Atlantic Council: Η γεωπολιτική της ΤΝ - Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος που θα καθορίσει το μέλλον του κόσμου

Του Frederick Kempe, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του Atlantic Council

Η πρόσφατη συνάντηση Τραμπ – Σι Τζινπίνγκ επικεντρώθηκε στα πρωτοσέλιδα στην εμπορική ανακωχή, αλλά η ουσία είναι η τεχνολογική κούρσα που καθορίζει το μέλλον: ο αγώνας για την κορυφαία θέση στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI).
Η Κίνα βλέπει την AI ως κεντρικό μοχλό εθνικής ισχύος, ενσωματώνοντάς την σε στρατό, παρακολούθηση, καταναλωτικά προϊόντα και επιστήμη, υπό τον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αντίθετα, οι ΗΠΑ βασίζονται στο δυναμισμό του ιδιωτικού τομέα, στην ελεύθερη έρευνα και στις διεθνείς συμμαχίες τους.
Η νίκη στον αγώνα της AI δεν αφορά μόνο υπερυπολογιστές ή αλγόριθμους, αλλά το ποιος θα καθορίσει τα παγκόσμια πρότυπα σε θέματα όπως η ελευθερία, η ιδιωτικότητα και η δημοκρατία. Αν οι ΗΠΑ χάσουν, η AI μπορεί να γίνει εργαλείο πολιτικού ελέγχου και αυταρχισμού.

Τα πρωτοσέλιδα από τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Σι Τζινπίνγκ επικεντρώθηκαν στην εμπορική ανακωχή που επιτεύχθηκε μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Κίνας. Όμως, αυτό που πέρασε απαρατήρητο είναι ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα που θα καθορίσει τον υψηλού ρίσκου ανταγωνισμό μεταξύ των δύο ισχυρότερων δυνάμεων του κόσμου: τον αγώνα για την κορυφαία θέση στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ).

Ο κόσμος έχει εισέλθει στον πιο καθοριστικό τεχνολογικό αγώνα από την αυγή της εποχής των πυρηνικών, αλλά αυτή τη φορά τα όπλα είναι οι αλγόριθμοι αντί για τα άτομα. Αντί να πρόκειται για έναν αγώνα για ένα μοναδικό υπερόπλο, πρόκειται για έναν αγώνα που θα καθορίσει τον τρόπο που οι κοινωνίες σκέφτονται, εργάζονται και λαμβάνουν αποφάσεις. Η ΤΝ μετασχηματίζει όχι μόνο την κατανομή της δύναμης στον πλανήτη αλλά και τη φύση αυτής της δύναμης και τον τρόπο άσκησής της.

Ένας αγώνας με συνέπειες για γενιές

Η κινεζική κυβέρνηση βλέπει την ΤΝ ως κρίσιμο παράγοντα για ό,τι αποκαλεί «συνολική εθνική ισχύ». Γι’ αυτό εστιάζει τόσο στην ταχεία ενσωμάτωση της ΤΝ σε τομείς όπως η παρακολούθηση, τα καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, η προηγμένη παραγωγή, ο εκσυγχρονισμός του στρατού και ακόμη και η επιστημονική ανακάλυψη, υπό μια ενιαία κρατική στρατηγική.

Όπως επισημαίνει η Tess deBlanc-Knowles, ανώτερη διευθύντρια του προγράμματος τεχνολογίας του Atlantic Council, «Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της προσέγγισης της Κίνας είναι η προτεραιοποίηση της εφαρμογής, ή αυτό που ονομάζεται AI-plus. Η Κίνα έχει πλεονέκτημα έναντι των ΗΠΑ όσον αφορά την καθοδήγηση και τα κίνητρα για την ενσωμάτωση της ΤΝ σε όλους τους τομείς της οικονομίας».

Στην ανάπτυξη και εφαρμογή της ΤΝ, ο ιδιωτικός τομέας της Κίνας πρέπει να υπακούει στη θέληση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο κύκλος καινοτομίας που προκύπτει διαφέρει από τις δυτικές αντιλήψεις, όπου οι σχέσεις μεταξύ πολιτικών, βιομηχανίας και ακαδημαϊκής κοινότητας είναι πιο χαλαρές και ανεξάρτητες.

Αντίθετα, οι ΗΠΑ βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη δυναμική του ιδιωτικού τομέα τους, στον ανοιχτό πολιτισμό έρευνας και στις διεθνείς συμμαχίες τους. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δυσκολεύεται να συντονίσει τους ιδιωτικούς φορείς και τα πανεπιστήμια σε εθνικό επίπεδο. Η χώρα παραμένει περιορισμένη από νομικές δικλίδες για την ιδιωτικότητα και την πνευματική ιδιοκτησία, που συχνά εισάγουν ασάφεια αντί για σαφείς κατευθύνσεις.

Και πρέπει να κινηθούν γρήγορα οι ΗΠΑ. Η αποτυχία διατήρησης της ηγεσίας στις ΗΠΑ στον τομέα της ΤΝ θα μπορούσε να έχει συνέπειες για γενιές. Το αποτέλεσμα αυτού του ανταγωνισμού θα καθορίσει ποιες αξίες —αυταρχική αποτελεσματικότητα ή δημοκρατική δυναμική— θα θέσουν τα παγκόσμια πρότυπα σε τομείς που κυμαίνονται από το ψηφιακό εμπόριο έως τον αυτόνομο πόλεμο.

«Ο αυξανόμενος ανταγωνισμό για την ΤΝ συγκρίνεται με τον Ψυχρό Πόλεμο και τις μεγάλες επιστημονικές και τεχνολογικές συγκρούσεις που τον χαρακτήρισαν», γράφουν οι Josh Chin και Raffaele Huang στο Wall Street Journal. «Πιθανότατα θα είναι εξίσου σημαντικός». Σημειώνουν ότι τόσο η Κίνα όσο και οι ΗΠΑ «κινούνται εξίσου από τον φόβο όσο και από την ελπίδα της προόδου».

Βοηθώντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να κινητοποιηθούν, να πειραματιστούν και να δράσουν

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νίκη στον αγώνα αυτό θα εξαρτηθεί από το ποιος μπορεί να παράγει τα πιο προηγμένα chips, τα καλύτερα μοντέλα, τους πιο ισχυρούς υπολογιστές και την πιο φτηνή και βιώσιμη ενέργεια για πολλαπλές χρήσεις.

Πιο σημαντικά, ο ανταγωνισμός στην ΤΝ αφορά τον καθορισμό των μελλοντικών παγκόσμιων προτύπων σε τομείς όπως η ελευθερία, η ιδιωτικότητα και ακόμη και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο σχεδιασμός του Διαδικτύου —τα βασικά του πρωτόκολλα και πρότυπα— αντανακλούσε μια προτίμηση προς την ανοιχτότητα, την αυτοοργάνωση και την ελεύθερη έκφραση, που διαμόρφωσαν δύο γενιές ζωής στο διαδίκτυο και τρισεκατομμύρια δολάρια σε καταναλωτική τεχνολογία. Αυτή η εποχή της ΤΝ προσφέρει την ίδια κρίσιμη ευκαιρία επιρροής. Αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους χάσουν αυτόν τον αγώνα, μπορεί να προκύψει ένας κόσμος όπου η ΤΝ χρησιμοποιείται περισσότερο ως εργαλείο πολιτικού και αυταρχικού ελέγχου παρά για ατομική και δημοκρατική ενδυνάμωση.

Αυτό δεν είναι το Λος Άλαμος

Σύμφωνα με το Atlantic Council, ο ανταγωνισμός για την τεχνητή νοημοσύνη είναι ο πιο καθοριστικός για την ανθρωπότητα από την αρχή της εποχής των πυρηνικών. Μάλιστα, ο αγώνας για την πρωτοκαθεδρία στην ΤΝ συγκρίνεται με αυτόν του Manhattan Project που δημιούργησε το πρώτο πυρηνικό όπλο. Αληθές είναι ότι ο νικητής θα καθοριστεί σε κάποιο βαθμό από επιστημονικές ανακαλύψεις. Επίσης, και οι δύο αντίπαλοι έχουν τη δυνατότητα για μεγάλα οφέλη αλλά και καταστροφική ζημιά.

Ωστόσο, πρόκειται και για παραπλανητική αναλογία. Το Manhattan Project ήταν μια μυστική, κεντρικά οργανωμένη προσπάθεια του αμερικανικού κράτους σε καιρό παγκόσμιου πολέμου. Από την άλλη, τώρα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε σημαντικό ρόλο στην τεχνολογική ανάπτυξη της ΤΝ μέσω της θεμελίωσης της βαθιάς μάθησης. Αλλά ήταν η ιδιωτική πρωτοβουλία, όχι η κυβέρνηση, που αξιοποίησε και καινοτόμησε.

Για να κερδηθεί ο αγώνας, οι κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι πρέπει να συνεργαστούν αποτελεσματικά με εταιρείες όπως οι Anthropic, Google, Nvidia, Microsoft και OpenAI στις ΗΠΑ, και οι Alibaba, DJI, High-Flyer και Huawei στην Κίνα. Αυτές διαθέτουν προϋπολογισμούς και παγκόσμια εμβέλεια που θα έκαναν να κοκκινίσουν τα περισσότερα υπουργεία άμυνας.

«Η Κίνα θα κερδίσει τον αγώνα της ΤΝ»

Το αμερικανικό πλεονέκτημα έγκειται στο δημοκρατικό, ελεύθερο καινοτόμο οικοσύστημα της αγοράς, που αποτελεί μαγνήτη για ταλέντο και κεφάλαιο. Ωστόσο, αυτό το οικοσύστημα αποτελεί και ευπάθεια, καθώς η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να ελέγξει ή να αξιοποιήσει τους τεχνολογικούς της πρωταθλητές για οποιοδήποτε υπέρτατο εθνικό στόχο όπως κάνει συστηματικά το Πεκίνο.

«Η Κίνα θα κερδίσει τον αγώνα της ΤΝ», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Nvidia, Jensen Huang, στην εφημερίδα Financial Times, αναφερόμενος στους χαλαρότερους κανονισμούς του Πεκίνου, τις νέες επιδοτήσεις ενέργειας και την άμεση παρέμβαση για τη στήριξη των πρωταθλητών του. Οι ηγέτες της βιομηχανίας ανησυχούν ότι η κυβέρνηση Τραμπ εστιάζει περισσότερο στο να περιορίσει τι μπορούν να πουλήσουν οι αμερικανικές εταιρείες στην Κίνα παρά στο να τις βοηθήσει ενεργά να κερδίσουν τον αγώνα. «Χρειαζόμαστε περισσότερη αισιοδοξία», είπε ο Huang μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση Τραμπ ότι θα εμποδίσει την Κίνα να αποκτήσει πρόσβαση στα πιο προηγμένα Blackwell chips της Nvidia και σε ένα λιγότερο προηγμένο chip για την κινεζική αγορά, και λίγες ημέρες μετά την επίτευξη της ιστορικής κεφαλαιοποίησης των πέντε τρισεκατομμυρίων δολαρίων της εταιρείας.

Το κινεζικό σύστημα συνδυάζει κρατική και ιδιωτική φιλοδοξία με τρόπο που μπορεί να είναι καθοριστικός, κινητοποιώντας κυβέρνηση, ιδιωτικό κεφάλαιο και κορυφαίους επιστήμονες γύρω από κοινούς στόχους που καθορίζει ο Σι και το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Το σύστημα ευθυγραμμίζει σκόπιμα τους εθνικούς στόχους με τα εταιρικά κίνητρα. Ενώ οι αμερικανικές εταιρείες επικεντρώνονται στη νίκη στις αγορές, στον ανταγωνισμό μεταξύ τους και στα κέρδη, οι κινεζικές εταιρείες που αποτυγχάνουν να υπηρετήσουν το κράτος και το κόμμα κινδυνεύουν.

Στις ΗΠΑ, αντίθετα, η αταξία της ελεύθερης αγοράς μπορεί να αποδειχθεί διαρκές πλεονέκτημα στην κατεύθυνση κεφαλαίων, ταλέντου και προσοχής σε κορυφαίες τεχνολογίες. Η νίκη στον αγώνα της ΤΝ απαιτεί ολοκληρωμένη σκέψη γύρω από την ανάπτυξη, τη χρήση και τις συνέπειες της τεχνολογίας, αντί για στενή εστίαση στο πώς να κατασκευάσουμε περισσότερα chips ή να τρέξουμε ταχύτερα μοντέλα.

Η Επιτροπή GeoTech για την Τεχνητή Νοημοσύνη του Atlantic Council θα αντιμετωπίσει αυτό το ολοκληρωμένο ερώτημα και θα καθορίσει τον καλύτερο τρόπο για να αντιπαρατεθεί στην ικανότητα της Κίνας να αξιοποιεί ολόκληρη την κοινωνία της προς τεχνολογικούς σκοπούς. Το Manhattan Project άλλαξε την ιστορία με μια έκρηξη. Οι αποδείξεις επιτυχίας δεν θα είναι τόσο δραματικές με την ΤΝ, αλλά θα επηρεάσουν κάθε άνθρωπο στον πλανήτη. Και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εξίσου καθοριστικό στο ποιοι χώρες και ποιες αξίες θα καθορίσουν το μέλλον.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

Πηγή: Atlantic Council