ΕΚΤ: Προ των πυλών ρυθμιστική «επανεκκίνηση» για τις ευρωπαϊκές τράπεζες
Μέτρα για την απλοποίηση του τραπεζικού κανονιστικού πλαισίου χωρίς μείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων επεξεργάζεται ομάδα υψηλού επιπέδου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σε μια προσπάθεια διευκόλυνσης της λειτουργίας του κλάδου χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Όπως έγινε γνωστό κατά την ενημέρωση των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών αυτή την εβδομάδα, η ομάδα θα παρουσιάσει τις προτάσεις της έως το τέλος του έτους, ώστε να είναι δυνατή η νομοθετική επεξεργασία από το 2026. Το σχέδιο, το οποίο έχει αναλάβει η Σάρον Ντόνερι, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, εξετάζει αλλαγές στη δομή κεφαλαίου των τραπεζών, την εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας, τις απαιτήσεις υποβολής στοιχείων και το σύστημα εποπτείας.
Η κεφαλαιακή ουδετερότητα της προσέγγισης –δηλαδή η διατήρηση των σημερινών αποθεματικών των τραπεζών– προκαλεί ήδη δυσαρέσκεια σε χώρες και τράπεζες που προσδοκούσαν σε πιο ευέλικτο πλαίσιο. Μια πιθανή μείωση των αποθεματικών θα μπορούσε να ενισχύσει την κερδοφορία των τραπεζών και να τονώσει τον δανεισμό προς την πραγματική οικονομία.
Ωστόσο, η ΕΚΤ στέλνει σταθερά το μήνυμα ότι στόχος είναι η απλοποίηση, όχι η απορρύθμιση. Η επιλογή αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό αφήγημα ότι η ανταγωνιστικότητα του κλάδου δεν πρέπει να επιτευχθεί εις βάρος της σταθερότητας.
Πιέσεις από ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο
Η πίεση όμως αυξάνεται. Ο Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε την Τετάρτη ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να «μείνει πίσω», καθώς άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ υπό την προεδρία Τραμπ, έχουν ήδη προχωρήσει σε μειώσεις κανονιστικών απαιτήσεων και περικοπές στα ρυθμιστικά κόστη. Αντίστοιχες κινήσεις υιοθετεί και το Ηνωμένο Βασίλειο, με ένα νέο πακέτο φιλοτραπεζικών μεταρρυθμίσεων.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Τζον Μπέριγκαν, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, παραδέχθηκε ότι η ΕΕ ήταν «συνένοχη» στη δημιουργία υπερβολικά σύνθετης ρύθμισης. Ωστόσο, προειδοποίησε πως η απλοποίηση δεν μπορεί να γίνει μονομερώς και θα χρειαστεί «αλλαγή των μακροχρόνια εθνικών προτιμήσεων».
Ο κίνδυνος της υπεραπλοποίησης
Σε πιο αυστηρό τόνο, ο Χοσέ Μανουέλ Κάμπα, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA), προειδοποίησε από το βήμα της γενικής συνέλευσης της ISDA ότι ακόμη και η απλοποίηση μπορεί να κρύβει συστημικούς κινδύνους. Όπως είπε, η χρηματοπιστωτική κρίση απέδειξε ότι οι αδιαφανείς υπολογισμοί κινδύνου επιδεινώνουν τις κρίσεις, ενισχύοντας την ανάγκη για ισορροπία μεταξύ απλότητας και αυστηρής εποπτείας.
