατα τις αγορές. Τώρα όμως οι επενδυτές τρομάζουν· οι μετοχές της Microsoft υποχώρησαν 2,7% μετά την ανακοίνωση.

Οι αναταράξεις που προκαλούνται από την «πολυγαμία» της OpenAI εξηγούν εν μέρει την αλλαγή στο κλίμα. Ο Gil Luria της D.A. Davidson, μιας επενδυτικής εταιρείας, τοποθετεί το ξεκίνημα των πωλήσεων στις τεχνολογικές μετοχές αυτόν τον μήνα στον Σεπτέμβριο, όταν η OpenAI συμφώνησε να δαπανήσει 300 δισ. δολάρια σε πέντε χρόνια σε υπολογιστική ισχύ από την Oracle, και η Nvidia, με τη σειρά της, ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει έως και 100 δισ. δολάρια στην OpenAI.

Αυτό σηματοδότησε την αρχή δεσμεύσεων δαπανών ύψους 1,4 τρισ. δολαρίων από την OpenAI, χωρίς σαφείς ενδείξεις για το πώς θα αυξήσει τα έσοδά της ώστε να ανταποκριθεί σε αυτές — και φόβους ότι θα δανειστεί υπερβολικά. Οι μετοχές της Oracle, που εκτινάχθηκαν μετά την είδηση της συμφωνίας με την OpenAI, έχουν πλέον πέσει κάτω από τα επίπεδα πριν από την ανακοίνωση. Τα spreads στα credit default swaps, τα οποία λειτουργούν ως ασφάλιση έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας, έχουν αυξηθεί στα ομόλογα που έχει εκδώσει η Oracle και άλλες εταιρείες που χρησιμοποιούν δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν την άνθηση των data centres για AI.

Η τριμερής συμφωνία της Anthropic είναι μικρότερη και λιγότερο επικίνδυνη από αυτή της OpenAI· δεν φαίνεται να περιλαμβάνει χρέος. Οι λεπτομέρειες των επενδύσεων της Nvidia και της Microsoft ήταν ασαφείς, αλλά το CNBC ανέφερε ότι αποτιμούν την Anthropic περίπου στα 350 δισ. δολάρια, από 183 δισ. δολάρια τον Σεπτέμβριο — κάτι που θα την έφερνε πιο κοντά στην OpenAI, η οποία αποτιμάται στα 500 δισ. δολάρια. Η Wall Street Journal ανέφερε στις 18 Νοεμβρίου ότι η XAI του Elon Musk, ένα ακόμη ερευνητικό εργαστήριο αιχμής, βρισκόταν σε συνομιλίες για τη συγκέντρωση 15 δισ. δολαρίων με αποτίμηση 230 δισ. δολαρίων.

Δεν είναι μόνο τα εργαστήρια AI που ασκούν πίεση στην OpenAI. Στις 18 Νοεμβρίου η Google παρουσίασε το νεότερο μοντέλο της, Gemini 3, το οποίο, όπως είπε, θα βελτιώσει τις λειτουργίες AI στην πλατφόρμα αναζήτησής της, καθώς και στα εργαλεία προγραμματισμού και άλλες εφαρμογές. Το Gemini έχει 650 εκατ. μηνιαίους ενεργούς χρήστες — αριθμός που απέχει ακόμη από τα 800 εκατ. εβδομαδιαίων χρηστών που, σύμφωνα με την OpenAI, χρησιμοποιούν το ChatGPT. Όμως έχει εκπαιδευτεί σε chips της ίδιας της Google, αντί της Nvidia, δίνοντάς του ενδεχομένως μεγάλο πλεονέκτημα κόστους. Στις 19 Νοεμβρίου, οι μετοχές της Alphabet εκτινάχθηκαν σε ιστορικά υψηλά, εν μέρει επειδή πιστεύεται ότι ίσως πλησιάζει την OpenAI.

Για τους χρήστες, ο αυξημένος ανταγωνισμός είναι ευπρόσδεκτος. Σημαίνει ότι τα εργαστήρια AI θα συνεχίσουν να κρατούν χαμηλές τις τιμές, καταναλώνοντας μετρητά. Αλλά μπορεί επίσης να φέρει τους φόβους για μια «φούσκα AI» από τις δημόσιες στις ιδιωτικές αγορές. Όσο περισσότερος ο ανταγωνισμός, τόσο δυσκολότερο θα είναι για τα εργαστήρια να δημιουργήσουν τα έσοδα που απαιτούνται για να δικαιολογήσουν τα κύματα δαπανών — για να μην αναφέρουμε τις εξωφρενικά υψηλές αποτιμήσεις τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Σε «στενωπό» η αγορά: Στα 3,77 δισ. ευρώ τα χρέη του Δημοσίου – Πώς κατανέμονται
• Απόστολος Βακάκης: Το νέο στοίχημα του «σιωπηλού» στρατηγού της Jumbo
• ΑΑΔΕ: Απάτη ΦΠΑ με πολυτελή μεταχειρισμένα μέσω βουλγαρικής εταιρείας – βιτρίνας