ΔΝΤ: Μέτρια ανάπτυξη και αυξημένοι κίνδυνοι για τη ζώνη του ευρώ έως το 2027
Η ανάπτυξη της οικονομίας της ζώνης του ευρώ αναμένεται να παραμείνει συγκρατημένη την περίοδο 2025-2027, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το οποίο ολοκλήρωσε την ετήσια διαβούλευσή του με τις χώρες-μέλη. Το ΔΝΤ προειδοποιεί για σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους λόγω γεωπολιτικών εντάσεων, εμπορικών αβεβαιοτήτων και περιορισμένης δημοσιονομικής ευελιξίας, ενώ θέτει ως προτεραιότητα μια συντονισμένη στρατηγική πολιτικής για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ΕΕ.
Πιέσεις από τη γεωπολιτική αβεβαιότητα
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ θα παραμείνει μέτρια έως το 2027, καθώς οι εμπορικές εντάσεις, οι πιθανές αυξήσεις δασμών και η αυξημένη γεωπολιτική αβεβαιότητα περιορίζουν την οικονομική δραστηριότητα. Παρά τις προσδοκίες για χαμηλότερα επιτόκια και υψηλότερα πραγματικά εισοδήματα, οι επενδύσεις και η κατανάλωση αναμένεται να παραμείνουν επιφυλακτικές.
Η γεωπολιτική κατάσταση στην Ευρώπη, ιδιαίτερα λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, αποτελεί σημαντική πηγή αβεβαιότητας, επηρεάζοντας τόσο το οικονομικό κλίμα όσο και τις αποφάσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Πληθωρισμός: Δίκοπο μαχαίρι
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο συνολικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ θα κινηθεί κοντά στον στόχο από το δεύτερο εξάμηνο του 2025, ενώ ο δομικός πληθωρισμός προβλέπεται να επανέλθει στο 2% το 2026. Ωστόσο, οι κίνδυνοι παραμένουν αμφίπλευροι:
- Πιθανή ανατίμηση του ευρώ ή χαμηλότερες τιμές εμπορευμάτων θα μπορούσαν να συγκρατήσουν περαιτέρω τον πληθωρισμό.
- Αντίθετα, αυξημένες δημοσιονομικές δαπάνες, υψηλότεροι δασμοί και νέες διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες ενδέχεται να εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
FSAP: Ικανό το τραπεζικό σύστημα, αλλά υπάρχουν αδυναμίες
Η φετινή διαβούλευση του ΔΝΤ περιέλαβε και τα πορίσματα του Προγράμματος Αξιολόγησης Χρηματοπιστωτικού Τομέα (FSAP) για τη ζώνη του ευρώ. Το ΔΝΤ διαπιστώνει ότι το τραπεζικό σύστημα παραμένει επαρκώς κεφαλαιοποιημένο και διαθέτει ρευστότητα, ωστόσο ορισμένες τράπεζες ενδέχεται να χρειαστούν στήριξη σε περιόδους ισχυρής πίεσης.
Οι βασικοί κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σχετίζονται με: Τις διασυνδέσεις μεταξύ τραπεζών και μη τραπεζικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, την ανάγκη για ενίσχυση της ανταλλαγής δεδομένων και της παρακολούθησης συστημικών κινδύνων, την έλλειψη ολοκληρωμένης τραπεζικής και κεφαλαιαγοράς λόγω κατακερματισμού της αγοράς στην ευρωζώνη.
Το ΔΝΤ προτείνει σειρά μέτρων, όπως: Πλήρη εφαρμογή των διεθνών προτύπων κεφαλαιακής επάρκειας (Βασιλεία ΙΙΙ), δημιουργία κοινού συστήματος εγγύησης καταθέσεων, ενίσχυση της ευελιξίας στους μηχανισμούς bail-in, αύξηση της εποπτείας στα μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Επενδύσεις, καινοτομία και εμβάθυνση
Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ χαιρέτισε τη συνολική ανθεκτικότητα της οικονομίας της ευρωζώνης, η οποία χαρακτηρίζεται από ιστορικά χαμηλή ανεργία και σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ωστόσο, οι Διευθυντές τονίζουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσει το αναπτυξιακό της δυναμικό.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς μέσω:
- Υιοθέτησης ενιαίου εταιρικού καθεστώτος που θα διευκολύνει την επιχειρηματική επέκταση και την καινοτομία.
- Προώθησης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών για διοχέτευση αποταμιεύσεων σε επενδύσεις υψηλής αξίας.
- Άρσης εμποδίων για διασυνοριακές τραπεζικές συγχωνεύσεις.
- Εισαγωγής του ψηφιακού ευρώ, το οποίο εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Δημοσιονομικές προσαρμογές
Το ΔΝΤ υπογραμμίζει την ανάγκη σημαντικών δημοσιονομικών προσαρμογών, ιδιαίτερα για τις χώρες της ευρωζώνης με υψηλό χρέος και περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο. Οι Διευθυντές ζητούν: Αξιόπιστα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια, περιορισμένη χρήση της εθνικής ρήτρας διαφυγής των δημοσιονομικών κανόνων μόνο για άμυνα, όχι για επαναλαμβανόμενες δαπάνες, δημιουργία πιο ευέλικτου και φιλόδοξου προϋπολογισμού της ΕΕ, ικανού να ανταποκρίνεται στις αυξανόμενες ανάγκες, όπως η ενεργειακή ασφάλεια και η κοινή άμυνα.
Προοπτικές: Σταυροδρόμι προκλήσεων και ευκαιριών
Η ζώνη του ευρώ βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σύνθετο περιβάλλον, όπου γεωπολιτικές εντάσεις, εμπορικές πολιτικές και περιορισμένη δημοσιονομική ευελιξία καθορίζουν τις προοπτικές της. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι χωρίς τολμηρές και συντονισμένες μεταρρυθμίσεις, η οικονομία της ευρωζώνης κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε χαμηλή ανάπτυξη και αβεβαιότητα.
Η πρόκληση για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι να μετατρέψουν την τρέχουσα αβεβαιότητα σε ευκαιρία για ουσιαστικές αλλαγές που θα ενισχύσουν τόσο την ανθεκτικότητα όσο και τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της περιοχής.
