ΦΠΑ: Η ΑΑΔΕ αυξάνει τους ελέγχους και «κλειδώνει» τις επιστροφές – Τι αλλάζει
Σημαντικά ενισχύει το «οπλοστάσιό» της κατά της φοροδιαφυγής η ΑΑΔΕ, αυξάνοντας θεαματικά τους ελέγχους στις επιστροφές ΦΠΑ, με έμφαση σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου και ύποπτης συμπεριφοράς.
- Από 4.200 σε 6.600 οι έλεγχοι επιστροφών ΦΠΑ (+57%)
- Στόχος: ύποπτες επιστροφές, απάτες και μηδενικές δηλώσεις με πραγματική δραστηριότητα
- Εντατικές διασταυρώσεις μέσω myDATA, POS και ενδοκοινοτικών συναλλαγών
Με αιχμή τις επιστροφές ΦΠΑ, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων περνά σε πιο επιθετική φάση ελέγχων. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο επιχειρησιακό της σχέδιο, ο αριθμός των φορολογικών ελέγχων αυξάνεται από 4.200 σε 6.600, καταγράφοντας άνοδο 57%.
Η επιλογή των υποθέσεων δεν γίνεται οριζόντια, αλλά μέσω ανάλυσης κινδύνου, με στόχο να εντοπιστούν περιπτώσεις όπου τα αιτούμενα ποσά δεν συνάδουν με τα οικονομικά δεδομένα των φορολογουμένων ή παραπέμπουν σε οργανωμένες πρακτικές απάτης.
Ποιοι μπαίνουν στο στόχαστρο
Οι έλεγχοι επικεντρώνονται κυρίως σε:
-
Επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ζητούν επιστροφές δυσανάλογα υψηλές σε σχέση με τον κύκλο εργασιών τους
-
Υποθέσεις με έντονες αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων στοιχείων και αιτούμενων ποσών
-
Φορολογούμενους με ιστορικό παραβάσεων ή επαναλαμβανόμενα «ύποπτα» μοτίβα
-
Νεοσύστατες ή εποχικές επιχειρήσεις που εμφανίζουν υπερβολικές απαιτήσεις επιστροφής
Παράλληλα, η ΑΑΔΕ αξιοποιεί συστηματικά τα δεδομένα των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, φέρνοντας στο μικροσκόπιο περιπτώσεις μηδενικών δηλώσεων το 2024, οι οποίες όμως συνοδεύονται από ενδείξεις πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας. Αντίστοιχοι έλεγχοι δρομολογούνται και για το 2023, με βάση τα στοιχεία της πλατφόρμας myDATA.
Μερικοί έλεγχοι και ψηφιακές διασταυρώσεις
Εκτός από τους πλήρεις ελέγχους, το επιχειρησιακό πλάνο προβλέπει 8.318 μερικούς ελέγχους για το 2025. Πρόκειται για στοχευμένες παρεμβάσεις που βασίζονται σε διασταυρώσεις από POS, ηλεκτρονικά βιβλία, ενδοκοινοτικές συναλλαγές και άλλες ψηφιακές πηγές, καλύπτοντας μία ή περισσότερες φορολογικές περιόδους.
Καθοριστική αλλαγή αποτελεί και το επόμενο στάδιο στη διαδικασία υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ. Ενώ σήμερα οι δηλώσεις είναι προσυμπληρωμένες και απαιτούν την τελική επιβεβαίωση του φορολογουμένου, στο νέο μοντέλο η ΑΑΔΕ θα προχωρά αυτόματα στην υποβολή τους, εφόσον δεν υπάρξει παρέμβαση. Το μέτρο περιορίζει δραστικά τη δυνατότητα μεταγενέστερων «διορθώσεων» που συχνά αξιοποιούνταν καταχρηστικά.
ΦΠΑ: Απώλειες δεκαετιών, αλλά με πτωτική πορεία
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι αποκαλυπτικά: παρά τη θεαματική μείωση του κενού ΦΠΑ από το 29% το 2017 στο 11,4% το 2023 —τη μεγαλύτερη βελτίωση στην ΕΕ— η Ελλάδα έχει χάσει συνολικά 73,5 δισ. ευρώ την τελευταία 15ετία, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 30% του ΑΕΠ.
Το 2023 οι απώλειες εκτιμώνται στα 2,532 δισ. ευρώ, ενώ για το 2024 περιορίστηκαν περαιτέρω στα 2,116 δισ. ευρώ, ποσό αντίστοιχο με τις ετήσιες εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ. Η «μαύρη χρονιά» παραμένει το 2011, όταν το χαμένο ΦΠΑ άγγιξε τα 9,1 δισ. ευρώ.
