Deal ΗΠΑ-ΕΕ με ειδικό βάρος για τη σταθερότητα – Τα γκρίζα σημεία και η συγκρατημένη αισιοδοξία στην Ελλάδα
Τέλος στην αβεβαιότητα, μετά από τέσσερις μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων, βάζει η ιστορική εμπορική συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ θέτοντας ένα πλαίσιο σταθερότητας και προβλεψιμότητας για τις επιχειρήσεις, αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες -όπως και η ελληνική κυβέρνηση- αναμένουν την εξειδίκευση και τις λεπτομέρειες του deal για να αποτιμήσουν τις χθεσινές ανακοινώσεις μετά την 40λεπτη συνάντηση Ντόναλντ Τραμπ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Σκωτία.
Η συμφωνία, κατά κοινή ομολογία πολιτικών και οικονομολόγων, είναι μια καλή αφετηρία για τη νέα εποχή δεδομένου ότι σταθεροποιεί εμπορικές συναλλαγές 1,4 τρισ. ευρώ μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος και η επικεφαλής της Κομισιόν κατέληξαν σε συμφωνία για δασμό 15% στα περισσότερα προϊόντα της ΕΕ που εισάγονται στις ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων), ήτοι στο ήμισυ του συντελεστή που είχε απειλήσει ότι θα εφαρμόσει από την 1η Αυγούστου ο Αμερικανός πρόεδρος. Είναι βέβαια υψηλότερος από το 10% της αρχικής πρότασης που έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συντελεστή που πέτυχε για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης, ορισμένα προϊόντα επιβαρύνονται με υψηλότερο συντελεστή, όπως ο χάλυβας με 50%, αν και εκτιμάται ότι θα διέπεται από σύστημα ποσοστώσεων ενώ για ορισμένα άλλα προϊόντα όπως τα φάρμακα, όπου δεν υπήρξαν εγγυήσεις έναντι μελλοντικών αυξήσεων στους δασμούς εισαγωγής, αναμένεται ειδικό πλαίσιο συμφωνίας στο προσεχές διάστημα.
Σημειώνεται πάντως ότι Έλληνες εμπειρογνώμονες στοιχημάτιζαν μέχρι χθες ότι εν τέλει οι δύο πλευρές θα καταλήξουν σε συμφωνία για δασμούς 20% ή υψηλότερα, οπότε το αποτέλεσμα, παρά τους κινδύνους που ενσωματώνει, αξιολογείται ως θετική εξέλιξη δεδομένου και του τεταμένου κλίματος που επικράτησε μεταξύ των δύο εμπορικών εταίρων κατά το προηγούμενο διάστημα.
Θετικά είναι σε γενικές γραμμές και τα μηνύματα από τις πρώτες δηλώσεις Ευρωπαίων ηγετών, παρά τις επιφυλάξεις που διατυπώνουν μέχρι να μελετήσουν όλα τα σημεία της συμφωνίας, κάτι που αποτυπώνεται και στο κλίμα που επικρατεί στις αγορές με το άνοιγμα σήμερα.
Εξάλλου, για τις ΗΠΑ η συμφωνία προοιωνίζεται 90 δισ. δολ. έσοδα από δασμούς κι επιπλέον οφέλη από επενδύσεις 600 δισ. δολ. που αναμένεται να προωθηθούν, μεταξύ άλλων, και για στρατιωτικό εξοπλισμό. Επίσης, στους όρους της συμφωνίας προβλέπεται ότι η ΕΕ θα αγοράσει σε διάστημα τριών ετών πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υγροποιημένο φυσικό αέριο και ημιαγωγούς αξίας 750 δισ. δολ.. Ένα επιπλέον σημείο προσοχής είναι το άνοιγμα των ευρωπαϊκών αγορών για αμερικανικά προϊόντα, ένα από τα προαπαιτούμενα που είχε θέσει η αμερικανική πλευρά στις διαπραγματεύσεις, δεδομένου ότι οι αυστηροί κανονισμοί της ΕΕ έθεταν αντικίνητρα στις αμερικανικές εταιρείες να ήθελαν εξάγουν τα προϊόντα τους στην Ευρώπη.
Από την άλλη μεριά θα πρέπει να αναμένονται διμερείς συμφωνίες ΗΠΑ και χωρών μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, για συγκεκριμένα προϊόντα. Η χώρα μας έχει σχετικά περιορισμένη έκθεση με εξαγωγές στις ΗΠΑ αλλά με σημαντικό αποτύπωμα στον τομέα τροφίμων, ήτοι εξαγωγές περίπου 700 εκατ. ευρώ ετησίως. Οπότε, μετά την χθεσινή συμφωνία εντατικοποιούνται οι διμερείς επαφές για ευνοϊκότερη διαχείριση ή και εξαίρεση κάποιων κρίσιμων ελληνικών προϊόντων όπως η φέτα, οι ελιές, το ελαιόλαδο κ.ο.κ.. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δασμοί στο ύψος του 15% είναι διαχειρίσιμοι και αισθάνονται ικανοποίηση που αποφεύχθηκαν τα χειρότερα ενώ εκφράζουν αισιοδοξία για εξασφάλιση καλύτερων όρων για εξαγωγές ελληνικών προϊόντων που υπερτερούν ποιοτικά από άλλα ενώ πριμοδοτούνται τόσο από Έλληνες της διασποράς όσο και από Αμερικανούς καταναλωτές.
Σημειώνεται τέλος ότι της συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΕ προηγήθηκε ανάλογη συμφωνία με δασμούς 15% με την Ιαπωνία ενώ στο 15% με 20% κυμαίνονται οι δασμοί στις συμφωνίες που συνάφθηκαν με χώρες όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες. Σε εκκρεμότητα όμως είναι συμφωνίες με εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ όπως το Μεξικό, ο Καναδάς και η Κίνα, καθώς και η Ελβετία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν κ.α..
