Διχασμένη η Ευρώπη για το ουκρανικό: Ο φόβος επιστροφής στο «τοξικό» κείμενο των 28 σημείων
- Η Γενεύη έφερε πρόοδο, αλλά η Ρωσία απορρίπτει το ανανεωμένο σχέδιο.
- Φόβοι ότι ο Τραμπ μπορεί να επανέλθει στο «σκληρό» αρχικό κείμενο των 28 σημείων.
- Η Ευρώπη αδυνατεί να συμφωνήσει ακόμη και στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η «καλή πρόοδος» που χαιρέτισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά τις συνομιλίες της Γενεύης αποδείχθηκε εξαιρετικά εύθραυστη. Μόλις λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις της, η Μόσχα απέρριψε το επικαιροποιημένο ειρηνευτικό κείμενο που οι ΗΠΑ και η Ουκρανία είχαν επεξεργαστεί με τη συμμετοχή Ευρωπαίων συμβούλων — μια εξέλιξη που επαναφέρει τον μεγαλύτερο φόβο των Βρυξελλών: την επιστροφή στο αρχικό σχέδιο των 28 σημείων.
Το σχέδιο αυτό, το οποίο είχε προκαλέσει σοκ στην Ευρώπη, περιλάμβανε παραχωρήσεις εδαφών, «πάγωμα» ένταξης στο ΝΑΤΟ και μείωση του ουκρανικού στρατού. Μια τέτοια συμφωνία θεωρείται από πολλούς διπλωμάτες de facto ρωσική νίκη.
Τώρα όμως, το διπλωματικό εκκρεμές δείχνει ξανά προς αυτή την κατεύθυνση. Με τη Ρωσία να μπλοκάρει το νέο κείμενο, ο Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να πιεστεί να επιστρέψει στην αρχική του πρόταση, αφήνοντας τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι μπροστά σε ένα επικίνδυνο δίλημμα: είτε αποδέχεται μια πολιτικά οδυνηρή συμφωνία είτε στοιχηματίζει σε μια ευρωπαϊκή στήριξη που αποδεικνύεται βαθιά ασταθής.
Ευρώπη: Μεγάλα λόγια, μικρά βήματα
Παρά τις διαβεβαιώσεις περί ενότητας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίζονται περισσότερο διχασμένες από ποτέ. Η πρόσφατη αποτυχία επίτευξης συμφωνίας για χρήση 140 δισ. ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αποτέλεσε ηχηρή απόδειξη. Το Βέλγιο μπλόκαρε την απόφαση, οδηγώντας σε πλήρη κατάρρευση του σχεδίου.
Πλέον, στις Βρυξέλλες εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις όπως συνδυασμός των περιουσιακών στοιχείων με κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό, αλλά κανένα σενάριο δεν έχει ισχυρή πολιτική στήριξη. Και το χειρότερο: αν οι κυρώσεις αρθούν, η Euroclear ενδέχεται νομικά να υποχρεωθεί να επιστρέψει τα κεφάλαια στη Μόσχα, με τους φορολογούμενους της ΕΕ να καλούνται να καλύψουν τη διαφορά.
Απροθυμία για στρατιωτική εμπλοκή
Στο πεδίο της ασφάλειας, το χάσμα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιμένουν ότι «δεν τίθεται θέμα αποστολής στρατευμάτων», παρότι Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο είχαν κάποτε ανοίξει σχετική συζήτηση. Οι εντάσεις κορυφώθηκαν όταν ο νέος αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Γαλλίας κάλεσε τους δημάρχους «να προετοιμάσουν τους πολίτες για πιθανό πόλεμο με τη Ρωσία», προκαλώντας πολιτική θύελλα στο Παρίσι.
Η Γερμανία από την πλευρά της δηλώνει πως η παρουσία της στη Λιθουανία είναι «επαρκής συμβολή». Για το Κίεβο, όμως, αυτό δεν αρκεί — καθώς βλέπει να μένει μόνο του μπροστά στη ρωσική απειλή, την ώρα που η Ουάσιγκτον επαναπροσδιορίζει τη στρατηγική της.
Απόλυτος διχασμός
Σε αυτό το κλίμα, η δήλωση του πρώην Ρώσου διπλωμάτη Μπόρις Μποντάρεφ στο Sky News ηχεί ιδιαίτερα ανησυχητική: «Ο Δυτικός κόσμος είναι διχασμένος όπως ποτέ άλλοτε». Κατά τον ίδιο, η Ρωσία παρακολουθεί τις ασυνεννοησίες της Δύσης με «ικανοποίηση», θεωρώντας ότι εξασθενούν την ευρωπαϊκή διαπραγματευτική ισχύ.
Ο Μποντάρεφ ήταν ακόμη πιο σκληρός: «Η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να κερδίσει αυτό τον πόλεμο. Οι πόλεμοι δεν παγώνουν — κερδίζονται ή χάνονται».
Και όσο η Μόσχα απορρίπτει τα αναθεωρημένα κείμενα και η Ουάσιγκτον εξετάζει τις επιλογές της, η πίεση αυξάνεται. Για τον Ζελένσκι, ο χρόνος στενεύει. Για την Ευρώπη, η επόμενη κίνηση ίσως καθορίσει τη συνοχή της για τα επόμενα χρόνια.
