Αλλάζουν οι απαιτήσεις των μετόχων από τις εταιρείες που κατέχουν- Τι αρχίζουν να ζητούν

του Michael O’Leary

Το 1970, ο Μίλτον Φρίντμαν έγραψε ένα άρθρο που θα ενθάρρυνε τους επενδυτές και θα εξόργιζε τους ακτιβιστές για δεκαετίες. Ο τίτλος του: «Η κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης είναι να αυξάνει τα κέρδη της». Παρά την επιμονή πολλών ότι το δόγμα του είναι νεκρό, οι οπαδοί του Φρίντμαν εξακολουθούν να έχουν τουλάχιστον έναν ισχυρό σύμμαχο: το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ.

Σε έναν νέο κανόνα που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο, το υπουργείο θα ζητήσει από τα δημόσια συνταξιοδοτικά ταμεία να επιλέγουν επενδύσεις «με βάση μόνο οικονομικούς λόγους», διευκρινίζοντας ότι τα περιουσιακά στοιχεία «δεν μπορούν ποτέ να καταχωριστούν για την επιδίωξη άλλων κοινωνικών ή περιβαλλοντικών στόχων εις βάρος» αυτών των χρηματοοικονομικών εκτιμήσεων.

Πρόκειται μια ψυχρολουσία για το υπεύθυνο επενδυτικό κίνημα, το οποίο έχει τετραπλασιαστεί σε περιουσιακά στοιχεία την τελευταία δεκαετία.

Ο νέος κανόνας είναι ένα παράδειγμα του πόση αντιπαλότητα μπορεί να προκαλέσει ο καπιταλισμός. Οι εταιρείες μεγιστοποιούν τα κέρδη για τους μετόχους- οι εργαζόμενοι, οι κοινότητες και το περιβάλλον αφήνονται στην τύχη τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μόνο οι μισοί Αμερικανοί κάτω των 40 έχουν θετική άποψη για τον καπιταλισμό – και μόνο το ένα τρίτο όλων των Αμερικανών πιστεύουν ότι το χρηματοοικονομικό μας σύστημα ωφελεί την κοινωνία.

Υπάρχουν 137 εκατομμύρια μέτοχοι στις ΗΠΑ, δηλαδή 137 εκατομμύρια Αμερικανοί που κατέχουν μετοχές άμεσα, μέσω συνταξιοδοτικών ταμείων ή μέσω επενδυτικών κεφαλαίων.

Η ιδιοκτησία μετοχών, όπως και ο πλούτος στις ΗΠΑ, κατανέμεται άνισα: Το κορυφαίο 10% κατέχει τα τέσσερα πέμπτα του πλούτου στο χρηματιστήριο. Τι γίνεται όμως αν δεν επικεντρωθούμε στους πλουσιότερους μετόχους αλλά στον τυπικό μέτοχο; Όταν το Υπουργείο Εργασίας θεσπίζει μια πολιτική – όπως έναν νέο κανόνα ασφάλειας στο χώρο εργασίας – επιδιώκει να ωφελήσει τον τυπικό εργαζόμενο παρά τον πλουσιότερο. Η αντιμετώπιση των συμφερόντων των μετόχων ως ξεχωριστή από τις ευρύτερες κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές χάνει ένα κρίσιμο σημείο.

Από όλους τους Αμερικανούς που έχουν μετοχές, ο τυπικός μέτοχος είναι 51 ετών, με λογαριασμό συνταξιοδότησης αξίας 65.000 δολαρίων. Συχνά επενδύουν σε ευρέως διαφοροποιημένα index funds. Εργάζονται επίσης για τα προς το ζην. Οι μέτοχοι βασίζονται στην ικανότητα της οικονομίας μας να παρέχει καλές, υψηλών αποδοχών θέσεις εργασίας. Είναι πελάτες των εταιρειών που κατέχουν. Ζουν στο περιβάλλον που οι εταιρείες ενδέχεται να μολύνουν και είναι πολίτες της δημοκρατίας που ορισμένες εταιρείες επιδιώκουν να επηρεάσουν.

Και έτσι οι περισσότεροι μέτοχοι επωφελούνται όταν οι εταιρείες επενδύουν μακροπρόθεσμα στην κατάρτιση των εργαζομένων, στις βιώσιμες δραστηριότητες και στις δίκαιες επιχειρηματικές πρακτικές. Ωφελούνται ακόμη και αν αυτές οι πρακτικές μειώνουν τα βραχυπρόθεσμα κέρδη, επειδή κατέχουν αντιπροσωπευτικό μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας για δεκαετίες.

Είναι μέτοχοι, ναι. Αλλά είναι μακροπρόθεσμοι μέτοχοι που ενδιαφέρονται περισσότερο για τη δημιουργία βιώσιμης αξίας από το να πιάσουν τις τριμηνιαίες προσδοκίες για τα κέρδη.