Γιατί οι χώρες της ΕΕ δυσκολεύονται να συμφωνήσουν για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο

Γιατί οι χώρες της ΕΕ δυσκολεύονται να συμφωνήσουν για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο
This picture taken on May 19, 2022 shows a pressure gauge at an endpoint of the oil pipeline Druzhba in Slovak refinery Slovnaft in Bratislava, Slovakia. - Slovakiaís government on May 18, 2022 backed a proposal for a special tax on Russian oil processed in the country. (Photo by VLADIMIR SIMICEK / AFP) Photo: AFP
Παραμένει πάντα ασαφές πόσο αποτελεσματικό θα ήταν ένα τέτοιο πλαφόν, ιδιαίτερα καθώς ορισμένοι από τους μεγαλύτερους πελάτες της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας, δεν έχουν συμφωνήσει να συμμετάσχουν σε αυτό.

Οι χώρες της ΕΕ δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμφωνία για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου και πιθανότατα θα αναβάλουν τη συμφωνία για το θέμα αυτό μέχρι να συμφωνηθεί ένα ευρύτερο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg που επικαλείται πηγές με γνώση των συζητήσεων, η Κύπρος και η Ουγγαρία είναι μεταξύ των χωρών που έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην πρόταση για το πλαφόν. Οι αποφάσεις της ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων είναι δύσκολες καθώς απαιτούν ομοφωνία, δίνοντας έτσι σε κάθε χώρα το δικαίωμα βέτο.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο έγιναν συναντήσεις εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών – μελών για να προσπαθήσουν να βρουν έναν συμβιβασμό στο πακέτο των κυρώσεων, σύμφωνα με τις πηγές. Οι χώρες πιθανόν να πιέσουν για να υπάρξει μια προκαταρκτική συμφωνία πριν από την άτυπη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ στην Πράγα στις 6 Οκτωβρίου.

Η ΕΕ βιάζεται να επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις μετά τη μερική επιστράτευση που ανακοίνωσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, την περασμένη εβδομάδα και τη διεξαγωγή «δημοψηφισμάτων» που έχουν καταγγελθεί από τον ΟΗΕ για την προσάρτηση περιοχών της Ουκρανίας που εξακολουθεί να κατέχει η Ρωσία. Υπήρξαν επίσης πρόσφατες αναφορές ότι οι ουκρανικές δυνάμεις αποκάλυψαν μαζικό τάφο στην πόλη Ιζιούμ, η οποία ελεγχόταν από τη Ρωσία.

Αλλα μέτρα που συζητούνται προβλέπουν περιορισμούς στις εισαγωγές διαμαντιών και την απαγόρευση ορισμένων προϊόντων χάλυβα.

Τα 27 κράτη-μέλη ήταν επίσης πιο κοντά στην υποστήριξη μιας πρότασης για απαγόρευση της εξαγωγής στη Ρωσία ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται σε όπλα, δήλωσαν οι πηγές.Οι χώρες υποστηρίζουν ότι ο περαιτέρω περιορισμός της πρόσβασης της Ρωσίας σε ηλεκτρονικά εξαρτήματα, τα οποία χρησιμοποιεί σε όπλα που στρέφονται κατά της Ουκρανίας, είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα για να πληγεί ο στρατός της, καθώς μάλιστα η Μόσχα χρειάζεται περισσότερα όπλα για τους 300.000 επιπλέον στρατιώτες που επιδιώκει να κινητοποιήσει.

Η πίεση της ΕΕ για την επιβολή ανώτατου ορίου τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο εναρμονίζεται με την πρωτοβουλία των ΗΠΑ να αποτρέψουν την αύξηση των εσόδων της Μόσχας από τις πωλήσεις ενέργειας. Η G7 κατέληξε σε πολιτική συμφωνία για την επιβολή πλαφόν νωρίτερα αυτό το μήνα και η Κομισιόν δήλωσε ότι θα εργαστεί για την εφαρμογή της πρότασης.

Πολλές λεπτομέρειες μένουν ωστόσο να συμφωνηθούν, συμπεριλαμβανομένου του ύψους του πλαφόν. Οποιαδήποτε μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ πριν από τις 5 Δεκεμβρίου, όταν προβλέπεται να ισχύσει το εμπάργκο της ΕΕ στις εισαγωγές πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης καθώς και στις υπηρεσίες που απαιτούνται για τη μεταφορά του, όπως είναι η ασφάλιση και η χρηματοδότηση.

Τον Ιούνιο η ΕΕ συζητούσε, λόγω της αντίδρασης της Ουγγαρίας και άλλων χωρών, επί εβδομάδες την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου και την απαγόρευση παροχής υπηρεσιών, όπως ασφάλισης, σε εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου οπουδήποτε στον κόσμο. Από το εμπάργκο εξαιρέθηκε η προμήθεια πετρελαίου μέσω αγωγών. Οι ΗΠΑ πιέζουν να χαλαρώσουν αυτές τις απαγορεύσεις, επειδή φοβούνται ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου.

Ωστόσο, παραμένει πάντα ασαφές πόσο αποτελεσματικό θα ήταν ένα τέτοιο πλαφόν, ιδιαίτερα καθώς ορισμένοι από τους μεγαλύτερους πελάτες της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας, δεν έχουν συμφωνήσει να συμμετάσχουν σε αυτό.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν υποστηρίξει ότι το ανώτατο όριο τιμών θα μπορούσε να λειτουργήσει ακόμη και αν πολλοί αγοραστές δεν υιοθετήσουν επίσημα το μέτρο, καθώς θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν στις διαπραγματεύσεις συμβολαίων με τη Μόσχα για να επιτύχουν χαμηλότερες τιμές.

Η υιοθέτηση του ανώτατου ορίου θα απαιτούσε επίσης από τα κράτη μέλη να παραμερίσουν τα εθνικά συμφέροντα υπέρ της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Οι χώρες της ΕΕ που κέρδισαν εξαιρέσεις για το πετρέλαιο που προμηθεύονται μέσω των αγωγών θέλουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα θιγούν, ενώ οι χώρες που εισάγουν πετρέλαιο μέσω θαλάσσης θα μπορούσαν να επιδιώξουν να συνδέσουν το πλαφόν με το προβλεπόμενο πλήρες εμπάργκο στις θαλάσσιες παραδόσεις προκειμένου να είναι πιο δίκαιη η συμφωνία.

Οι ναυτιλιακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα, θα μπορούσαν επίσης να προσπαθήσουν να προστατεύσουν τους ναυτιλιακούς κλάδους τους από τα μέτρα.