Η «εκδίκηση του γραφείου»: Πώς οι εργαζόμενοι αντιδρούν σιωπηλά στην υποχρεωτική επιστροφή
Σε μια πλατφόρμα μεταπώλησης στο Σικάγο, μία υπάλληλος δεν παραλείπει ποτέ να περάσει από το κοινόχρηστο ψυγείο πριν φύγει από το γραφείο.
Όπως λέει, από τότε που η εταιρεία της επέβαλε επιστροφή στο γραφείο (RTO) λίγες ημέρες την εβδομάδα, θεωρεί δικαίωμά της να παίρνει λίγα αναψυκτικά και σνακ για το σπίτι.
«Έχω γεμάτο το ψυγείο μου με ποτά από το γραφείο», λέει στο Fortune. «Αφού οι μέτοχοι “τρώνε” τον μισθό μου, το λιγότερο που μπορώ να κάνω είναι να πάρω τρία Gatorade και μερικά Uncrustables».
Η υπάλληλος του Σικάγο είναι μία μόνο από τους χιλιάδες εργαζομένους που εφαρμόζουν μια νέα τακτική: “εκδικητική συμμόρφωση” στην επιστροφή στο γραφείο. Συμμορφώνονται τυπικά με τις απαιτήσεις, αλλά βρίσκουν μικρούς τρόπους να «ανταποδώσουν» — καθυστερώντας το πρωί, φεύγοντας νωρίτερα, ή παίρνοντας σνακ για το σπίτι.
Το Reddit έχει αφιερωμένο thread στο φόρουμ AntiWork, με ιδέες για «διακριτικές πράξεις αντίστασης»: από το να μην απαντάς ποτέ εκτός ωραρίου, μέχρι το να καίς επίτηδες ποπ κορν στο μικροκυμάτων.
Οι ειδικοί λένε στο Fortune ότι αυτή η παθητική αντίδραση είναι αποτέλεσμα των αυταρχικών RTO εντολών που εφαρμόστηκαν χωρίς διάλογο και χωρίς φροντίδα για την ευημερία των εργαζομένων. Και παρόλο που φαίνονται μικρές ή “παιδικές”, αυτές οι πράξεις είναι ένδειξη απώλειας εμπιστοσύνης προς τον εργοδότη.
«Όταν οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι κάτι είναι άδικο, δρουν για να το εξισορροπήσουν», λέει ο καθηγητής διοίκησης Peter Cappelli από το Wharton. «Αυτό αντικατοπτρίζει κακή ηγεσία — μέχρι και στο επίπεδο του μάνατζερ».
Ρήξη στο άτυπο κοινωνικό συμβόλαιο
Η πανδημία COVID-19 άλλαξε ριζικά τον εργασιακό χάρτη, με εκατομμύρια να περνούν από τη μία μέρα στην άλλη σε καθεστώς τηλεργασίας. Όταν οι περιορισμοί χαλάρωσαν, πολλές εταιρείες κράτησαν υβριδικά μοντέλα.
Όμως σταδιακά, η ευελιξία αυτή αποσύρεται. Οι CEOs απαιτούν πια φυσική παρουσία στο γραφείο — και οι εργαζόμενοι δεν το αποδέχονται εύκολα.
Σύμφωνα με έρευνα της FlexJobs το 2024, το 95% των εργαζομένων θέλει κάποια μορφή τηλεργασίας.
«Η επιστροφή στο γραφείο είναι τόσο ευαίσθητο θέμα, που δεν εκπλήσσομαι που πολλοί δεν αντιδρούν θετικά», λέει η Toni Frana, career expert στη FlexJobs.
Ορισμένοι εργοδότες έχουν χειριστεί την κατάσταση έξυπνα: χρησιμοποιώντας δεδομένα και επικοινωνώντας ξεκάθαρα. Άλλοι όμως, έχουν αγνοήσει εντελώς τις ανάγκες των εργαζομένων. Αυτό έχει ραγίσει το άτυπο “συμβόλαιο εμπιστοσύνης” που στηρίζει κάθε εργασιακή σχέση.
Η καθηγήτρια Denise Rousseau του Carnegie Mellon το αποκαλεί «αντικοινωνική εργασιακή συμπεριφορά»: δηλαδή σκόπιμες ενέργειες που παραβιάζουν τους άγραφους ή και γραπτούς κανόνες της εταιρείας.
«Οι αιτίες είναι ξεκάθαρες: άδικη μεταχείριση, αθέτηση υποσχέσεων, ή η αίσθηση ότι η εταιρεία δεν νοιάζεται για τους ανθρώπους της».
Η μικρή “αντίσταση” γίνεται κανόνας
Μια εργαζόμενη σε δημόσιο φορέα της Νέας Υόρκης δηλώνει στο Fortune ότι πλέον δεν “χτυπάει” έξοδο για μεσημεριανό — και χρεώνει κανονικά τον χρόνο.
«Θα συνεχίσω να το κάνω», λέει. «Έχω χάλια ασφάλιση υγείας, τουλάχιστον να “ρεφάρω” από εκεί».
Άλλη υπάλληλος σε εταιρεία πολυτελών ειδών παραδέχεται ότι η ομάδα της φεύγει νωρίτερα ή πηγαίνει σε γυμναστήρια μέσα στο ωράριο.
«Αφού δεν θέλουμε να είμαστε στο γραφείο, εκμεταλλευόμαστε όποια ευκαιρία παρουσιαστεί για να φύγουμε — και κανείς δεν το προσέχει», λέει.
Όταν η καλή θέληση θεωρείται δεδομένη
Για τους μάνατζερ, το να βλέπουν εργαζομένους να «κλέβουν» σνακ ή να επινοούν γιατρούς μπορεί να είναι εκνευριστικό — αλλά δεν πρέπει να οδηγεί σε σπασμωδικές αντιδράσεις.
«Ως εργοδότης, πριν εκνευριστείς, σκέψου: Πόσα άλλα πράγματα έχουν αλλάξει χωρίς ξεκάθαρη εξήγηση;», λέει ο Cappelli.
Αυτές οι μικρές παραβάσεις δείχνουν βαθύτερη αποσύνδεση: έλλειψη αναγνώρισης, έλλειψη διαλόγου, και υποτίμηση της εμπιστοσύνης που χτίστηκε με τα χρόνια.
Η λύση; Να ακούσουν τους εργαζομένους.
Town halls, ανώνυμες έρευνες, feedback από μάνατζερ — όλα είναι τρόποι για να ξανακερδηθεί η εμπιστοσύνη.
«Δεν μπορείς να προχωρήσεις ως οργανισμός χωρίς να ενσωματώσεις την άποψη των ανθρώπων σου», λέει η Rousseau. «Το να μην νοιάζεσαι… απλώς δεν είναι επιλογή».
