Γιατί ο Γουόρεν Μπάφετ δεν ακούει ποτέ τη γνώμη των άλλων και δεν ζητά συμβουλές
-
Οι περισσότεροι που ζητούν συμβουλή δεν χρειάζονται γνώμη, αλλά καθαρότητα σκέψης.
-
Το feedback σπάνια αλλάζει αποφάσεις, γιατί οι άνθρωποι το φιλτράρουν ή το ξεχνούν.
-
Ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσεις είναι να δώσεις ερωτήσεις — όχι απαντήσεις.
Όταν ο Warren Buffett σκέφτηκε να μπει στον χώρο των επενδύσεων, ρώτησε τον πατέρα του τι γνώμη είχε. Εκείνος του απάντησε ότι ίσως «κάποτε τα καταφέρει», αλλά με τις τότε συνθήκες της αγοράς «δεν ήταν καλή στιγμή για να ξεκινήσει».
Όταν ο Jeff Bezos ρώτησε τον προϊστάμενό του σε hedge fund τι γνώμη είχε για την ιδέα της Amazon, εκείνος του είπε ότι μια online επιχείρηση «θα ήταν καλύτερη ιδέα για κάποιον που δεν έχει ήδη μια καλή δουλειά».
Είναι αυτά παραδείγματα επιβεβαιωτικής προκατάληψης για το επιχείρημα που ακολουθεί; Απολύτως. Παρ’ όλα αυτά, αναδεικνύουν δύο μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται με την παροχή συμβουλών.
Πρόβλημα πρώτο: οι άνθρωποι δεν ζητούν πραγματικά γνώμη
Οι περισσότεροι που ζητούν συμβουλή για μια σημαντική απόφαση δεν θέλουν να τους πεις τι πιστεύεις. Ούτε τι πρέπει να πιστέψουν. Έχουν ήδη σκεφτεί υπερβολικά πολύ: έχουν χαθεί σε δεδομένα, αναλύσεις, υπέρ και κατά, σε τέτοιο βαθμό που η καθαρότητα σκέψης γίνεται αδύνατη.
Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι περισσότερες απαντήσεις — ειδικά από κάποιον που γνωρίζει μόνο ένα ελάχιστο κομμάτι της κατάστασής τους. Και, κυρίως, που δεν είναι εκείνοι.
Πρόβλημα δεύτερο: οι γνώμες δεν είναι πληροφορία
Οι γνώμες είναι, ως επί το πλείστον, feedback. Και οι περισσότεροι άνθρωποι είτε δεν συμπαθούν το feedback είτε απλώς το αγνοούν.
Όπως διαπίστωσε έρευνα του Harvard Business School: «Το feedback συχνά συνδέεται με αξιολόγηση. Αυτό δυσκολεύει την ικανότητα να φανταστεί κανείς μια μελλοντική —και ενδεχομένως καλύτερη— απόδοση. Ως αποτέλεσμα, όσοι δίνουν feedback καταλήγουν να προσφέρουν λιγότερο ουσιαστική και εφαρμόσιμη καθοδήγηση».
Και ακόμα χειρότερα: ακόμα και το καλό feedback σπάνια έχει αποτέλεσμα. Έρευνες δείχνουν ότι όλοι υπερεκτιμούμε τις ικανότητές μας — θεωρούμε τον εαυτό μας πάνω από τον μέσο όρο σε ευφυΐα, κρίση, γνώσεις και ταλέντο. Έτσι, υποσυνείδητα βρίσκουμε τρόπους να διατηρούμε θετική εικόνα για τον εαυτό μας.
Σύμφωνα με μελέτη του University of Bonn, είμαστε εξαιρετικά καλοί στο να εξορθολογίζουμε ή και να ξεχνάμε την αρνητική ανατροφοδότηση. Μέσα σε λίγες ημέρες —ή το πολύ μία εβδομάδα— οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θυμούνται καν την εποικοδομητική κριτική που έλαβαν.
Με άλλα λόγια: ακόμα κι αν η γνώμη σου είναι σοφή (ας υποθέσουμε ότι είναι), οι πιθανότητες να βοηθήσει είναι μικρές.
Την επόμενη φορά που κάποιος σου ζητήσει συμβουλή —ή που νιώσεις την ανάγκη να τη δώσεις— μην του πεις τι να κάνει. Και σίγουρα μην του πεις τι θα έκανες εσύ.
Βοήθησέ τον να βρει τις σωστές ερωτήσεις.
Γιατί οι απαντήσεις του είναι οι μόνες που έχουν σημασία.
