Ελληνοτουρικά: Τα ήρεμα νερά κι η καχυποψία
Η αναβολή της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αν μη τι άλλο αποτυπώνει την ψυχρότητα των δυο πλευρών που πλέον δείχνουν να συμφωνούν μόνο σε αυτά που φαίνεται πως διαφωνούν. Εδώ κι εννέα μήνες εκκρεμεί η συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δυο χωρών για την οποία φαίνεται πως δεν υπάρχει καμία βιασύνη, ενώ οι επαφές των δυο κλιμακίων κινούνται με αργά βήματα.
Η κατάσταση δεν ήταν ακριβώς έτσι δυο χρόνια πίσω. Μητσοτάκης και Ερντογάν είχαν βγει νικητές από τις δυο εκλογικές αναμετρήσεις και είχαν από κοινού διακηρύξει την πρόθεσή τους να εργαστούν για την επίλυση των βασικών διαφορών. Είχαν επίσης συμφωνήσει σε μιας μορφής μορατόριουμ στο Αιγαίο που διατηρείται μέχρι και σήμερα. Οι λεκτικές αντιπαραθέσεις και οι αερομαχίες έχουν σταματήσει. Τα «ήρεμα νερά» ήταν μια κατάκτηση που μετατράπηκε σε modus operandi εκατέρωθεν του Αιγαίου.
Όμως ο χρόνος κύλισε και πρόοδος δεν σημειώθηκε. Στην πραγματικότητα την τελευταία διετία τρέχουν παράλληλα μια σειρά από ζητήματα στο πεδίο: η υπόθεση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ οδήγησε στο περιστατικό στην Κάσο, τα θαλάσσια πάρκα αντιμετωπίστηκαν με καψυποψία, η παρουσία της Chevron στα οικόπεδα νότια της Κρήτης ενόχλησε την Άγκυρα, που εξακολουθεί να πιέζει με κάθε τρόπο τους Λίβυους να επικυρώσουν το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Και παράλληλα τα δυο ενεργά πολεμικά μέτωπα στην ευρύτερη γειτονιά μας, στην Ουκρανία και στη Γάζα προκαλούν νέες εντάσεις αφού τα συμφέροντά μας δεν συμπίπτουν ακριβώς.
Το θέμα της μη συνάντησης αυτής καθ’εαυτής δεν είναι το μείζον – πιθανότατα οι δυο ηγέτες θα βρουν μια νέα ημερομηνία ή μια άλλη διεθνή διάσκεψη για να συναντηθούν το επόμενο διάστημα. Το βασικό ζήτημα είναι η προοπτική διατήρησης των «ήρεμων υδάτων» στο Αιγαίο. Σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από πρωτοφανή γεωπολιτική αστάθεια οι εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή μας μπορεί να οδηγήσουν σε εντάσεις τις οποίες δεν είναι βέβαιο ότι θα αποσοβήσουν οι συνήθεις μηχανισμοί. Και βέβαια έχουμε ζήσει πολλές περιόδους έντασης με την Τουρκία – οι περίοδοι ηρεμίας ήταν μάλλον η εξαίρεση στη διάρκεια του τελευταίου μισού αιώνα. Το πρόβλημα είναι πως πλέον υπάρχει εκατέρωθεν καχυποψία. Και τίποτε δεν δείχνει ικανό στην παρούσα φάση να αντιστρέψει αυτή την τάση. Αυτό είναι το βασικό ζήτημα και όχι το εάν οι δυο ηγέτες δεν μπορούν να βρουν μια ώρα για να συζητήσουν.
