Η ΕΕ σχεδιάζει τεστ αντοχής για μη τραπεζικά ιδρύματα ενόψει εντεινόμενων κινδύνων
Tο πρώτο τους τεστ αντοχής που θα εστιάζει σε ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού συστήματος εκτός των τραπεζών σχεδιάζουν οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που αντανακλά τους φόβους που υπάρχουν για τη ραγδαία ανάπτυξη λιγότερο ρυθμιζόμενων οντοτήτων όπως τα hedge funds και τα private equity.
Τα σχέδια των ευρωπαϊκών αρχών θα εξετάσουν τον αντίκτυπο μιας πιθανής χρηματοοικονομικής κρίσης στο ευρύτερο σύστημα —συμπεριλαμβανομένων των ταμείων συντάξεων και των ασφαλιστικών εταιρειών— ακολουθούν αντίστοιχη πρωτοβουλία της Τράπεζας της Αγγλίας πέρυσι.
Αξιωματούχοι από τους κύριους εποπτικούς φορείς της ΕΕ εξακολουθούν να συζητούν τις λεπτομέρειες ενός τέτοιου τεστ αντοχής σε επίπεδο συστήματος για μη τραπεζικά ιδρύματα, αλλά δύο άτομα που συμμετέχουν στις συνομιλίες δήλωσαν στους Financial Times ότι υπάρχει αισιοδοξία πως θα μπορούσε να ξεκινήσει το επόμενο έτος.
Η κίνηση αυτή αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες σε hedge funds, εταιρείες ιδιωτικής χρηματοδότησης και money market funds, καθώς θα βρεθούν αντιμέτωπα με αυστηρότερη εποπτεία και περιορισμούς από τις ευρωπαϊκές αρχές στο μέλλον.
Σημειωτέον, μετά την κρίση του 2008, η παροχή δανείων έχει μετατοπιστεί από τους ισολογισμούς των τραπεζών προς άλλες εταιρείες που λειτουργούν σαν παραδοσιακοί δανειστές, αλλά υπόκεινται σε πιο χαλαρούς κανονισμούς.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο τέλος του 2023, τα μη τραπεζικά ιδρύματα αντιστοιχούσαν περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων ύψους €19 τρισ. στη ζώνη του ευρώ, με την ΕΚΤ να επισημαίνει ότι «όλο και περισσότερα δάνεια παρέχονται από ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία».
Οι εποπτικές αρχές ανησυχούν όλο και περισσότερο για την αδιαφάνεια και τους πιθανούς κινδύνους που ενδέχεται να ενέχουν αυτές οι εταιρείες, καθώς και για τις διασυνδέσεις τους με το τραπεζικό σύστημα. Ο δανεισμός από τις τράπεζες της Ευρωζώνης προς τέτοια μη τραπεζικά ιδρύματα έχει τριπλασιαστεί από το 1999, φθάνοντας τα €6 τρισ. στο τέλος του 2023.
Τα μη τραπεζικά ιδρύματα βρίσκονταν στο επίκεντρο αρκετών κρίσεων τα τελευταία χρόνια: από τη μαζική πώληση ομολόγων μετά την πανδημία, την κατάρρευση του family office Archegos Capital Management πριν τρία χρόνια, έως την κρίση ρευστότητας στους traders ενέργειας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
«Έχουμε δει ορισμένα επεισόδια… στα οποία η μετάδοση κινδύνων ρευστότητας προήλθε από τον χώρο των μη τραπεζικών χρηματοοικονομικών διαμεσολαβητών», δήλωσε η Claudia Buch, πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, σε πρόσφατη ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Είναι σημαντικό αυτό να γίνει κατανοητό και να ρυθμιστεί επαρκώς», πρόσθεσε. «Δεν είναι όλα τα NBFI πιο επικίνδυνα από τις τράπεζες ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους συγκεκριμένους κινδύνους με τον σωστό τρόπο και η ρύθμιση να στοχεύει ανάλογα».
Οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ ανησυχούν επίσης για το γεγονός ότι η περιοχή έχει καθυστερήσει να ενισχύσει τους κανόνες για τα money market funds —μια βασική πηγή χρηματοδότησης των τραπεζών— τα οποία διατηρούν χαμηλότερες ελάχιστες απαιτήσεις ρευστότητας σε σχέση με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ορισμένες εθνικές αρχές στην Ευρώπη, όπως στη Γαλλία, έχουν ήδη ανακοινώσει ότι σχεδιάζουν να ξεκινήσουν αντίστοιχα τεστ αντοχής για τους λεγόμενους μη τραπεζικούς χρηματοοικονομικούς διαμεσολαβητές (NBFI).
Η άσκηση της ΕΕ θα βασιστεί στα υπάρχοντα τεστ αντοχής που διενεργούνται τακτικά ανά τομέα για τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τα ταμεία χρηματαγοράς και τους εκκαθαριστικούς οίκους στα 27 κράτη μέλη.
Στόχος είναι να εξεταστεί πώς θα μπορούσε να εξαπλωθεί μια κρίση μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κατά πόσο θα μπορούσε να ενισχυθεί το σοκ αντί να απορροφηθεί.
Στις συζητήσεις συμμετέχουν η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA), η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA), η ΕΚΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB). Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Η Επιτροπή ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα καθυστερήσει την εφαρμογή αυστηρότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις δραστηριότητες διαπραγμάτευσης τίτλων των τραπεζών κατά ένα έτος, έως τις αρχές του 2027. Η καθυστέρηση αυτή θα επιτρέψει στις Βρυξέλλες να αναμείνουν σαφήνεια σχετικά με το αν οι ΗΠΑ θα εφαρμόσουν τους κανόνες που συμφωνήθηκαν από την Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία.
Η Τράπεζα της Αγγλίας είχε εμπλέξει πάνω από 50 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του City του Λονδίνου στο λεγόμενο “συστημικό σενάριο εξερεύνησης”, το οποίο περιλάμβανε την υποθετική χρεοκοπία ενός hedge fund, για να μοντελοποιηθεί πώς θα διαχυθεί μια περίοδος πίεσης στα μη τραπεζικά ιδρύματα.
Οι εταιρείες του City ένιωσαν ανακούφιση όταν η ΤτΑ δήλωσε πως η ανθεκτικότητα των επενδυτικών κεφαλαίων με στρατηγική βάσει υποχρεώσεων (LDI) στα συνταξιοδοτικά ταμεία ήταν «συγκριτικά υψηλή», παρότι είχαν προκαλέσει κρίση στην αγορά των κρατικών ομολόγων του ΗΒ δύο χρόνια νωρίτερα.
Ωστόσο, η Τράπεζα προειδοποίησε επίσης ότι μαζικές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων από συνταξιοδοτικά ταμεία, hedge funds και άλλους επενδυτές θα μπορούσαν να εντείνουν μια κρίση, ιδίως καθώς πολλοί από αυτούς είχαν «λανθασμένες προσδοκίες» για την ικανότητά τους να εξασφαλίσουν ρευστότητα σε συνθήκες κατάρρευσης.
