Ευλογιά αιγοπροβάτων: Στο στόχαστρο οι παράνομοι εμβολιασμοί στη Θεσσαλία – Ενδείξεις για πάνω από 100.000 ζώα
Πολλαπλά είναι τα μέτωπα που κλονίζουν την αγροδιατροφική ταυτότητα της χώρας, βγάζοντας από το ντουλάπι όλες τις παθογένειες του πρωτογενούς τομέα. Από τα σκάνδαλα του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καθυστερήσεις στις πληρωμές των παραγωγών, μέχρι την εκρηκτική έξαρση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων και τους παράνομους εμβολιασμούς, η εικόνα της ελληνικής αγροτικής παραγωγής μεταβάλλεται μέρα με τη μέρα. Την ίδια στιγμή, το κράτος καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά κρίσεις που αγγίζουν την κοινωνία, την οικονομία και την εξαγωγική αξιοπιστία της χώρας, με την ευλογιά των αιγοπροβάτων που ξεκίνησε ως υγειονομική κρίση, να εξελίσσεται σε άλλη μια δοκιμασία αξιοπιστίας για το ελληνικό σύστημα ελέγχου. Η αποκάλυψη ενδείξεων, δε, για παράνομους εμβολιασμούς, προσθέτει ένα ακόμη επεισόδιο σε μια κρίση που ξεπερνά τα στενά όρια της κτηνοτροφίας, απειλώντας να υπονομεύσει την εξαγωγική φήμη προϊόντων όπως η φέτα και το ελληνικό κρέας.
Την ώρα που οι θανατώσεις των ζώων έχουν ξεπεράσει τις 350.000, επιστημονικοί κύκλοι μιλούν πλέον για «εξωγενή» παράγοντα μετάδοσης, που δεν συνάδει με τη φυσική επιδημιολογική πορεία της ασθένειας και μιλούν αποκλειστικά στο Fortune Greece για εκτεταμένους παράνομους εμβολιασμούς που στη Θεσσαλία -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους- ήδη ξεπερνούν τα 100.000 ζώα. Αν αυτές οι αναφορές επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για σοβαρή παράβαση του ευρωπαϊκού κανονισμού, καθώς η χρήση εμβολίων κατά της ευλογιάς επιτρέπεται μόνο με ειδική έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Να σημειωθεί ότι έγγραφο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), που εκδόθηκε στις 22 Οκτωβρίου, επιβεβαιώνει ότι δεν υφίσταται αδειοδοτημένο εμβόλιο για την ευλογιά των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα ή στην Ε.Ε.
Νέα Εθνική Επιτροπή στα πρότυπα του κορωνοϊού
Σε αυτό το περιβάλλον αυξημένης ανησυχίας, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοίνωσε τη σύσταση Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης και Ελέγχου της ευλογιάς των ζώων, στα πρότυπα της επιτροπής που είχε δημιουργηθεί για τον κορωνοϊό. Την προεδρία της ανέλαβε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθηγητής Χαράλαμπος Μπιλλίνης, με αποστολή να συντονίσει τη συλλογή επιδημιολογικών δεδομένων, να αξιολογήσει την έκταση των παράνομων εμβολιασμών και να προτείνει άμεσα μέτρα περιορισμού. «Η επιτροπή αξιολογεί όλα τα διαθέσιμα δεδομένα και τα πρώτα συμπεράσματα θα είναι έτοιμα εκτιμούμε μέχρι το τέλος της εβδομάδας. Στόχος μας είναι να υπάρξει πλήρης επιστημονική τεκμηρίωση, χωρίς προκαταλήψεις ή αυθαίρετα συμπεράσματα», δηλώνει στο «F» o πρύτανης.
Ο «ζωντανός» ιός των εμβολίων
Ο επικεφαλής της Επιτροπής εξηγεί με σαφήνεια το επιστημονικό υπόβαθρο που κάνει τους παράνομους εμβολιασμούς τόσο επικίνδυνους. «Το εμβόλιο μειωμένης λοιμογόνου δύναμης σημαίνει ότι ο ιός είναι ζωντανός, απλώς του έχουμε μειώσει τη δυνατότητα να προκαλεί νόσημα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι το ζώο δεν διασπείρει τον ιό στο διπλανό κοπάδι ή ότι δεν θα βρεθεί θετικό. Ο ιός παραμένει ενεργός, δεν είναι νεκρός» περιγράφει ο Χ. Μπιλλίνης. Ο καθηγητής επισημαίνει ακόμη ότι ορισμένα ζώα που οδηγούνται σήμερα σε σφαγή μπορεί να είναι εμβολιασμένα και όχι πραγματικά μολυσμένα, γεγονός που περιπλέκει τη διαδικασία εντοπισμού και εκτίμησης της επιδημιολογικής εικόνας. Να επισημανθεί ότι το αρμόδιο υπουργείο και η ίδια η Επιτροπή αποφεύγουν να προχωρήσουν σε επίσημες δηλώσεις για το θέμα, θέλοντας όπως λένε να έχουν πρώτα όλα τα δεδομένα στο τραπέζι.
Φέτα και κρέας: Εξαγωγές σε δοκιμασία
Η κρίση έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει σε βάθος την αγορά. Οι θανατώσεις ζώων ξεπερνούν πλέον τις 350.000, προκαλώντας σοβαρές ελλείψεις πρώτης ύλης στη γαλακτοπαραγωγή και εκτίναξη του κόστους. Συγκεκριμένα, από γάλα κινδυνεύουν να ξεμείνουν το επόμενο διάστημα οι γαλακτοβιομηχανίες και οι τυροκομικές μονάδες. Σε ορισμένες περιφέρειες όπως η Θράκη, η μείωση της πρώτης ύλης φτάνει έως και το 40%, ενώ σε απόλυτους αριθμούς η μεγαλύτερη απώλεια ποσοτήτων καταγράφεται στη Θεσσαλία. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), με ανακοίνωσή του, προειδοποιεί ότι η εξάπλωση της ευλογιάς, «έχοντας ήδη καταστρέψει πολλές κτηνοτροφικές μονάδες, έχει αρχίσει να επηρεάζει πολύ αρνητικές αρκετές μεταποιητικές επιχειρήσεις, λόγω της έλλειψης πρώτης ύλης».
Ωστόσο, το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα μικρά τυροκομεία, αλλά αρχίζει να αγγίζει και τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες με ισχυρή παρουσία στη φέτα. Οι εκτιμήσεις για μείωση της παραγωγής προκαλούν έντονη ανησυχία στον κλάδο, καθώς λιγότερο γάλα σημαίνει υψηλότερο κόστος, περιορισμένες ποσότητες και απειλή για την εξαγωγική δυναμική ενός brand που αποφέρει πάνω από 1 δισ. ευρώ ετησίως στη χώρα. Πέρα από την εγχώρια αγορά, η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά τις εξαγωγές. Η φέτα, που σε ποσοστό άνω του 65% προορίζεται για διεθνείς αγορές, κινδυνεύει να χάσει πρόσβαση σε χώρες που απαγορεύουν προϊόντα από εμβολιασμένα κοπάδια, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. «Αν χαθεί η αξιοπιστία της ελληνικής φέτας, θα χρειαστούν χρόνια για να την ξανακερδίσουμε», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Χρήστος Αποστολόπουλος.
