Από nonprofit σε AI κολοσσό: Πώς η OpenAI άλλαξε το αρχικό της όραμα
-
Η OpenAI έχει μεταμορφωθεί από μη κερδοσκοπικό εγχείρημα σε εμπορικό γίγαντα αποτίμησης 500 δισ. δολαρίων, με τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές και chips.
-
Ο Elon Musk έχει εξελιχθεί σε έναν από τους βασικούς αντιπάλους της, μέσω της xAI και μιας σκληρής νομικής και δημόσιας σύγκρουσης με τον Sam Altman.
-
Ολόκληρος ο κλάδος στοιχηματίζει ότι η ζήτηση για AI θα συνεχίσει να αυξάνεται, αλλά παραμένει ανοιχτό αν οι τεράστιες κεφαλαιακές δεσμεύσεις θα αποδώσουν ή θα δημιουργήσουν τη «φούσκα της εποχής».
Στις 11 Δεκεμβρίου 2015, η OpenAI ιδρύθηκε ως μη κερδοσκοπικό ερευνητικό εργαστήριο, όταν ο Elon Musk και μια ομάδα επιφανών στελεχών της τεχνολογίας —μεταξύ τους οι Peter Thiel και Reid Hoffman— δεσμεύτηκαν να επενδύσουν 1 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης «προς όφελος της ανθρωπότητας». Η βασική ιδέα ήταν ότι το εγχείρημα θα παρέμενε απαλλαγμένο από εμπορικές πιέσεις και τη λογική του κέρδους.
Δέκα χρόνια αργότερα, εκείνη η αποστολή μοιάζει σχεδόν ξεχασμένη.
Ο Musk, σήμερα ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, έχει αποχωρήσει εδώ και χρόνια, έχοντας ιδρύσει τη rival startup xAI, ενώ βρίσκεται σε ανοιχτή νομική και επικοινωνιακή σύγκρουση με τον CEO και συνιδρυτή της OpenAI, Sam Altman.
Η OpenAI απέχει πλέον παρασάγγας από το αρχικό μη κερδοσκοπικό όραμα. Έχει εξελιχθεί σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εμπορικές εταιρείες παγκοσμίως, με αποτίμηση που αγγίζει τα 500 δισ. δολάρια στην ιδιωτική αγορά — σχεδόν όλη αυτή η αξία δημιουργήθηκε μετά την κυκλοφορία του ChatGPT πριν από τρία χρόνια. Πάνω από 800 εκατ. χρήστες χρησιμοποιούν πλέον το chatbot κάθε εβδομάδα.
Την ίδια ώρα, η xAI του Musk αναμένεται να κλείσει γύρο χρηματοδότησης 15 δισ. δολαρίων με αποτίμηση 230 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο CNBC.
Η OpenAI και η xAI συγκαταλέγονται στις εταιρείες —μαζί με Google, Anthropic και Meta— που επενδύουν τεράστια ποσά στην τεχνητή νοημοσύνη, καθώς η αγορά μεταβαίνει από απλά chatbots σε AI-generated video, agentic AI και εξαιρετικά απαιτητικές υπολογιστικά εφαρμογές για μεγάλες επιχειρήσεις.
Για την OpenAI, το κόστος αυτής της κούρσας είναι σχεδόν αδιανόητο: 1,4 τρισ. δολάρια και αυξανόμενο, κυρίως για data centers και πανίσχυρα chips. Προς το παρόν, η εταιρεία «καίει» μετρητά, ανταγωνιζόμενη τους τεχνολογικούς γίγαντες, θυμίζοντας προηγούμενα κύματα startups που επένδυσαν επιθετικά για να αμφισβητήσουν κατεστημένους παίκτες — με μικτά αποτελέσματα.
«Η OpenAI έχει ήδη εξασφαλίσει μια μόνιμη θέση στην ιστορία της τεχνητής νοημοσύνης», λέει ο αναλυτής Gil Luria της D.A. Davidson. «Το ερώτημα είναι αν θα αποδειχθεί το Netscape ή το Google της AI».
Η εσωτερική ρήξη μεταξύ Musk και Altman ξεκίνησε νωρίς. Το 2017, ο Musk προειδοποίησε ότι θα σταματήσει να χρηματοδοτεί την OpenAI αν μετατραπεί σε startup. Τον επόμενο χρόνο αποχώρησε από το διοικητικό συμβούλιο. Το 2024, κατέθεσε αγωγή κατά της OpenAI, κατηγορώντας τη για εγκατάλειψη της αρχικής αποστολής, ενώ έφτασε ακόμη και στο σημείο να προσπαθήσει να την εξαγοράσει έναντι 97,4 δισ. δολαρίων.
Στο μεταξύ, πρώην στελέχη της OpenAI ίδρυσαν ανταγωνιστές όπως η Anthropic, της οποίας η αποτίμηση ενδέχεται να φτάσει τα 350 δισ. δολάρια, με τη Microsoft και τη Nvidia μεταξύ των επενδυτών.
Ο Altman ποντάρει ξεκάθαρα στην υπεροχή μέσω κλίμακας και δαπανών. Η OpenAI σχεδιάζει επενδύσεις υποδομών άνω του 1 τρισ. δολαρίων, ενώ η Anthropic έχει δεσμευτεί για περίπου 100 δισ. δολάρια σε υπολογιστική ισχύ.
Όλα αυτά βασίζονται σε ένα μεγάλο στοίχημα: ότι η ζήτηση για υπηρεσίες AI θα συνεχίσει να εκτοξεύεται.
Ο Altman δηλώνει ότι τα δεδομένα δικαιολογούν αυτή την επιθετική στρατηγική, εκτιμώντας ότι τα ετήσια έσοδα θα φτάσουν τα 20 δισ. δολάρια μέχρι το τέλος του έτους και «εκατοντάδες δισεκατομμύρια» έως το 2030.
