ΕΕ: Στο 2,3% η ανάπτυξη της Ελλάδας το 2025 – Κίνδυνος για τον τουρισμό από τους δασμούς
Η Κομισιόν αναμένει πως η ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, όπως αναφέρεται στις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύτηκαν τη Δευτέρα.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν πως το ελληνικό ΑΕΠ θα «τρέξει» με ρυθμό 2,3% για το 2025 και 2,2% για το 2026 ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται μέχρι και του χρόνου να κινηθεί πάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τη σταθερότητα των τιμών στην οικονομία (η ΕΕ «βλέπει» πληθωρισμός 2,8% για το 20254 και 2,3% για το 2026).
Για το σύνολο της Ευρωζώνης, αναμένεται ανάπτυξη 0,9% το (από % στην προηγούμενη εκτίμηση της Κομισιόν) και 1,4% για το 2026 (από 1,6% προηγουμένως). Για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, αναμένεται πως θα φτάσει το 2,1% για το 2025 και το 1,7% για το 2026.
Ακόμα, η Κομισιόν σημειώνει πως η «ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί μόνο ήπια από τους αμερικανικούς δασμούς, λόγω των σχετικά αδύναμων άμεσων και έμμεσων εμπορικών δεσμών της με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης αυξήθηκαν και κλίνουν προς τα κάτω, καθώς η επίμονη αύξηση της εμπορικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας σε συνδυασμό με την επιδείνωση των παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις ελληνικές εξαγωγές, ιδίως τον τουρισμό».
Η οικονομία διατηρεί τη δυναμική της
Το 2024, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 2,3%. Αυτό τροφοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις και τη δημιουργία αποθεμάτων. Παρά τη συρρικνωτική δημοσιονομική πολιτική, η αύξηση της εγχώριας ζήτησης ήταν ισχυρή και συνεπαγόταν σημαντική αύξηση των εισαγωγών, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν με βραδύτερο ρυθμό.
Ως εκ τούτου, οι καθαρές εξαγωγές επιβάρυναν την οικονομική δραστηριότητα.
Με την πρόοδο του Ταμείου Ανάκαμψης, οι χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ επενδύσεις αναμένεται να είναι σημαντικές το 2025 και το 2026. Μαζί με τη συνεχιζόμενη ισχυρή κατανάλωση, που υποστηρίζεται από τη σταθερή αύξηση του εισοδήματος, αυτές αναμένεται να αποτελέσουν τους κύριους μοχλούς της οικονομικής ανάπτυξης.
Η εισαγωγική ζήτηση θα παραμείνει ισχυρή, δεδομένου του υψηλού εισαγωγικού περιεχομένου των επενδύσεων. Συνολικά, η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να συνεχίσει να υπερβαίνει το μακροπρόθεσμο δυναμικό του, με ρυθμούς 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026.
Αγορά εργασίας και αύξηση των μισθών
Η αγορά εργασίας βελτιώθηκε τα τελευταία χρόνια και η ευνοϊκή δυναμική μεταφέρθηκε στις αρχές του 2025, όπως αποδεικνύεται από την περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας τον Φεβρουάριο στο 8,6%. Μετά από μια κορύφωση το πρώτο τρίμηνο του 2024, τα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας έχουν αρχίσει να μειώνονται, αλλά εξακολουθούν να υποδηλώνουν μια σφιχτή αγορά εργασίας, ιδίως σε τομείς που σχετίζονται με τον τουρισμό και σε εκείνους που απαιτούν υψηλές δεξιότητες.
Η απασχόληση θα συνεχίσει να επεκτείνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς τα κενά σε δεξιότητες και η χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδίως μεταξύ των γυναικών, περιορίζουν την προσφορά εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πραγματικοί μισθοί ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, κατά μέσο όρο κατά 1,3% ετησίως κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων. Αυτό υποστηρίζεται επίσης από τις πρόσφατες αυξήσεις του κατώτατου μισθού και τη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Πληθωρισμός
Ο συνολικός πληθωρισμός ανήλθε κατά μέσο όρο σε 3% το 2024, 0,6 μονάδες βάσης πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.Ο αποπληθωρισμός περιορίστηκε από την επιτάχυνση των τιμών των υπηρεσιών και την άνοδο των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.
Όσον αφορά το μέλλον, οι μισθοί αναμένεται να συνεχίσουν να ασκούν ανοδικές πιέσεις στις τιμές.
Ως εκ τούτου, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αναμένεται να επιβραδυνθεί μόνο σταδιακά κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων.
Συνολικά, ο πληθωρισμός προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 2,8% το 2025 και στο 2,3% το 2026. Ο πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος, στο 3,5% και στο 2,6% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.
Το χρέος
Το 2024, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ξεπέρασε σημαντικά τις προσδοκίες και κατέγραψε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ, έναντι ελλείμματος 0,6% του ΑΕΠ που προβλεπόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις.
Η βελτίωση αυτή οφείλεται στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών, στα υψηλότερα από τα αναμενόμενα έσοδα από άμεσους φόρους και στις ισχυρές εισπράξεις από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, που συνδέονται όχι μόνο με τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης αλλά και με μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, όπως η ψηφιακή κάρτα εργασίας και οι αυστηρότερες απαιτήσεις υποβολής δηλώσεων για τις δηλώσεις ΦΠΑ.
Το 2025, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί, φθάνοντας το 0,7% του ΑΕΠ.
Από την πλευρά των εσόδων, η πρόβλεψη αντανακλά το υψηλότερο βασικό επίπεδο λόγω της ισχυρότερης από την αναμενόμενη επίδοσης των εσόδων το 2024 και λαμβάνει υπόψη την αύξηση του φόρου διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία, τα διαρθρωτικά μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την επέκταση της ψηφιακής κάρτας εργασίας στους τομείς των τροφίμων και του τουρισμού, με στόχο τη μείωση της αδήλωτης εργασίας και την αύξηση των τελών της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Τα μέτρα αυτά αναμένεται να αντισταθμίσουν τον αντίκτυπο της σχεδιαζόμενης μείωσης κατά 1 ποσοστιαία μονάδα του συντελεστή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και της αύξησης των μισθών του δημόσιου τομέα.
Από την πλευρά των δαπανών, οι προβλέψεις ενσωματώνουν μια νέα δέσμη μέτρων, ύψους 0,5% του ΑΕΠ, η οποία ανακοινώθηκε μετά τη δημοσίευση των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων του 2024 και περιλαμβάνει την επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου με εισοδηματικά κριτήρια, ένα μόνιμο κοινωνικό επίδομα ύψους 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία, καθώς και μια ετήσια αύξηση του εθνικού προϋπολογισμού επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ.
Το 2026, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να αυξηθεί στο 1,4% του ΑΕΠ με την παραδοχή της μη μεταβολής της πολιτικής. Η βελτίωση αυτή αναμένεται να υποστηριχθεί από τη συνεχή αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες αναμένεται να αντισταθμίσουν τις αυξανόμενες δαπάνες για συντάξεις και μισθούς του δημόσιου τομέα. Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός προβλέπεται να είναι επεκτατικός, με τη στήριξη της χρηματοδότησης της ΕΕ, τόσο το 2025 όσο και το 2026.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται στο 146,6% το 2025 και στο 140,6% το 2026. Η μείωση αναμένεται να προέλθει από την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ καθώς και από τα δημοσιονομικά πλεονάσματα.
