Γιατί τα αντίποινα του Ιράν στο Ισραήλ μπορεί να στοχεύσουν την παγκόσμια οικονομία
Μετά το πρώτο κύμα αεροπορικών επιθέσεων του Ισραήλ, το οποίο προκάλεσε σημαντικές ζημιές σε ιρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δημοσιεύματα του Σαββάτου αναφέρουν ότι μπήκε στο στόχαστρο και η ενεργειακή υποδομή του Ιράν. Μεταξύ των πληγέντων υποδομών φέρεται να είναι και το κοιτασματικό πεδίο Pars South – το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο – καθώς και ιρανικά διυλιστήρια πετρελαίου.
Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος προειδοποίησε το Σάββατο ότι: «Θα πλήξουμε κάθε σημείο και κάθε στόχο του καθεστώτος των αγιατολάχ», αφού προηγουμένως είχε απευθύνει κάλεσμα στον ιρανικό λαό να ανατρέψει την κυβέρνησή του.
Την Παρασκευή, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ κατηγόρησε το Ιράν ότι παραβίασε «κόκκινες γραμμές», εξαπολύοντας πυραύλους εναντίον πολιτικών στόχων, στο πλαίσιο των αντιποίνων του.
Η πρώην αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν, δήλωσε στο Bloomberg TV πως θεωρεί πιθανό το Ισραήλ να στραφεί κατά των οικονομικών και ενεργειακών υποδομών του Ιράν.
Την ίδια στιγμή, η Τεχεράνη ενδέχεται να επιδιώξει αντίστοιχες κινήσεις στην αγορά ενέργειας. Παρά τη μαζική πυραυλική και μη επανδρωμένη επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, αναλυτές επισημαίνουν πως οι στρατιωτικές επιλογές της Τεχεράνης είναι περιορισμένες, λόγω των σοβαρών απωλειών που έχει υποστεί από τις ισραηλινές επιθέσεις.
Ιρανός βουλευτής δήλωσε πως εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο κλεισίματος του Στενού του Ορμούζ – ενός κρίσιμου κόμβου για το παγκόσμιο εμπόριο ενέργειας. Από εκεί διέρχεται περίπου το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης υγρών καυσίμων, δηλαδή περί τα 21 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα άνοδο των τιμών του πετρελαίου, οι οποίες την Παρασκευή αυξήθηκαν κατά 7%, ξεπερνώντας τα 70 δολάρια ανά βαρέλι, ως άμεση αντίδραση των αγορών στην αρχική φάση της σύγκρουσης.
Σε σημείωμά του το Σάββατο, ο επικεφαλής έρευνας νομισμάτων της Deutsche Bank, Γιώργος Σαραβέλος, ανέφερε πως ένα σενάριο πλήρους διακοπής των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου και ταυτόχρονου κλεισίματος του Στενού του Ορμούζ, θα μπορούσε να οδηγήσει την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 120 δολάρια ανά βαρέλι.
Ένα τέτοιο κλείσιμο θα απαιτούσε ενδεχομένως τη χρήση ναρκών, περιπολικών σκαφών, αεροσκαφών, πυραύλων cruise και πετρελαιοκίνητων υποβρυχίων, ενώ η διαδικασία εκκαθάρισης του στενού θα μπορούσε να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες.
«Δεδομένων των σοβαρών παγκόσμιων επιπτώσεων ενός τέτοιου κλεισίματος, θεωρούμε ότι η Τεχεράνη θα το κρατήσει ως έσχατο διαπραγματευτικό χαρτί και θα το εξετάσει μόνο σε περίπτωση ακραίας ανάγκης», προσθέτει ο Σαραβέλος.
Σε άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs, την Παρασκευή, ο Κένεθ Πόλακ – πρώην αναλυτής στρατιωτικών θεμάτων του Περσικού Κόλπου στη CIA και πρώην διευθυντής υποθέσεων του Περσικού στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ – εκτίμησε ότι οι πιθανότητες να κλείσει το Ιράν το Στενό του Ορμούζ είναι χαμηλές.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοια ενέργεια θα μετέτρεπε γρήγορα το Ιράν από «θύμα που εμπνέει συμπάθεια σε επικίνδυνο εχθρό» στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, ενώ δυτικές δυνάμεις – ακόμα και η Κίνα – θα μπορούσαν να απαντήσουν με χρήση βίας για να επαναφέρουν τη λειτουργία του στενού.
«Και η Τεχεράνη θα έπρεπε να ανησυχεί σοβαρά πως μια τόσο απερίσκεπτη απειλή απέναντι στις παγκόσμιες οικονομίες θα μπορούσε να πείσει την Ουάσινγκτον ότι πρέπει να ανατραπεί το ιρανικό καθεστώς», πρόσθεσε ο Πόλακ. «Αυτός ο φόβος είναι σίγουρα πιο έντονος τώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ – ο οποίος διέταξε τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί το 2020 – βρίσκεται ξανά στην εξουσία».
