Ρωσία: Eπιταχύνει στην τεχνητή νοημοσύνη – Sberbank και Yandex χτίζουν εγχώρια LLMs απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα
- Η Sberbank και η Yandex ηγούνται της ρωσικής προσπάθειας για εγχώρια μεγάλα γλωσσικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, με ενεργή κρατική στήριξη.
- Ο Aλεξάντρ Βεντιάχιν παρομοιάζει την AI με «πυρηνικό πρόγραμμα», υποστηρίζοντας ότι μόνο λίγες χώρες ανήκουν πλέον στο «νέο πυρηνικό κλαμπ».
- Η Ρωσία αναγνωρίζει ότι υστερεί έως και εννέα μήνες από ΗΠΑ–Κίνα, αλλά υπόσχεται επιτάχυνση με το GigaChat Ultra και νέες ανοικτού κώδικα εκδόσεις.
Η Ρωσία εντείνει τις προσπάθειές της στην τεχνητή νοημοσύνη, αναπτύσσοντας δικά της μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) μέσω της Sberbank και της Yandex, στη μάχη για να περιορίσει την απόσταση από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Sberbank, που μετασχηματίζεται από παραδοσιακό τραπεζικό οργανισμό σε τεχνολογικό όμιλο, έχει αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εγχώρια «κούρσα AI».
Ο Αλεξάντρ Βεντιάχιν, αναπληρωτής CEO της Sberbank, δήλωσε στο Reuters ότι η Ρωσία βρίσκεται πλέον ανάμεσα στις μόλις επτά χώρες που έχουν αναπτύξει εθνικά μοντέλα AI.
Όπως χαρακτηριστικά είπε:
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι σαν ένα πυρηνικό πρόγραμμα. Ένα νέο ‘πυρηνικό κλαμπ’ αναδύεται, όπου είτε έχεις το δικό σου LLM είτε δεν το έχεις».
Ο Βεντιάχιν υπογράμμισε ότι η Ρωσία χρειάζεται τουλάχιστον δύο ή τρία πλήρως εγχώρια μοντέλα, ιδιαίτερα για ευαίσθητους τομείς όπως δημόσιες υπηρεσίες, υγεία και εκπαίδευση.
«Είναι αδύνατο να ανεβάσεις εμπιστευτικές πληροφορίες σε ένα ξένο μοντέλο — είναι απλά απαγορευμένο», πρόσθεσε.
Το AI ως ζήτημα κυριαρχίας
Τη στρατηγική αυτή επιβεβαίωσε και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι τα εγχώρια AI models είναι κρίσιμα για τη διατήρηση της ρωσικής κυριαρχίας, ειδικά μετά τις δυτικές κυρώσεις που περιορίζουν την πρόσβαση σε υπολογιστική ισχύ και τεχνολογία.
Ο Βεντιάχιν παραδέχεται ότι το χάσμα με τις ηγέτιδες χώρες της πληροφορικής μπορεί να διευρυνθεί:
«Οι ΗΠΑ και η Κίνα προηγούνται κατά έξι έως εννέα μήνες. Το κλαμπ έχει ουσιαστικά κλείσει».
Προσθέτει μάλιστα ότι για όποιον μπει τώρα στην κούρσα, αυτό θα είναι «εξαιρετικά δαπανηρό, σχεδόν αδύνατο».
GigaChat Ultra: η ρωσική απάντηση στο ChatGPT
Η Sberbank παρουσίασε το GigaChat 2 MAX, το οποίο ο Βεντιάχιν παρομοίασε με το ChatGPT 4.0, ενώ το νέο GigaChat Ultra Preview είπε ότι βρίσκεται «στο επίπεδο του ChatGPT 5.0».
Η εταιρεία σχεδιάζει να διαθέσει μερικά από τα νέα της μοντέλα ως open-source, επιδιώκοντας ταχύτερη υιοθέτηση και ανάπτυξη εφαρμογών.
AI χωρίς υπερβολικές επενδύσεις
Παρά τον φιλόδοξο οδικό χάρτη, ο Βεντιάχιν εκφράζει ανησυχία για την παγκόσμια «φούσκα υποδομών AI»:
«Οι υπερβολικές επενδύσεις σε υποδομές ίσως να μην αποδώσουν, λόγω του ραγδαίου ρυθμού τεχνολογικής εξέλιξης».
Ο ίδιος εκτιμά ότι η ενεργειακή κατανάλωση των LLM καθιστά τις αποδόσεις των επενδύσεων «είτε πολύ μακρινές είτε καθόλου ορατές». Παρά ταύτα, θεωρεί ότι η Ρωσία είναι λιγότερο εκτεθειμένη, καθώς «οι επενδύσεις μας δεν είναι υπερβολικές».
Η στρατηγική της Ρωσίας: λιγότεροι πόροι, περισσότερη τεχνογνωσία
Με περιορισμένη πρόσβαση σε εξοπλισμό υψηλής υπολογιστικής ισχύος, η Ρωσία σκοπεύει να βασιστεί στο ανθρώπινο κεφάλαιο.
«Αυτό που δεν μπορούμε να επιτύχουμε με τους αριθμούς, το επιτυγχάνουμε με τις δεξιότητες», δήλωσε ο Βεντιάχιν, αναφερόμενος στους Ρώσους προγραμματιστές και μαθηματικούς.
Η χώρα επενδύει επίσης σε τεράστια έργα ενέργειας, καθώς η ανάπτυξη AI απαιτεί υποδομές με υψηλό ενεργειακό φορτίο:
40 τρισ. ρούβλια για παραγωγή ενέργειας και 5 τρισ. για δίκτυα τα επόμενα 16 χρόνια.
Το επόμενο τεχνολογικό άλμα
Ο Βεντιάχιν εκτιμά ότι η επόμενη μεγάλη ρήξη στην AI θα προκύψει από ένα νέο μοντέλο αρχιτεκτονικής που δεν θα βασίζεται στους κλασικούς γενετικούς μετασχηματιστές (GPT), όπως συνέβη με την DeepSeek στην Κίνα το 2024.
