Γουόρεν Μπάφετ: Το memo που στέλνει στους μάνατζερ της Berkshire Hathaway εδώ και 25 χρόνια

Της Jessica Coacci

O Γουόρεν Μπάφετ θεωρείται ευρέως ένα από τα πιο έξυπνα μυαλά στις επιχειρήσεις, εξάλλου έχει περάσει δεκαετίες διατηρώντας την Berkshire Hathaway μια πολυεθνική επενδυτική δύναμη.

Παρόλο που μπορεί να φαίνεται σαν ένας… χαλαρός ηλικιωμένος που αγαπά την Coca-Cola, παραδέχεται ότι το στυλ ηγεσίας του μπορεί μερικές φορές να είναι «αδίστακτο». Μάλιστα, ο δισεκατομμυριούχος επί 25 χρόνια, ίσως και παραπάνω, κάθε δύο χρόνια έστελνε μία αυστηρή υπενθύμιση στους διευθυντές του, για τις αδιαπραγμάτευτες υποχρεώσεις τους, οι οποίες περιλαμβάνουν «να διαφυλάσσουν με ζήλο τη φήμη της Berkshire», κάτι που πιστεύει ότι είναι το θεμέλιο ολόκληρης της επιχείρησης.

«Μπορούμε να χάσουμε χρήματα — ακόμη και πολλά χρήματα. Αλλά δεν μπορούμε να χάσουμε φήμη — ούτε ίχνος φήμης», υπενθύμισε ο 94χρονος σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή, λίγους μήνες πριν από την ημερομηνία αποχώρησής του από την εταιρεία της οποίας ηγείται εδώ και 60 χρόνια.

Από τότε που ανέλαβε μία τότε προβληματική εταιρεία κλωστοϋφαντουργίας το 1965, ο επενδυτής, με περιουσία αξίας 152 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει μετατρέψει την Berkshire Hathaway σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ. Υπό την ηγεσία του, η Berkshire έφτασε φέτος σε κεφαλαιοποίηση αγοράς 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Αλλά από τον Ιανουάριο του 2026, η Berkshire δεν θα βρίσκεται πλέον υπό την ηγεσία του Μπάφετ. Το υπόμνημα ωστόσο θα χρησιμεύσει ως υπενθύμιση ότι η μελλοντική της φήμη βρίσκεται στα χέρια του προσωπικού.

«Πρέπει να συνεχίσουμε να αξιολογούμε κάθε πράξη όχι μόνο με βάση το τι είναι νόμιμο, αλλά και με βάση το τι θα θέλαμε να είχαμε γράψει στην πρώτη σελίδα μιας εφημερίδας σε ένα άρθρο γραμμένο από έναν εχθρικό, αλλά έξυπνο, δημοσιογράφο».

Η προστασία της φήμης αποτελεί ένα συνεχές μοτίβο στην ιστορία του Μπάφετ — σε μια επιστολή προς τους μετόχους το 2010, αποκάλυψε ότι έστελνε ακριβώς το ίδιο σημείωμα στο προσωπικό για πάνω από 25 χρόνια και ότι αυτό συνεχίζεται.

Είναι γνωστό ότι το 1991, απευθυνόμενος στα μέλη του Κογκρέσου ως πρόεδρος της επενδυτικής τράπεζας Salomon Brothers, ο Μπάφετ έδωσε το εξής μήνυμα στους υπαλλήλους του: «Χάστε χρήματα για την εταιρεία και θα δείξω κατανόηση. Χάστε έστω και ένα ίχνος φήμης για την εταιρεία και θα είμαι αδίστακτος».

Αυτό το συναίσθημα επαναλήφθηκε και από άλλους κορυφαίους δισεκατομμυριούχους όπως ο Τζεφ Μπέζος, ο οποίος είπε: «Το brand σας είναι αυτό που λένε οι άλλοι για εσάς όταν δεν βρίσκεστε στο δωμάτιο».

Η ανάγκη να σχεδιάζουμε πάντα για το μέλλον

Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ο θρυλικός επενδυτής ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από τη θέση του CEO μέχρι το τέλος του έτους, παραδίδοντας τα ηνία στον διάδοχό του, Greg Abel, αφότου είδε πόσα πολλά μπορούσε να κάνει σε μια εργάσιμη ημέρα.

Και ως αίτημα για τον σχεδιασμό της διαδοχής, ο Μπάφετ ζητά από τους διευθυντές του να του παράσχουν μια χειρόγραφη επιστολή σχετικά με τυχόν μελλοντικές συστάσεις για να πάρουν τη θέση τους, προσθέτοντας ότι η επιστολή δεν θα δοθεί σε κανέναν, εκτός εάν δεν είναι πλέον CEO.

«Χρειάζομαι τη βοήθειά σας σε σχέση με το ζήτημα της διαδοχής. Δεν περιμένω κανέναν από εσάς να συνταξιοδοτηθεί και ελπίζω να ζήσετε όλοι μέχρι τα 100. (Στην περίπτωση του Charlie, 110)». Ο Charlie Munger, ο οποίος απεβίωσε τον Νοέμβριο του 2023 σε ηλικία 99 ετών, ήταν στενός φίλος, έμπιστος συνεργάτης και ηγετικό στέλεχος του Μπάφετ για πάνω από 60 χρόνια.

«Αλλά σε περίπτωση που δεν το κάνετε, παρακαλώ στείλτε μου ένα σημείωμα ή email δίνοντας τη σύστασή σας για το ποιος θα πρέπει να αναλάβει αύριο εάν χάσετε την ικανότητά σας να ηγείστε από τη μια μέρα στην άλλη», έγραψε ο Μπάφετ.

Στο μέλλον, ο Μπάφετ -όπως δήλωσε στην Wall Street Journal- θα συνεχίσει να πηγαίνει στο γραφείο. «Δεν πρόκειται να κάθομαι σπίτι και να βλέπω σαπουνόπερες. Τα ενδιαφέροντά μου παραμένουν τα ίδια».

Ολόκληρο το memo που έστελνε ο Μπάφετ στους διευθυντές του

Προς: Berkshire Hathaway Managers (“The All-Stars”)

cc: Berkshire Directors

Από: Warren E. Buffett

Ημερομηνία: 19 Δεκεμβρίου 2014

Αυτή είναι η επιστολή μου για να τονίσω εκ νέου την κορυφαία προτεραιότητα της Berkshire και να λάβω τη βοήθειά σας στον σχεδιασμό της διαδοχής (δική σας, όχι δική μου!).

Η κορυφαία προτεραιότητα – που υπερισχύει όλων των άλλων, συμπεριλαμβανομένων των κερδών – είναι να συνεχίσουμε όλοι μας να προστατεύουμε με ζήλο τη φήμη της Berkshire. Δεν μπορούμε να είμαστε τέλειοι, αλλά μπορούμε να προσπαθήσουμε να είμαστε. Όπως έχω πει σε αυτά τα υπομνήματα για περισσότερα από 25 χρόνια: «Μπορούμε να χάσουμε χρήματα – ακόμη και πολλά χρήματα. Αλλά δεν μπορούμε να χάσουμε φήμη – ούτε ίχνος φήμης». Πρέπει να συνεχίσουμε να αξιολογούμε κάθε πράξη όχι μόνο με βάση αυτό που είναι νόμιμο, αλλά και με αυτό που θα θέλαμε να έχει γραφτεί στην πρώτη σελίδα μιας εφημερίδας σε ένα άρθρο γραμμένο από έναν εχθρικό αλλά έξυπνο δημοσιογράφο.

Μερικές φορές οι συνεργάτες σας θα πουν «Όλοι οι άλλοι το κάνουν». Αυτή η λογική είναι σχεδόν πάντα κακή αν αποτελεί την κύρια δικαιολογία για μια επιχειρηματική ενέργεια. Είναι εντελώς απαράδεκτη κατά την αξιολόγηση μιας ηθικής απόφασης. Κάθε φορά που κάποιος παραθέτει αυτή τη φράση ως λογική, στην πραγματικότητα λέει ότι δεν μπορεί να βρει έναν καλό λόγο. Αν κάποιος δώσει αυτή την εξήγηση, πείτε του να προσπαθήσει να τη χρησιμοποιήσει με έναν δημοσιογράφο ή έναν δικαστή και να δει πόσο μακριά θα τον πάει.

Αν δείτε κάτι του οποίου η ορθότητα ή η νομιμότητα σας κάνει να διστάζετε, φροντίστε να με καλέσετε. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό ότι αν μια δεδομένη πορεία δράσης προκαλεί τέτοιο δισταγμό, μάλλον είναι αμφιλεγόμενη και θα πρέπει να εγκαταλειφθεί. Υπάρχουν πολλά χρήματα που μπορούν να βγουν στο κέντρο του …γηπέδου. Αν είναι αμφίβολο αν κάποια ενέργεια είναι επιτρεπτή, απλώς υποθέστε ότι δεν είναι και ξεχάστε την.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να με ενημερώνετε αμέσως αν υπάρχουν σημαντικά κακά νέα. Μπορώ να χειριστώ κακά νέα, αλλά δεν μου αρέσει να τα αντιμετωπίζω κατόπιν εορτής. Η απροθυμία να αντιμετωπιστούν άμεσα τα κακά νέα είναι αυτό που στη Salomon μετέτρεψε ένα πρόβλημα από κάτι που θα μπορούσε εύκολα να είχε ξεπεραστεί σε κάτι που παραλίγο να προκαλέσει την κατάρρευση μιας εταιρείας με 8.000 υπαλλήλους.

Κάποιος κάνει κάτι σήμερα στη Berkshire για το οποίο εσείς και εγώ θα ήμασταν δυσαρεστημένοι αν το γνωρίζαμε. Αυτό είναι αναπόφευκτο: Τώρα απασχολούμε περισσότερους από 330.000 ανθρώπους και οι πιθανότητες όλοι αυτοί να περάσουν μια μέρα χωρίς να εμφανιστεί καμία κακή συμπεριφορά είναι μηδενικές. Αλλά μπορούμε να έχουμε τεράστιο αντίκτυπο στην ελαχιστοποίηση τέτοιων ενεργειών, επεμβαίνοντας αμέσως σε οτιδήποτε όταν υπάρχει η παραμικρή οσμή ακατάλληλης συμπεριφοράς. Η στάση σας σε τέτοια θέματα, που εκφράζεται με συμπεριφορά αλλά και με λόγια, θα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για το πώς αναπτύσσεται η κουλτούρα της επιχείρησης. Η κουλτούρα, περισσότερο από τα βιβλία κανόνων, καθορίζει τον τρόπο συμπεριφοράς ενός οργανισμού.

Σε κάθε περίπτωση, μιλήστε μου για το τι συμβαίνει όσο λίγο ή όσο πολύ επιθυμείτε. Ο καθένας από εσάς κάνει μια πρώτης τάξεως δουλειά στη λειτουργία της επιχείρησης με το δικό του προσωπικό στυλ και δεν χρειάζεστε τη βοήθειά μου. Τα μόνα στοιχεία που πρέπει να διευκρινίσετε μαζί μου είναι τυχόν αλλαγές στις απολαβές σας μετά τη συνταξιοδότηση, εξαγορές και τυχόν ασυνήθιστα μεγάλες κεφαλαιουχικές δαπάνες. Αλλά μου αρέσει να διαβάζω, οπότε να μου στέλνετε οτιδήποτε νομίζετε ότι μπορεί να μου φανεί ενδιαφέρον.

Χρειάζομαι τη βοήθειά σας σε σχέση με το ζήτημα της διαδοχής. Δεν ζητώ από κανέναν από εσάς να συνταξιοδοτηθεί και ελπίζω να ζήσετε όλοι μέχρι τα 100. (Στην περίπτωση του Charlie, 110). Αλλά σε περίπτωση που δεν το κάνετε, παρακαλώ στείλτε μου μια επιστολή ή ένα email δίνοντας τη σύστασή σας για το ποιος θα πρέπει να αναλάβει αύριο εάν χάσετε την ικανότητά σας να ηγείστε από τη μια μέρα στην άλλη. Αυτές τις επιστολές δεν θα τις δει κανείς άλλος εκτός από εμένα, εκτός εάν δεν είμαι πλέον CEO, οπότε ο διάδοχός μου θα χρειαστεί τις πληροφορίες. Παρακαλώ συνοψίστε τα δυνατά και αδύνατα σημεία του βασικού υποψηφίου σας, καθώς και τυχόν πιθανούς αναπληρωματικούς που μπορεί να θέλετε να συμπεριλάβετε. Οι περισσότεροι από εσάς έχετε συμμετάσχει σε αυτήν την άσκηση στο παρελθόν και άλλοι έχετε προσφέρει τις ιδέες σας προφορικά. Ωστόσο, είναι σημαντικό για μένα να λαμβάνω μια περιοδική ενημέρωση, και τώρα που έχουμε προσθέσει τόσες πολλές επιχειρήσεις, πρέπει να έχω τις σκέψεις σας γραπτώς αντί να προσπαθώ να τις έχω στη μνήμη μου. Φυσικά, υπάρχουν μερικές επιχειρήσεις που διευθύνονται από δύο ή περισσότερους από εσάς και σε αυτές τις περιπτώσεις, απλώς αγνοήστε αυτό το ζήτημα. Η σημείωσή σας μπορεί να είναι σύντομη, ανεπίσημη, χειρόγραφη κ.λπ. Απλώς σημειώστε την ως «Εμπιστευτικό για τον Γουόρεν».

Ευχαριστώ για τη βοήθειά σας σε όλα αυτά. Και ευχαριστώ για τον τρόπο που διευθύνετε τις επιχειρήσεις σας. Κάνετε τη δουλειά μου εύκολη».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• 2025 Fortune Most Powerful People in Business: Οι ισχυρότεροι επιχειρηματικοί ηγέτες του κόσμου σήμερα
• Πού μετακομίζουν οι εκατομμυριούχοι και γιατί η Ελλάδα είναι ανάμεσα στους top προορισμούς το 2025
• «Μην μιλάς πρώτος»: Η συμβουλή του Τζεφ Μπέζος στους νέους επαγγελματίες