Αθέατη κρίση, φανερή απειλή: Ο «στραγγαλισμός» των σπάνιων γαιών από την Κίνα απειλεί τη δυτική άμυνα

Η γεωπολιτική παρτίδα σκακιού μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου έχει εισέλθει σε μια νέα, επικίνδυνη φάση. Η Κίνα, αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος στην εφοδιαστική αλυσίδα των σπάνιων γαιών, επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς εξαγωγών κρίσιμων μεταλλευμάτων, προκαλώντας πανικό στη Δύση – και κυρίως στις αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Ενώ ο Λευκός Οίκος φέρεται πρόθυμος να χαλαρώσει τους εξαγωγικούς περιορισμούς τεχνολογίας αιχμής προς την Κίνα, υπό την προϋπόθεση ότι το Πεκίνο θα «ξεκλειδώσει» εκ νέου την εξαγωγή σπάνιων γαιών, οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς. Η αυτοκινητοβιομηχανία και η ρομποτική έχουν ήδη πληγεί – αλλά οι στρατιωτικές εφαρμογές μπαίνουν πλέον στο επίκεντρο.

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: η Κίνα παράγει περίπου το 60% της παγκόσμιας προσφοράς σπάνιων γαιών και επεξεργάζεται σχεδόν το 90% του παγκόσμιου όγκου. Κάθε υποβρύχιο, κάθε μαχητικό αεροσκάφος, κάθε σύγχρονο οπλικό σύστημα εξαρτάται από κρίσιμα στοιχεία όπως το σαμάριο, το πρασεοδύμιο και το νεοδύμιο – τα οποία ελέγχει απόλυτα το Πεκίνο.

Η κατασκευή του μαχητικού F-35 δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τους μαγνήτες που περιέχουν σαμάριο, προειδοποιούν ειδικοί. «Αν η πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία διακοπεί, το αποτέλεσμα δεν είναι απλά ζήτημα καθυστερήσεων – είναι θέμα εθνικής ασφάλειας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο William Bain, κορυφαίος αναλυτής εμπορικής πολιτικής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι δυτικές άμυνες παραλύουν – οι αγορές αντιδρούν

Η προοπτική εξάντλησης αποθεμάτων έχει προκαλέσει αναταράξεις στα χρηματιστήρια. Η μετοχή της γερμανικής Renk (παραγωγός κιβωτίων ταχυτήτων για άρματα μάχης) κατέρρευσε κατά 8%, ενώ η σουηδική Saab και η Rheinmetall σημείωσαν πτώσεις άνω του 3,5%.

Ταυτόχρονα, οι δυτικές κυβερνήσεις προσπαθούν να στήσουν “πράσινα κανάλια” για να εξασφαλίσουν ειδικές άδειες εξαγωγών, αλλά οι προοπτικές παραμένουν δυσοίωνες. Οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και η Αυστραλία καλούνται να αναπτύξουν επειγόντως συντονισμένες στρατηγικές – αλλιώς κινδυνεύουν με παύση παραγωγής κρίσιμων εξοπλισμών.

Οι στρατιωτικές βιομηχανίες δεν είναι τόσο φωνές όσο οι αυτοκινητοβιομηχανίες – αλλά οι συνέπειες για την εθνική άμυνα είναι ανυπολόγιστες. «Για κάθε υποβρύχιο ή μαχητικό απαιτούνται χιλιάδες λίβρες σπάνιων γαιών», εξηγεί η Gracelin Baskaran από το Center for Strategic and International Studies (CSIS).

Αν η τιμή του PrNd (πρασεοδύμιο-νεοδύμιο) παραμείνει κάτω από τα 60 δολάρια/κιλό ως το 2030, σχεδόν το 50% της παραγωγής εκτός Κίνας θα γίνει οικονομικά μη βιώσιμη, προειδοποιεί η ίδια. Μοναδική ελπίδα είναι τα φορολογικά κίνητρα, οι επιδοτήσεις παραγωγής και η προώθηση προμηθειών από συμμαχικές χώρες, όπως προβλέπει ο Inflation Reduction Act των ΗΠΑ.

Το Πεκίνο δίνει σποραδικές «ανάσες», επιτρέποντας προσωρινές εξαγωγές σε ορισμένες εταιρείες. Όμως, το σκληρό μήνυμα είναι σαφές: η Κίνα δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τις σπάνιες γαίες ως γεωπολιτικό όπλο.

Η άμυνα της Δύσης βρίσκεται στο στόχαστρο ενός οικονομικού πολέμου που μόλις άρχισε. Και σε αυτή τη μάχη, δεν αρκεί η τεχνολογική υπεροχή – χρειάζονται πόροι, στρατηγική και άμεση δράση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• e-Procurement: Η νέα εποχή στην αυτοματοποίηση της αλυσίδας αξίας των Προμηθειών
• Αναδιοργάνωση του HR: Ψηφιακή Καινοτομία και Στρατηγικές για Ανταγωνιστικότητα και Ανάπτυξη