Γιατί η Ευρώπη δεν είναι (ακόμα) ο «ονειρεμένος προορισμός» για τα ταλέντα της Τεχνητής Νοημοσύνης

Των Francois Candelon, Etienne Cavin & David Zuluaga Martinez

Μια σειρά από πρόσφατες αλλαγές πολιτικής στις ΗΠΑ που αφορούν το εμπόριο, τη μετανάστευση, την εκπαίδευση και τις δημόσιες δαπάνες έχουν προκαλέσει αναταραχή στις ερευνητικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Η αμερικανική οικονομία, κάποτε ο ονειρεμένος προορισμός για τους πιο ταλαντούχους, ξαφνικά μοιάζει σαν να μπορούσε να χάσει τη γοητεία της για τους λαμπρότερους ακαδημαϊκούς του κόσμου. Η ξαφνική κρίση εμπιστοσύνης στο αμερικανικό οικοσύστημα καινοτομίας έχει επίσης πυροδοτήσει μια νέα συζήτηση: Μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να προσελκύσει απογοητευμένους ερευνητές και να ενισχύσει το δικό της οικοσύστημα καινοτομίας;

Η ευκαιρία είναι πραγματική για τις Βρυξέλλες και τα διακυβεύματα είναι υψηλά, καθώς η ΕΕ συνεχίζει να υστερεί σε σχέση με τις ΗΠΑ σε σχεδόν κάθε τεχνολογία αιχμής – συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης. Μια πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου BCG Henderson δείχνει ότι οι αυστηρότεροι κανόνες μετανάστευσης και οι μεγάλες περικοπές χρηματοδότησης για την ακαδημαϊκή έρευνα στις ΗΠΑ αυξάνουν την πιθανότητα οι κορυφαίοι ερευνητές στο ΑΙ, ένα μεγάλο μέρος των οποίων δεν έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ, να αναζητήσουν τρόπους να μεταφερθούν αλλού. Ο επαναπατρισμός αυτών των κορυφαίων Ευρωπαίων ακαδημαϊκών είναι ένα σημαντικό βήμα για τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, αλλά για να καλύψει τη διαφορά, η ΕΕ πρέπει επίσης να είναι σε θέση να προσελκύσει ταλέντα πέρα ​​από την ευρωπαϊκή διασπορά, η οποία αποτελεί μόνο ένα μικρό κλάσμα της παγκόσμιας κινητής βάσης ταλέντων τεχνητής νοημοσύνης.

Για να αναβαθμιστεί σε πόλο έλξης τεχνολογικών ταλέντων, η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει ένα ακαδημαϊκό οικοσύστημα πιο στενά συνδεδεμένο με τις βιομηχανίες της, ένα απαραίτητο βήμα για να παρέχει τις επαγγελματικές πορείες και τις ροές πληροφοριών που απαιτούνται για να μετατρέψουν τις ακαδημαϊκές ανακαλύψεις και εφευρέσεις σε επιχειρηματική αξία. Το κόστος αυτού του μετασχηματισμού θα είναι σημαντικό, όπως συζητήθηκε δημόσια, για παράδειγμα, στην έκθεση Ντράγκι. Μόνο τότε οι επενδύσεις της ΕΕ στον ακαδημαϊκό χώρο μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία μακροχρόνιων οικονομικών και γεωπολιτικών αποδόσεων για το συγκεκριμένο μπλοκ κρατών.

Η ευκαιρία για την Ευρώπη δεν πρέπει να υπερεκτιμάται

Η ΕΕ ανακοίνωσε πρόσφατα την καταβολή 500 εκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια για να βοηθήσει στην προσέλκυση ξένων ερευνητών. Τα κράτη-μέλη έχουν επίσης ξεκινήσει τις δικές τους πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της διοχέτευσης 100 εκατομμυρίων ευρώ από τη Γαλλία στην πλατφόρμα της «Επιλέξτε τη Γαλλία για την Επιστήμη» για την προσέλκυση διεθνών ερευνητών, και της δέσμευσης 45 εκατομμυρίων ευρώ από την Ισπανία για να βοηθήσει στην προσέλκυση επιστημόνων «που περιφρονούνται ή υποτιμώνται από την κυβέρνηση Τραμπ».

Εάν αυτές οι επενδύσεις γίνουν με μοναδικό στόχο τον επαναπατρισμό των ευρωπαϊκών ταλέντων στο ΑΙ στις ΗΠΑ, κινδυνεύουν να αποτύχουν. Οι ΗΠΑ φιλοξενούν περίπου το 60% των 2.000 κορυφαίων ερευνητών τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο, εκ των οποίων μόνο το ένα πέμπτο προέρχεται από την ηπειρωτική Ευρώπη. Ακόμη και μια μαζική έξοδος ιστορικών διαστάσεων θα κάλυπτε μόνο το μισό του τρέχοντος χάσματος μεταξύ των μεριδίων της ΕΕ και των ΗΠΑ στους κορυφαίους ερευνητές ΑΙ.

Στα κορυφαία εργαστήρια παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, όπως η OpenAI και η Anthropic, μόνο ένα πολύ μικρό κλάσμα των ειδικών στο ΑΙ (λιγότερο από 1 ποσοστιαία μονάδα από το 25% των εργαζομένων που έχουν ολοκληρώσει το πτυχίο τους εκτός ΗΠΑ) ολοκλήρωσαν το πτυχίο τους στην ΕΕ. Η μελλοντική ροή ταλέντων στην τεχνητή νοημοσύνη δεν διαφέρει: Το 2023, οι 10 κορυφαίες χώρες που συνεισέφεραν στις ΗΠΑ διδακτορικούς φοιτητές στην επιστήμη των υπολογιστών και τα μαθηματικά αντιπροσώπευαν το 80% του συνόλου. Αλλά καμία από αυτές τις χώρες δεν βρίσκεται στην ηπειρωτική Ευρώπη.

Το οικοσύστημα έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη στις ΗΠΑ υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από ταλέντα από την Ασία, όχι από την Ευρώπη: το 85% των αλλοδαπών υπηκόων με έδρα τις ΗΠΑ σε τεχνικές θέσεις εργασίας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης σε κορυφαία αμερικανικά εργαστήρια προέρχονται από την Κίνα ή την Ινδία. Το ίδιο ισχύει και για το 60% όλων των πτυχιούχων διδακτορικού στην επιστήμη των υπολογιστών και τα μαθηματικά στις ΗΠΑ. Το Ιράν, το Μπαγκλαντές και η Ταϊβάν αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των υπολοίπων. Εάν η ΕΕ σκοπεύει σοβαρά να γίνει ένας ζωντανός κόμβος για τα παγκόσμια ταλέντα έρευνας στο ΑΙ, πρέπει να στραφεί προς την ανατολή.

Ωστόσο, οι τρέχοντες (και οι μελλοντικοί) ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης συχνά δεν βλέπουν την Ευρώπη ως κορυφαίο προορισμό. Το Talent Tracker της BCG δείχνει ότι η Γερμανία τα πάει καλύτερα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, κατατάσσοντας την 5η παγκοσμίως ως «ονειρεμένος προορισμός» για ταλέντα υψηλής εξειδίκευσης, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (9η), την Ισπανία (10η) και την Ολλανδία (16η). Η ΕΕ δεν είναι μόνο λιγότερο ελκυστική από τις ΗΠΑ (2η), αλλά και από τον Καναδά (3η), το Ηνωμένο Βασίλειο (4η) και την Αυστραλία (1η), και περίπου στο ίδιο επίπεδο με τα ΗΑΕ (11η). Οι ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι σε καμία περίπτωση τα μόνα κράτη που έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν τις δικές τους βάσεις ταλέντων.

Ένα μέρος της πρόκλησης είναι η έλλειψη μεγάλων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της ΕΕ με ισχυρά διαπιστευτήρια στο ΑΙ σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Κανένα από τα 50 κορυφαία ιδρύματα τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως (όπως κατατάσσονται στον δείκτη αντίκτυπου H5 του Google Scholar) δεν βρίσκεται στην ΕΕ. Μια ισχυρή θεσμική βάση για κορυφαία εργαστήρια ΑΙ είναι απαραίτητη για τη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει τους καλύτερους.

Η ΕΕ πρέπει να επενδύσει στα πανεπιστήμιά της για να βελτιώσει τη θέση της, αλλά πρέπει επίσης να κοιτάξει πέρα ​​από τον ακαδημαϊκό χώρο για να βελτιώσει ολόκληρο το οικοσύστημα καινοτομίας της. Σχεδόν το ένα τρίτο των μη Αμερικανών ειδικών τεχνητής νοημοσύνης πηγαίνουν στις ΗΠΑ λόγω των εκτεταμένων ευκαιριών για επαγγελματική ανάπτυξη, σύμφωνα με έρευνα της BHI σε κορυφαίους υπεύθυνους προσλήψεων ταλέντων στο tech.

Η ανάγκη για μια συντονισμένη στρατηγική σε ολόκληρο τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία

Για να ξεκινήσουν, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να βελτιώσουν τις ακαδημαϊκές αποδοχές σε κρίσιμους τομείς που σχετίζονται με το ΑΙ και την τεχνολογία γενικότερα. Στην Ευρώπη, ακόμη και μετά την προσαρμογή για την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, οι μισθοί σε επίπεδο αναπληρωτή καθηγητή είναι οι μισοί από αυτούς που καταβάλλονται στα κορυφαία αμερικανικά ιδρύματα. Η Ευρώπη πρέπει επίσης να αυξήσει τη διαθεσιμότητα επιχορηγήσεων για έρευνα. Οι δημόσιες ερευνητικές επιχορηγήσεις για την επιστήμη των υπολογιστών και την πληροφορική σε κορυφαία αμερικανικά ιδρύματα ΑΙ είναι διπλάσιες από αυτές που διατίθενται στην Ευρώπη. Η Ευρώπη μπορεί, ωστόσο, να λάβει ώθηση, εάν οι ΗΠΑ προχωρήσουν στις προτεινόμενες περικοπές στον προϋπολογισμό του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών.

Είναι γνωστό ότι τα κίνητρα για καινοτομία έχουν σημασία. Τη δεκαετία του 2000, μερικές ευρωπαϊκές χώρες αναμόρφωσαν τους ακαδημαϊκούς νόμους τους για την κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για να ακολουθήσουν το αμερικανικό μοντέλο, όπου τα αμερικανικά πανεπιστήμια κατέχουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας και μοιράζονται τα κέρδη εμπορικής εκμετάλλευσης με τους καθηγητές. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις δεν ήταν καλά προσαρμοσμένες στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και οδήγησαν σε σημαντική μείωση της ακαδημαϊκής κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (μεταξύ 17% και 50% ανάλογα με τη χώρα).

Επιπλέον, μόνο περίπου το ένα τρίτο των κατοχυρωμένων με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα της ΕΕ αξιοποιούνται ποτέ, κυρίως λόγω της αδύναμης ενσωμάτωσής τους σε ομάδες καινοτομίας που προωθούν την εμπορική εκμετάλλευση. Ακόμη και οι καλύτερες ομάδες καινοτομίας της ΕΕ, για άλλη μια φορά, βρίσκονται εκτός των 10 κορυφαίων παγκοσμίως, με τις ΗΠΑ να καταλαμβάνουν τέσσερις θέσεις και την Κίνα τρεις. Για να αλλάξει αυτό, είναι απαραίτητο οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να βοηθήσουν στην οικοδόμηση ισχυρότερων γεφυρών μεταξύ του ακαδημαϊκού χώρου και της βιομηχανίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι η θεμελιώδης έρευνα τροφοδοτεί αποτελεσματικά τη δημιουργία οικονομικής αξίας.

Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση του οικοσυστήματος νεοσύστατων επιχειρήσεων και καινοτομίας γύρω από τα ίδια τα πανεπιστήμια. Ο απώτερος στόχος της προσέλκυσης κορυφαίων ερευνητών ΑΙ δεν είναι απλώς να καλύψουν τη διαφορά, αλλά να προχωρήσουν και να δημιουργήσουν την επόμενη σημαντική ανακάλυψη. Ωστόσο, η δημιουργία του next big thing απαιτεί ένα επενδυτικό περιβάλλον ικανό να υποστηρίξει φιλόδοξα πονταρίσματα σε πιθανές ανακαλύψεις που προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο. Χώρες όπως ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμεύουν ως προειδοποιητικά παραδείγματα για τα hotspots της έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη που συχνά δυσκολεύονται να μετατρέψουν τις ακαδημαϊκές ανακαλύψεις σε εμπορικές επιτυχίες, ένα άλμα που αναλήφθηκε με επιτυχία από μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας.

Πολλά από τα συνηθισμένα στοιχεία στο μενού των ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων θα ενισχύσουν επίσης το οικοσύστημα ταλέντων και καινοτομίας στην τεχνητή νοημοσύνη. Όπως σημειώνεται στην έκθεση Ντράγκι του 2024 για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, η ολοκλήρωση των κεφαλαιαγορών της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας, όπως και η άρση των εσωτερικών εμπορικών φραγμών που εμποδίζουν την ανάπτυξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων σε πρώιμο στάδιο. Μεταξύ 2019 και 2024, οι επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων στην τεχνητή νοημοσύνη στην ΕΕ ήταν μόλις το ένα δέκατο αυτών στις ΗΠΑ. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που σχεδόν το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών «μονόκερων» που ιδρύθηκαν μεταξύ 2008 και 2021 μετεγκαταστάθηκαν αλλού – συνήθως στις ΗΠΑ.

Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ο κατάλογος των μεταρρυθμίσεων πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ισχυρά κίνητρα για την υιοθέτηση του ΑΙ. Προς το παρόν, οι εταιρείες της ΕΕ υστερούν σε σχέση με τις αντίστοιχες αμερικανικές στην υιοθέτηση της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης κατά 45% έως 70%. Το κλείσιμο αυτού του χάσματος θα βοηθήσει ταυτόχρονα στην τροφοδότηση της ευρωπαϊκής ζήτησης για εξειδικευμένα ταλέντα στο ΑΙ και θα δημιουργήσει τις οικονομικές ευκαιρίες πέρα ​​από τον ακαδημαϊκό χώρο που είναι κρίσιμες για την προσέλκυση των καλύτερων και λαμπρότερων του κόσμου.

Η υπερβολική αυτοπεποίθηση θα μπορούσε να κρατήσει την ΕΕ χαμηλά

Η ΕΕ έχει δίκιο να θέλει να προσελκύσει ερευνητές στα ακαδημαϊκά της ιδρύματα που ιστορικά έχουν προωθήσει τα όρια του ΑΙ. Αυτό θα απαιτήσει την ανανέωση του ακαδημαϊκού οικοσυστήματος και την πιο συστηματική μετατροπή των ακαδημαϊκών καινοτομιών σε μακροπρόθεσμη οικονομική και στρατηγική ηγεσία.

Ωστόσο, θα ήταν λάθος για τους Ευρωπαίους πολιτικούς να υποθέσουν ότι η διάβρωση της ελκυστικότητας των ΗΠΑ θα οδηγήσει οργανικά σε μια απροσδόκητη αύξηση των ταλέντων, βασιζόμενοι στην πεποίθησή τους ότι η Ευρώπη είναι η αναπόφευκτη «επόμενη καλύτερη» επιλογή. Αυτό θα ισχύει μόνο εάν η περιοχή ενεργήσει αποφασιστικά για να χτίσει το δικό της, ολοκληρωμένο οικοσύστημα τεχνητής νοημοσύνης, ικανό να προσελκύσει τα πιο λαμπρά μυαλά από την Κίνα, την Ινδία και αλλού. Στην κούρσα του ΑΙ, όπως και σε πολλά άλλα μέτωπα, η ΕΕ κινδυνεύει από τη βεβαιότητά της ότι είναι εδραιωμένη στην τρίτη θέση. Αυτού του είδους ο εφησυχασμός θα μπορούσε κάλλιστα να επιταχύνει την κάθοδο της ΕΕ στις μικρές κατηγορίες της παγκόσμιας καινοτομίας.

• Ο François Candelon είναι εταίρος στην εταιρεία ιδιωτικών κεφαλαίων Seven2 και πρώην παγκόσμιος διευθυντής του Ινστιτούτου BCG Henderson.
• Ο Etienne Cavin είναι σύμβουλος στην Boston Consulting Group και πρώην πρέσβης στο Ινστιτούτο BCG Henderson.
• Ο David Zuluaga Martínez είναι ανώτερος διευθυντής στο Ινστιτούτο Henderson της Boston Consulting Group.
• Ορισμένες από τις εταιρείες που αναφέρονται σε αυτήν τη στήλη είναι πρώην ή νυν πελάτες των εργοδοτών των συγγραφέων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Το μυστικό του Ρίτσαρντ Μπράνσον για να πείσεις οποιονδήποτε να επενδύσει στην ιδέα σου
• 136 δολάρια για ένα κραγιόν; Το μεγάλο στοίχημα της Louis Vuitton
• Σπουδές στην Ελλάδα: Ποιο πτυχίο σε αφήνει χωρίς δουλειά