Από σπηλιές και drones: Πώς οι Χούθι απειλούν την παγκόσμια ναυσιπλοΐα και εκθέτουν τις ΗΠΑ
Το βράδυ της 6ης Μαΐου, ένα αεροσκάφος F/A-18 Super Hornet επιχείρησε να προσγειωθεί στο αεροπλανοφόρο USS Harry S. Truman στην Ερυθρά Θάλασσα. Ένας μηχανισμός επί του σκάφους για την επιβράδυνση του μαχητικού δεν λειτούργησε και το αεροσκάφος αξίας 67 εκατομμυρίων δολαρίων γλίστρησε από τον διάδρομο του πλοίου και έπεσε στη θάλασσα.
Ήταν το τρίτο μαχητικό αεροσκάφος που είχε χάσει σε λιγότερο από πέντε μήνες το Truman, θυμίζει ανάλυση της WSJ. Συνέβη λίγες ώρες αφού ο Πρόεδρος Τραμπ εξέπληξε τους αξιωματούχους του Πενταγώνου με την ανακοίνωση ότι οι ΗΠΑ είχαν συνάψει εκεχειρία με τους Χούθι στην Υεμένη.
Το Truman είχε φτάσει στην Ερυθρά Θάλασσα τον Δεκέμβριο του 2024 για να πολεμήσει την ομάδα που είναι σύμμαχος του Ιράν -μπαίνοντας σε μια εκστρατεία γεμάτη επικίνδυνες στιγμές που έβαλαν σε δοκιμασία το Αμερικανικό Ναυτικό.
Οι αξιωματούχοι εξετάζουν τώρα πώς ένας ελάχιστα οργανωμένος αντίπαλος κατάφερε να δοκιμάσει τον πιο ισχυρό στόλο επιφανείας του κόσμου. Οι Χούθι αποδείχθηκαν εκπληκτικά δύσκολοι αντίπαλοι, εμπλέκοντας το Ναυτικό στις πιο σφοδρές μάχες του από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι πολεμούσαν από πρωτόγονες βάσεις και σπηλιές σε μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, γράφει η εφημερίδα.
Οι Χούθι ωφελήθηκαν από την παροχή φθηνής τεχνολογίας πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) του Ιράν. Εξαπέλυαν βαλλιστικούς πυραύλους κατά πλοίων και καινοτόμησαν στον τρόπο ανάπτυξης του οπλοστασίου τους.
Οι νέες τεχνολογίες έχουν μεταμορφώσει τον ναυτικό πόλεμο, όπως άλλαξαν και τον τρόπο διεξαγωγής των χερσαίων μαχών στην Ουκρανία—αναγκάζοντας τα στρατεύματα να προσαρμόζονται σε πραγματικό χρόνο. Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν νέους τρόπους αναχαίτισης drones και πυραύλων, αλλά εξακολουθούν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε ακριβά αμυντικά συστήματα.
Περίπου 30 πλοία συμμετείχαν σε επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα από τα τέλη του 2023 μέχρι φέτος, περίπου το 10% του συνόλου του στόλου του Ναυτικού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν πυρομαχικά αξίας τουλάχιστον 1,5 δισ. δολαρίων εναντίον των Χούθι, δήλωσε ένας αμερικανός αξιωματούχος.
Το Ναυτικό κατάφερε να καταστρέψει μεγάλο μέρος του οπλοστασίου των Χούθι -αλλά δεν έχει ακόμη επιτύχει τον στρατηγικό στόχο της αποκατάστασης της ναυτιλίας μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ οι Χούθι συνεχίζουν να εξαπολύουν πυραύλους εναντίον του Ισραήλ.
Στρατιωτικοί και πολιτικοί που έχουν αρχίσει να εξετάζουν την εκστρατεία για να αντλήσουν μαθήματα ανησυχούν για την πίεση που ασκούν τέτοιες εξαντλητικές επιχειρήσεις στην γενική ετοιμότητα του στρατού. Η Κεντρική Διοίκηση (Centcom), στη ζώνη ευθύνης της οποίας περιλαμβάνεται η Μέση Ανατολή αρνήθηκε να σχολιάσει τις έρευνες που είναι σε εξέλιξη.
Οι επιπτώσεις της, όμως, θα γίνουν αισθητές για χρόνια. Απέσπασε πόρους και ανέβαλε προγράμματα συντήρησης των αεροπλανοφόρων. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει κρίσιμα κενά στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, όταν τα γιγαντιαία πολεμικά πλοία δεν θα έχουν άλλη επιλογή παρά να ελλιμενιστούν για συντήρηση, γράφει η WSJ.
Παρά τη φθορά, οι αξιωματούχοι του Ναυτικού δήλωσαν ότι η μάχη με τους Χούθι προσέφερε ανεκτίμητη πολεμική εμπειρία, και η σύγκρουση στην Ερυθρά Θάλασσα θεωρείται εντός του Πενταγώνου ως προθέρμανση για μια πιθανή «υψηλού επιπέδου» σύρραξη με την Κίνα.
Απροετοίμαστοι
Οι Χούθι έχουν αποκτήσει σημαντική δύναμη από τότε που η ομάδα κατέκτησε μεγάλο μέρος της χώρας πριν από μια δεκαετία. Αργότερα, αντιμετώπισαν μια επίθεση από Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την οποία απέκρουσαν.
Στην αρχή του πολέμου στη Γάζα, οι Χούθι, που φωνάζουν «θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ» και παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως υπερασπιστές των Παλαιστινίων, άρχισαν να επιτίθενται σε ισραηλινές πόλεις, καθώς και σε πλοία που διέρχονταν από την Ερυθρά Θάλασσα.
Το αντιτορπιλικό USS Carney βρισκόταν στην Ερυθρά Θάλασσα όταν οι Χούθι εξαπέλυσαν την πρώτη τους επίθεση με drones και πυραύλους στις 19 Οκτωβρίου 2023, πιάνοντας τους ναύτες του απροετοίμαστους. Στο τέλος της 10ωρης εμπλοκής, το πλήρωμα είχε υποστεί την πιο έντονη μάχη που είχε δει πλοίο του Αμερικανικού Ναυτικού στο μεγαλύτερο μέρος ενός αιώνα, καταρρίπτοντας περισσότερα από μια ντουζίνα drones και τέσσερις πυραύλους.
Με τους Χούθι να υπόσχονται να εντείνουν τις επιθέσεις, οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ προσπάθησαν να λύσουν ένα πρόβλημα logistics: Αντιτορπιλικά όπως το Carney έμειναν εκτός μάχης για έως και δύο εβδομάδες καθώς ταξίδευαν από και προς τη Μεσόγειο για επανεξοπλισμό, ενώ γειτονικές χώρες φοβόντουσαν μήπως γίνουν οι ίδιες στόχοι των Χούθι. Το Πεντάγωνο κατάφερε να εξασφαλίσει πρόσβαση σε ένα λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα, γεγονός ένας αξιωματούχος αποκάλεσε «αλλαγή παιχνιδιού», επιτρέποντας στα πολεμικά πλοία να επανεφοδιάζονται χωρίς να εγκαταλείπουν το θέατρο επιχειρήσεων.
Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, ο Μπάιντεν συγκρότησε ένα πολυεθνικό σχηματισμό για να προστατεύσει ένα από τα πιο πολυσύχναστα ναυτικά δρομολόγια του κόσμου και στη συνέχεια ξεκίνησε μια αμερικανική εκστρατεία αεροπορικών επιδρομών. Το μεγαλύτερο μέρος της εκστρατείας, το Πεντάγωνο κράτησε δύο ομάδες αεροπλανοφόρων στην περιοχή, κάθε μια από τις οποίες αποτελείτο από τουλάχιστον πέντε πλοία και περίπου 7.000 ναύτες.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, οι Χούθι εξαπέλυσαν δεκάδες επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων, και οι ΗΠΑ χτυπούσαν στην Υεμένη για να αποτρέψουν επικείμενες επιθέσεις ή να υποβαθμίσουν το οπλοστάσιο των Χούθι. Τον Φεβρουάριο, ένα βρετανικής ιδιοκτησίας φορτηγό πλοίο χτυπήθηκε και αργότερα βυθίστηκε με το φορτίο λιπασμάτων του. Τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν σε ένα πλοίο με σημαία του Μπαρμπάντος αφού χτυπήθηκε τον Μάρτιο. Δύο ακόμη πλοία εγκαταλείφθηκαν τον Ιούνιο μετά από πυραυλικές επιθέσεις των Χούθι.
Ο ρυθμός των επιχειρήσεων επηρέασε τους ναύτες, οι οποίοι ήταν συνεχώς εντός εμβέλειας των Χούθι και έπρεπε να παραμένουν σε εγρήγορση όλο το εικοσιτετράωρο. Το αεροπλανοφόρο USS Dwight D. Eisenhower πραγματοποίησε μόνο μια σύντομη στάση σε λιμάνι κατά τη διάρκεια επτά μηνών μαχών.
Σε μια ιδιαίτερα πολυάσχολη ημέρα τον Νοέμβριο, πλοία του Ναυτικού απέκρουσαν τουλάχιστον οκτώ drones, πέντε βαλλιστικούς πυραύλους κατά πλοίων και τέσσερις πυραύλους κατά πλοίων που εξαπέλυσαν οι Χούθι, χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί ή ζημιές.
Σε ένα πρόσφατο ναυτικό συνέδριο, ο Αντιναύαρχος Μπραντ Κούπερ, ο αναπληρωτής διοικητής της αμερικανικής στρατιωτικής διοίκησης στη Μέση Ανατολή, περιέγραψε μια νύχτα πέρυσι στο USS Stockdale. Καθώς το αντιτορπιλικό διέσχιζε ένα στενό πέρασμα στη νότια Ερυθρά Θάλασσα, το πλήρωμα έσβησε τα φώτα, σχεδίασε μια πορεία ζιγκ-ζαγκ και ετοιμάστηκε για επίθεση.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, οι Χούθι εξαπέλυσαν τέσσερις βαλλιστικούς πυραύλους. Το αντιτορπιλικό μήκους 509 ποδιών επιτάχυνε και εξαπέλυσε αντιαεροπορικούς πυραύλους για άμυνα. Ένας πύραυλος των Χούθι, που ταξίδευε με ταχύτητα σχεδόν 4.000 μιλίων την ώρα, ήταν τόσο κοντά όταν αναχαιτίστηκε που έπρεπε να καταρριφθούν και θραύσματα που έπεφταν.
Δέκα λεπτά αργότερα, οι Χούθι εξαπέλυσαν έναν πύραυλο κατά πλοίων, ο οποίος καταστράφηκε από μαχητικά αεροσκάφη που απογειώθηκαν από αεροπλανοφόρο που ήταν κοντά. Τα αεροσκάφη κατέρριψαν έναν ακόμη πύραυλο και πολλά drones γεμάτα με εκρηκτικά, ενώ το αεροπλανοφόρο χτύπησε στόχους των Χούθι εντός της Υεμένης.
Περίπου στις 2 π.μ., ένα ακόμη drone των Χούθι εντοπίστηκε να πετάει χαμηλά και αργά απευθείας προς το Stockdale. Η μόνη επιλογή ήταν να ανοίξουν πυρ με ένα πυροβόλο που ήταν τοποθετημένο στο κατάστρωμα. Όταν το drone έπεσε στη θάλασσα, το πλήρωμα ξέσπασε σε ζητωκραυγές.
«Ένας εύκολος στόχος»
Το πεδίο μάχης ευνοούσε τους Χούθι. Στα στενά νερά της Ερυθράς Θάλασσας, που σε κανένα σημείο δεν ξεπερνούν τα 200 μίλια σε πλάτος, τα μεγάλα πλοία έχουν περιορισμένη δυνατότητα ελιγμών και παραμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα εντός οπτικής επαφής με την ακτή, όπου παρατηρητές των Χούθι μπορούν να βοηθήσουν στο να στοχοποιηθούν πλοία.
Τα πληρώματα συνήθως εντοπίζουν την εκτόξευση drones και πυραύλων μόνο ένα ή δύο λεπτά πριν από την πρόσκρουση και έπρεπε να αποφασίσουν πώς θα αντιδράσουν σε περίπου 15 δευτερόλεπτα. Αναχαίτισαν εκατοντάδες επιθέσεις των Χούθι.
Οι ναύτες συχνά είχαν τα ραντάρ ρυθμισμένα σε υψηλή ευαισθησία για να τους δώσουν χρόνο να αναχαιτίσουν drones και πυραύλους. Η ανασκόπηση και η βελτίωση των ρυθμίσεων του ραντάρ για να αποφευχθούν ψευδή θετικά σήματα ενώ εξακολουθούν να εντοπίζονται απειλές σε χρήσιμη απόσταση ήταν μια από τις πιο δύσκολες εργασίες και μια βασική πηγή άγχους για τους χειριστές των πλοίων, σύμφωνα με έναν αξιωματικό που πέρασε έξι μήνες στην Ερυθρά Θάλασσα.
Οι δοκιμασίες του USS Truman
Τον Δεκέμβριο του 2024, το αεροπλανοφόρο USS Harry S. Truman και η ομάδα του στάλθηκαν να περιπολούν την περιοχή. Εκείνον τον μήνα, ένα F/A-18 Super Hornet απογειώθηκε από την Truman στην Ερυθρά Θάλασσα και καταρρίφθηκε από ένα άλλο πλοίο της ομάδας, αφού εσφαλμένα θεωρήθηκε πύραυλος των Χούθι. Οι πιλότοι εκτοξεύτηκαν και διασώθηκαν.
Στα τέλη Απριλίου, ένα F/A-18E Super Hornet που βρίσκονταν στο κατάστρωμα έπεσε στη θάλασσα όταν το αεροπλανοφόρο έστριψε απότομα για να αποφύγει μια επίθεση των Χούθι. Αυτό έφερε τον αριθμό των χαμένων αεροσκαφών σε δύο. Το κόστος του καθενός: 67 εκατομμύρια δολάρια.
Τον Μάιο, λίγες ώρες μετά μια εκεχειρία, ένα τρίτο F/A-18 Super Hornet χάθηκε όταν έπεσε από το αεροπλανοφόρο στη θάλασσα μετά από την αποτυχία ενός μηχανισμού επιβράδυνσης της ταχύτητας του μαχητικού. Η τοποθεσία αυτού του συμβάντος και η αποστολή του αεροσκάφους δεν έχουν αποκαλυφθεί.
Τα τρία χαμένα μαχητικά αεροσκάφη της Truman βρίσκονται τώρα υπό έρευνα από το Πεντάγωνο. «Είναι πρωτοφανές», δήλωσε ένας αξιωματικός του Ναυτικού. «Ίσως είναι απλά σύμπτωση ή κακή τύχη—ή υπάρχουν κάποια υποκείμενα ζητήματα».
Αλλαγή τακτικής
Ενώ οι Χούθι δεν χτύπησαν ποτέ με επιτυχία ένα αμερικανικό πλοίο, έγιναν καλύτεροι στην παρακολούθηση κινούμενων στόχων.
Στην αρχή, οι Χούθι συχνά εξαπέλυαν έναν ή δύο πυραύλους και drones κάθε φορά σε σχετικά μεγάλο ύψος, τους οποίους το Ναυτικό μπορούσε να αναχαιτίσει, δήλωσαν αξιωματούχοι του Ναυτικού. Αργότερα, εξαπέλυαν επιθέσεις τη νύχτα και έστελναν βλήματα που πετούσαν ακριβώς πάνω από τα κύματα, γεγονός που έκανε δυσκολότερο τον εντοπισμό. Επίσης, ανακάτεψαν πυραυλικές επιθέσεις και επιθέσεις drones σε μεταβαλλόμενα μοτίβα.
Οι Χούθι κατάφεραν επίσης να καταρρίψουν περισσότερα από μια ντουζίνα αμερικανικά drones Reaper, το καθένα αξίας περίπου 30 εκατομμυρίων δολαρίων.
Όταν οι Χούθι άρχισαν να επιτίθενται στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας το 2023, ανώτεροι αξιωματούχοι της Centcom ήθελαν να δράσουν δυναμικά για να υποβαθμίσουν τις δυνατότητές τους, σύμφωνα με έναν αμερικανό αξιωματούχο, αλλά η διοίκηση Μπάιντεν φοβόταν την κλιμάκωση.
Μέχρι να εγκριθούν οι επιθέσεις, οι Χούθι είχαν αλλάξει τακτική ή μετακίνησαν τα όπλα τους και οι αμερικανοί αξιωματούχοι συχνά ανακάλυπταν ότι ο σχεδιασμός και οι πληροφορίες τους ήταν ξεπερασμένες, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Μετά την ανάληψη καθηκόντων του Τραμπ, έδωσε στον Στρατηγό Έρικ Κουρίλα, τον επικεφαλής της Centcom, την εξουσία να εγκρίνει επιθέσεις, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να δράσουν πιο γρήγορα με βάση πληροφορίες για εκτοξευτές πυραύλων και drones. Η Centcom αρνήθηκε να σχολιάσει προεδρικές αποφάσεις.
Οι ΗΠΑ στα μέσα Μαρτίου, ξεκινώντας μια επιχείρηση με την κωδική ονομασία Rough Rider, που περιλάμβανε ένα δεύτερο αμερικανικό αεροπλανοφόρο, έξι βομβαρδιστικά B-2, μια μοίρα προηγμένων μαχητικών F-35 και μια αντιτορπιλικών οπλισμένων με κατευθυνόμενους πυραύλους.
Μετά από 53 ημέρες βομβαρδισμών, οι Χούθι είχαν υποστεί ζημιές αλλά δεν είχαν σπάσει. Οι αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές σκότωσαν εκατοντάδες μαχητές, συμπεριλαμβανομένων πολλών ανώτερων αξιωματούχων, και κατέστρεψαν ένα κρίσιμο λιμάνι καυσίμων και μεγάλα αποθέματα όπλων και πολεμικού υλικού. Οι Χούθι απέτυχαν να χτυπήσουν οποιοδήποτε αμερικανικό πλοίο.
Μια εβδομάδα πριν ανακοινωθεί η εκεχειρία, ένας αξιωματικός που γνώριζε τις επιχειρήσεις των Χούθι εξέφρασε έκπληξη για την αποφασιστικότητα και την ικανότητα προσαρμογής τους. «Οι πύραυλοί τους γίνονται πιο προηγμένοι, κάτι που είναι τρελό», είπε. «Μέχρι στιγμής, το Αμερικανικό Ναυτικό έχει 100% επιτυχία [στις αναχαιτίσεις], και περιμένω να συνεχίσει, αλλά για πόσο;»
Τελικά, ο Τραμπ συμβιβάστηκε με μια εκεχειρία στις πιο βασικές προϋποθέσεις: Οι Χούθι θα σταματούσαν να βάλουν κατά αμερικανικών πλοίων, και οι ΗΠΑ θα σταματούσαν τους βομβαρδισμούς τους. Καθώς το Truman διέσχιζε τη Διώρυγα του Σουέζ και απομακρυνόταν από τη Μεσόγειο, οι Χούθι συνέχισαν να εκτοξεύουν βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ.
