«Εύθραυστη» η ειρήνη στη Γάζα: Το σχέδιο Τραμπ και τα ζητήματα που μένουν ανοιχτά
- Η εκεχειρία στη Γάζα παραμένει εύθραυστη, με αναζωπύρωση της έντασης και συνεχιζόμενα πλήγματα.
- Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει «δεύτερη φάση» του σχεδίου του, με στόχο τον αφοπλισμό της Χαμάς.
- Αμφίβολη η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και η λειτουργία της διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης.
Αισιοδοξία επικράτησε αρχικά στη Λωρίδα της Γάζας μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας κατάπαυσης πυρός την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, με τις συνθήκες ασφαλείας να χαρακτηρίζονται ασταθείς.
Κάτοικοι της Ντεϊρ Αλ Μπαλάχ, στο κέντρο της Γάζας, επισημαίνουν ότι η συμφωνία αποτελεί απλώς το πρώτο βήμα προς την ανάκαμψη, χωρίς να επιλύει τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της περιοχής. Παρά τη μείωση των εχθροπραξιών, η ανοικοδόμηση και η διατήρηση της ειρήνης παραμένουν τεράστιες προκλήσεις, διατηρώντας τον πληθυσμό σε συνεχή επιφυλακή.
Ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ και εκ των μεσολαβητών της συμφωνίας, δήλωσε πως «οι διαπραγματευτές πέτυχαν επειδή ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν τις λεπτομέρειες για αργότερα». Παρόμοια στάση κράτησε και ο πρωθυπουργός του Κατάρ, αναγνωρίζοντας ότι χωρίς περιορισμό της διαπραγμάτευσης στα άμεσα ζητήματα, δεν θα υπήρχε καν συμφωνία. Ωστόσο, το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου θυμίζει προηγούμενες, βραχύβιες προσπάθειες ειρήνευσης.
Η ανασφάλεια παραμένει διάχυτη. Παρά την προσωρινή εκεχειρία, Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από ισραηλινές δυνάμεις στη συνοικία Σουτζάγια, επαναφέροντας τον φόβο της αναζωπύρωσης της βίας.
Μέσα από ανάρτησή του στο Truth Social, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την έναρξη της «δεύτερης φάσης» της συμφωνίας για τη Γάζα, τονίζοντας ότι «ένα μεγάλο βάρος έχει αρθεί, αλλά η δουλειά δεν έχει τελειώσει». Προειδοποίησε, δε, ότι «η Χαμάς θα αφοπλιστεί – αλλιώς θα την αφοπλίσουμε εμείς».
Οι δηλώσεις αυτές ήρθαν ενώ η οργάνωση ενισχύει τον έλεγχό της στον θύλακα και ισραηλινές πηγές καθυστερούν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Ο Τραμπ υποστήριξε πως έλαβε διαβεβαιώσεις από «ανώτατα στελέχη της Χαμάς» ότι η οργάνωση θα αποστρατιωτικοποιηθεί – κάτι που η Χαμάς διαψεύδει, δηλώνοντας πως ο αφοπλισμός «δεν είναι διαπραγματεύσιμος».
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει τρία στάδια αποχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων, με τη δημιουργία μιας «διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης» υπό αμερικανική επίβλεψη. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες παραμένουν θολές: δεν έχει διευκρινιστεί αν η δύναμη θα τελεί υπό εντολή του ΟΗΕ, ποιοι θα συμμετάσχουν και ποια θα είναι η επιχειρησιακή της αρμοδιότητα.
Παράλληλα, δεν υπάρχει σαφής πρόβλεψη για μια παλαιστινιακή κυβέρνηση μεταβατικού χαρακτήρα. Το σχέδιο εκπονήθηκε χωρίς τη συμμετοχή εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών της Γάζας, ενώ η εμπλοκή δυτικών προσωπικοτήτων –όπως του Τόνι Μπλερ και του Τζόναθαν Πάουελ– δημιουργεί επιπλέον ερωτήματα για τη νομιμοποίησή του.
Την ίδια στιγμή, η ανθρωπιστική κρίση παραμένει οξυμένη. Η Χαμάς ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει τέσσερις ακόμη σορούς ομήρων, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε δώδεκα, ενώ άλλοι δεκαέξι παραμένουν αγνοούμενοι. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, περιορίζει την είσοδο της βοήθειας, επιτρέποντας μόλις 300 φορτηγά – το ήμισυ όσων είχαν συμφωνηθεί. Η είσοδος καυσίμων και φυσικού αερίου παραμένει απαγορευμένη, επιτείνοντας την ήδη δραματική έλλειψη βασικών αγαθών.
