Alpha Generation: Μια νέα παγκόσμια γενιά, καταλύτης για μια νέα εποχή
Από τον Γιάννη Σωτηράκο*
Το 2010, στο πρώτο TEDX Academy έκανα μια ομιλία, παρουσιάζοντας την ιδέα γύρω από μια νέα παγκόσμια γενιά και εισάγοντας την ονομασία Alpha Generation (ή Generation Alpha).
Ο σκοπός της ομιλίας δεν ήταν να καταγράψει ή να αναλύσει τα δημογραφικά ή άλλα χαρακτηριστικά της νέας αυτής γενιάς όπως γίνεται συνήθως. Ο σκοπός αντίθετα ήταν να αναλογιστούμε σε τι κατάσταση έχουμε φέρει τον κόσμο και τη ζωή στον πλανήτη και να σκεφτούμε πως αυτή η γενιά μπορεί να πάρει έναν ενεργό ρόλο στο να αντιστρέψει αυτή την μάλλον καταστροφική (και αυτοκαταστροφική) πορεία, αξιοποιώντας παράλληλα τα σημαντικά επιτεύγματα που έχουμε αναμφίβολα πετύχει (επιστήμη, τεχνολογία, συνδεσιμότητα κ.ά.).
14 χρόνια μετά, η ανάγκη για κάτι τέτοιο είναι όχι μόνον μεγαλύτερη, αλλά πλέον επιτακτική! Εχουμε καταφέρει πολλά σαν ανθρώπινο είδος, αλλά μοιάζουμε χαμένοι στο κυνήγι της ναρκισσιστικής ευτυχίας, της πρόσκαιρης επιτυχίας και όχι της ουσιαστικής χαράς και σημασίας. Εχουμε τοποθετήσει τους εαυτούς μας στο κέντρο των πάντων (η γεωλογική εποχή που ζούμε ονομάζεται ήδη Ανθρωπόκαινος και όχι με την καλή έννοια) και θεωρούμε ότι όλα όσα υπάρχουν γύρω μας είναι μόνον για να τα εκμεταλλευτούμε ή να τα «αξιοποιήσουμε». Εχουμε γίνει πιο έξυπνοι, αλλά λιγότερο σοφοί.
Έτσι, παρά τα κατορθώματα μας, ειδικά τα τελευταία μόλις 80-100 χρόνια – στη διάρκεια της ζωής μας δηλαδή – ο πολιτισμός μας, ο πλανήτης που μας φιλοξενεί και οι άλλες μορφές ζωής παρακμάζουν εκθετικά. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη μεταβατική φάση και για αυτό ο ρόλος της γενιάς Αλφα (όπως και ο αντίστοιχος δικός μας), είναι πιο σημαντικός και επίκαιρος από ποτέ.
Ας δούμε λοιπόν μερικές ιδέες για το τι μπορεί να γίνει…
Generation Alpha και “Universal Basic Purpose”
Ζούμε στον μοναδικό γνωστό πλανήτη που υπάρχει ζωή! Η ύπαρξη της ζωής είναι εξ΄ορισμού ό’τι πολυτιμότερο έχουμε. Αν λοιπόν πιστέψουμε ότι το είδος μας είναι πράγματι το πιο ευφυές είδος στον πλανήτη, υπάρχει ένα απλό πράγμα που θα έπρεπε να είναι και αυτονόητο. Το ότι βασικός σκοπός μας ως είδος – πέρα από τον όποιο προσωπικό ή κοινωνικό – θα έπρεπε να είναι η προστασία της εξέλιξης της ζωής σε κάθε μορφή της! Σε αυτόν και σε άλλους πλανήτες.
Μιλάμε ήδη για το “Universal Basic Income” (UBI) και τώρα, από εδώ είναι η στιγμή να εισάγουμε το «Universal Basic Purpose» (UBP)! Το οποίο μάλιστα θα μπορούσε να συνδεθεί και με το UBI ώστε το UBI να αποκτήσει νόημα, σημασία και λόγο ύπαρξης για να μην είναι «ελεημοσύνη» υποτιμώντας τους ανθρώπους που το λαμβάνουν, αλλά υποστήριξη για ένα σημαντικό σκοπό τιμώντας τους όταν τον υπηρετούν.
Η Generation Alpha μπορεί λοιπόν να είναι η πρώτη στη ιστορία της Ανθρωπότητας που θα υιοθετήσει ένα τέτοιο βασικό σκοπό που θα διατρέχει και θα διασυνδέσει όλο το είδος μας, πέρα από εθνικότητες, γλώσσες, θρησκείες, χώρες. Να είναι η πρώτη γενιά που θα επανασυνδεθεί ξανά βαθιά με τη ζωή και τη φύση και θα λειτουργήσει συνειδητά σαν φύλακας και καταλύτης για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας. Απαντώντας ταυτόχρονα στο υπαρξιακό έλλειμα νοήματος που αντιμετωπίζουμε σε μαζική κλίμακα σήμερα. Η πρώτη γενιά που θα επαναπροσδιορίσει το σκοπό ύπαρξης κάθε θεσμού, οικονομικής δραστηριότητας, οργανισμού και τελικά του ίδιου του πολιτισμού μας. Αξιοποιώντας και όλα τα μέσα, γνώση και τεχνολογίες που έχουμε πλέον στη διάθεση μας. Εμπνέοντας και παρακινώντας και εμάς να κάνουμε το ίδιο μια ώρα αρχύτερα. Το αυτονόητο δηλαδή! Για το πέρασμα σε μια νέα εποχή με τη ζωή στο κέντρο όπου η έννοια του ΕΥ ΖΗΝ θα συμπεριλαμβάνει κάθε μορφή ζωής.
Generation Alpha και νέες ευκαιρίες για κάθε ανθρώπινη και οικονομική δραστηριότητα
Ακόμη και αν δεν επαναπροσδιορίσουμε – ακόμη – τις βασικές δομές του πολιτισμικού μας παραδείγματος, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες που αναδύονται ήδη σε πολλούς τομείς με βάση την παραπάνω προσέγγιση για τη γενιά ALPHA.
Δημογραφικό
Οι άνθρωποι που προβληματίζονται να επιλέξουν το δρόμο να κάνουν οικογένεια και παιδιά, εκτός από τις όποιες πρακτικές διευκολύνσεις (που φυσικά είναι και αυτές απαραίτητες), χρειάζονται κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο. Χρειάζονται μια απάντηση στο ΓΙΑΤΙ να φέρουν παιδιά σε ένα κόσμο που παρακμάζει. Αν καταφέρουμε λοιπόν με την παραπάνω προσέγγιση για τη γενιά ALPHA να τους εμπνεύσουμε και να τους παρακινήσουμε ότι δηλαδή ακριβώς επειδή ο κόσμος παρακμάζει χρειάζεται αυτή η νέα γενιά και άρα και οι ίδιοι να έχουν ένα ρόλο και μια αποστολή, τότε δίνουμε και μια απάντηση στο «γιατί» βοηθώντας αυτή τη νέα γενιά, πρώτα από όλα να έρθει σε αυτόν τον κόσμο!
Εκπαίδευση
Ο θεσμός (και η «βιομηχανία») της Εκπαίδευσης υπηρετεί ακόμη σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες μιας εποχής που έχει προ πολλού παρέλθει. Είναι λοιπόν από τους πρώτους θεσμούς που χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει το σκοπό του για να υπηρετεί τη ζωή (και όχι μόνον την οικονομία).
Και αυτό σημαίνει τεράστιες ευκαιρίες ειδικά για την προσχολική εκπαίδευση και την εκπαίδευση των πρώτων βαθμίδων όπου εκεί υπάρχει η ευκαιρία για την επανασύνδεση με τη ζωή, τη φύση και τη φύση μας. Και ταυτόχρονα το κτίσιμο και την υιοθέτηση του παραπάνω μάλλον αυτονόητου σκοπού (UBP) και της ιδέας ότι τα παιδιά και αυτή η γενιά είναι – μεταξύ άλλων – φύλακες και καταλύτες για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη.
Αντίστοιχες ευκαιρίες παρουσιάζονται για την υποστήριξη των υποψήφιων ή των νέων γονέων. Με νέες πλατφόρμες, δομές και θεσμούς που υποστηρίζουν, παρακινούν και εκπαιδεύουν αντίστοιχα και τους γονείς σε αυτό το ρόλο.
Τουρισμός – ψυχαγωγία
Γιατί η βιομηχανία του «ελεύθερου χρόνου» να βασίζεται στην παθητική και όχι στην ενεργητική αξιοποίηση του χρόνου; Γιατί να μην αποτελεί ευκαιρία για έμπνευση, συνεισφορά, δράση, διασύνδεση, μάθηση, εξέλιξη;
Θέρετρα, ξενοδοχεία, πάρκα, σκάφη, τουριστικές υποδομές, πόλεις, προορισμοί μπορούν να αναπτύξουν νέα προιόντα, υπηρεσίες, χώρους, εμπειρίες. Για τα παιδιά της γενιάς Αλφα, για τους γονείς τους, για επίδοξους γονείς και τελικά για όλους!
Καινοτόμες δράσεις και «βαθιές» εμπειρίες που μας συνδέουν ξανά με τη ζωή, τη φύση και την μοναδικότητα του κάθε προορισμού. Που μένουν αξέχαστες και ταυτόχρονα αξιοποιούν ένα τεράστιο δυναμικό που βρίσκεται «εν υπνώσει» αυτή τη στιγμή (δισεκατομμύρια «σνθρωποημέρες» που μπορούν να συνεισφέρουν στο καλό των ανθρώπων και των προορισμών). Κτίζοντας πάνω στους πυλώνες της αειφορίας, της βιωσιμότητας, της επιστήμης των πολιτών και τελικά κτίζοντας στη νέα γενιά την πίστη ότι είναι πράγματι φύλακας και καταλύτης για κάθε μορφή ζωής. Ξεκινώντας από την Ελλάδα!
ΜΜΕ και περιεχόμενο
Είμαστε καθημερινά μάρτυρες παραγωγής περιεχομένου και αφηγημάτων σε κάθε μορφή (ταινίες, σειρές, social media, βιβλία, μουσική, παιχνίδια…) και από κάθε είδους δημιουργό (συγγραφέα, παραγωγό, influencer, συνθέτη, developer…) που στην συντριπτική πλειοψηφία τους δεν έχουν «κάτι να μας πουν». Καμία ουσία και κανένα νόημα.
Το «καταναλώνουμε» (είτε εμείς, είτε τα παιδιά μας) χωρίς να μας βοηθούν στο ελάχιστο να γίνουμε καλύτεροι (ενώ συχνά συμβαίνει και ακριβώς το αντίθετο!).
Τι τεράστια ευκαιρία παρουσιάζεται για τους δημιουργούς, τις πλατφόρμες, τις τεχνολογίες διανομής και όλους τους εμπλεκόμενους αν καταφέρναμε να αξιοποιήσουμε την οικουμενική δύναμη της αφήγησης, εισάγοντας όμως αντίστοιχα έναν οικουμενικό σκοπό με ουσία και νόημα. Δημιουργώντας περιεχόμενο σε κάθε μορφή που να εμπνέει και να παρακινεί τα παιδιά της γενιάς αυτής και τελικά όλους για το πέρασμα σε μια νέα εποχή και τον κεντρικό ρόλο που καλούμαστε να έχουμε σε αυτή τη μετάβαση. Αξιοποιώντας τη δύναμη των social media και των «influencers» για να κάνουν «influence» και κάτι που να έχει ευρύτερο σκοπό και σημασία. Αφηγούμενοι ξανά, ιστορίες με σημασία!
Αντίστοιχες ευκαιρίες παρουσιάζονται σε πολλές ακόμη ανθρώπινες και οικονομικές δραστηριότητες. Σκεφτείτε τις βιομηχανίες των παιχνιδιών, της διατροφής, της εργασίας, της τεχνολογίας κ.ά.. Σκεφτείτε την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ). Η προσέγγιση μας για την Alpha Generation με τον βασικό σκοπό, αλλά και τις αξίες, και το σχετικό αφήγημα που συμπεριλαμβάνει, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Στην πραγματικότητα, η ΑΙ είναι ένα νέο «είδος» που χρειάζεται να εκπαιδεύσουμε και να κατευθύνουμε και άρα χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ τις οικουμενικές κατευθυντήριες γραμμές στις οποίες θα βασιστούμε. Τις ίδιες με τις οποίες μεγαλώνουμε τα παιδιά μας για μια νέα εποχή.
Οι άνθρωποι εξελισσόμαστε και τελικά κάνουμε πράγματα και πάμε μπροστά εμπνεόμενοι από μεγάλες ιδέες και σκοπούς. Οχι από «to do lists» ή αποσπασματικούς και πολλές φορές αντικρουόμενους «στόχους». Εξελισσόμαστε από αυτά που μιλάνε και στην καρδιά και την ψυχή και όχι μόνον στο μυαλό. Και η Generation Alpha μπορεί να είναι η πρώτη που θα ενεργοποιηθεί με αυτό τον τρόπο.
Η συζήτηση, αλλά και οι σχετικές δράσεις και πρωτοβουλίες γύρω από τα παραπάνω δεν ολοκληρώνονται εδώ. Αντίθετα εδώ αρχίζουν! Και η Ελλάδα έχει ένα σημαντικό ρόλο να παίξει. Αν σας ενδιαφέρει να είστε μέρος της πρωτοβουλίας Alpha Generation Life, εγγραφείτε εδώ για να σας ενημερώσουμε σχετικά.
Ο Γιάννης Σωτηράκος είναι CEO του οικοσυστήματος εταιρειών ΕΥ ΖΗΝ LIFE, ιδρυτής του οργανισμού και πρωτοβουλίας Generation Alpha και μέλος του Fortune Greece Network
