AI, χρέη και… χάος: Η ζοφερή προειδοποίηση του Kenneth Rogoff για το μέλλον
Τον αντίκτυπο της Τεχνητής Νοημοσύνης στην παγκόσμια οικονομία και τις επιπτώσεις της στα κρατικά χρέη αναλύει με άρθρο του στο Project Syndicate o Kenneth Rogoff, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και καθηγητής Οικονομικών και Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Harvard.
Η AI αλλάζει την οικονομία με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ποτέ, προκαλώντας αισιοδοξία στις αγορές. Παρά τις πολιτικές αναταράξεις, όπως η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία, το shutdown στις ΗΠΑ και η μετανάστευση ταλαντούχων εργαζομένων από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι αγορές παραμένουν σε ανοδική τροχιά.
Ωστόσο, ο Rogoff προειδοποιεί ότι η υπεραισιοδοξία είναι επικίνδυνη. Η ανάπτυξη που θα προσφέρει η AI δεν εξασφαλίζει αυτόματα ότι οι πλούσιες χώρες θα έχουν περισσότερα φορολογικά έσοδα, καθώς το κεφάλαιο (τα κέρδη από επιχειρήσεις) είναι δύσκολο να φορολογηθεί και πολιτικά ισχυρό.
Η πλήρης αξιοποίηση της AI συναντά σοβαρά εμπόδια: Υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας και σταθερότητα τροφοδοσίας. Πνευματικά δικαιώματα και νομικά ζητήματα. Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στον τομέα της AI. Η ανάγκη για ρυθμιστικό πλαίσιο που να καθορίζει πώς τα AI chatbots ανταλλάσσουν πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών τιμολόγησης.
Η αγορά εργασίας σε κίνδυνο
Όλοι οι εργαζόμενοι με υπολογιστές βρίσκονται σε κίνδυνο αντικατάστασης από την AI. Ο Rogoff τονίζει ότι η ιδέα ότι λίγες εταιρείες μπορούν να αντικαταστήσουν μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού χωρίς κοινωνικές εντάσεις είναι ουτοπική. Η αυτοματοποιήση θα προκαλέσει πολιτική αναταραχή, ιδιαίτερα για τους νέους εργαζόμενους.
Η AI επηρεάζει και τον στρατιωτικό τομέα, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν νέο αγώνα εξοπλισμών. Η χρήση drones και άλλων συστημάτων AI μπορεί να δημιουργήσει νέες συγκρούσεις. Παράλληλα, η AI δίνει σε μικρά κράτη και τρομοκρατικές ομάδες πρόσβαση σε προηγμένη επιστήμη με ένα «κλικ».
Ο Rogoff υπενθυμίζει ότι η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο δεν ακυρώνει τις απειλές της κλιματικής αλλαγής. Το κόστος από την κλιματική κρίση αναμένεται να αυξηθεί, εκτός αν η AI βρει λύσεις — κάτι που πιθανώς θα απαιτήσει δραστική μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού.
AI και χρέος
Η υπόθεση ότι η AI θα επιτρέψει στα πλούσια κράτη να αυξήσουν τα ελλείμματά τους βασίζεται σε υπεραπλουστεύσεις: Η AI ενισχύει κυρίως το κεφάλαιο και όχι την εργασία, μειώνοντας τα έσοδα από φόρους εργασίας. Οι αυξημένες τιμές μετοχών δεν μεταφράζονται απευθείας σε συνολική οικονομική ανάπτυξη. Τα κράτη δεν μπορούν να φορολογήσουν εύκολα το κεφάλαιο λόγω της διασυνοριακής του κινητικότητας.
Ακόμη και με την AI, τα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης και τα χρέη παραμένουν πιεστικά, και οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να βασιστούν σε αυτήν για να λύσουν προβλήματα που η πολιτική αδυναμία αφήνει άλυτα.
Συνεπώς, η τεχνητή νοημοσύνη είναι αναμφισβήτητα μια μετασχηματιστική δύναμη για την οικονομία και τη βιομηχανία, αλλά ο Kenneth Rogoff προειδοποιεί ότι δεν αποτελεί πανάκεια για τα δημοσιονομικά προβλήματα των πλούσιων χωρών. Η ανάπτυξη μπορεί να έρθει, αλλά η κοινωνική, πολιτική και γεωπολιτική αναταραχή θα είναι αναπόφευκτη. Οι αποφάσεις των κυβερνήσεων παραμένουν κρίσιμες για τη διαχείριση των χρεών και της κοινωνικής συνοχής.
