Οι επαγγελματίες νοσοκομειακής περίθαλψης βρίσκονται υπό το φόβο του μετατραυματικού στρες

των Ian Mount & Bernhard Warner

Όταν ο Daniel Baldó έβαλε στην άκρη τη νεοσύστατη επιχείρηση ευζωΐας που έχει ιδρύσει και προσφέρθηκε να εργαστεί ως νοσοκόμος στη μονάδα εντατικής θεραπείας του τεράστιου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου La Paz της Μαδρίτης, βρήκε ένα σύστημα στα όριά του από τα κρούσματα του Covid-19. Οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο δοκιμάζονταν πραγματικά, εν μέσω ελλείψεων στο προσωπικό και συνεχούς εισόδου ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.

«Υπάρχουν ολοένα και λιγότεροι από μας και, παρόλο που υπάρχουν οι πόροι, το σύστημα υγείας δεν έχει καταφέρει να επιταχύνει τις προσλήψεις» λέει ο Baldó, ο οποίος προσθέτει ότι πολλοί νεοπροσληφθέντες έπαψαν να έρχονται στη δουλειά μετά από μόλις μία ή δύο μέρες στο πόστο τους». «Υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται, που έχουν άγχος, και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να τους προσελκύσεις εάν τους προσφέρεις τα ίδια σε αντάλλαγμα για περισσότερη δουλειά, περισσότερη προσπάθεια και περισσότερο κίνδυνο».

Πάνω από 12.000 Ισπανοί εργαζόμενοι στον χώρο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έχουν προσβληθεί από τον κορωνοϊό – περίπου 14% των συνολικών κρουσμάτων – γεγονός που κάνει ακόμα χειρότερη την έλλειψη προσωπικού. Την ίδια στιγμή, τα νοσοκομεία φτιάχνουν «στο πόδι» νέες μονάδες εντατικής θεραπείας για να αντιμετωπίσουν την κορύφωση της πανδημίας. Τουλάχιστον οχτώ ιατροί ή νοσοκόμοι βρίσκονται μεταξύ των 10.000 ανθρώπων που έχουν πεθάνει στην Ισπανία από τον κορωνοϊό.

H ένταση της εμπειρίας είναι τέτοια που τα χιλιάδες μέλη του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στην πρώτη γραμμή στην Ισπανία – και σε άλλες χώρες που έχουν πληγεί από τον Covid-19 – το πιθανότερο είναι ότι έχουν «σημαδευτεί» με τρόπους που συνήθως παρατηρούνται μόνο σε εμπόλεμες ζώνες. Η αδυναμία διάσωσης ασθενών, ο φόβος της μόλυνσης και το αίσθημα της ανημποριάς που ενισχύθηκε από την έλλειψη προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού στην αρχή της κρίσης τροφοδοτούν σε πολλούς ένα συναισθηματικό τραύμα. Για κάποιους, αυτό θα εξελιχθεί σε Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες.

«Έχει παρατηρηθεί επανειλημμένα ότι όσοι παρέχουν άμεση βοήθεια συχνά τραυματίζονται συναισθηματικά, γεγονός που οδηγεί σε έντονο άγχος, σύγχυση και στρες. Σε κάποιους, αυτό συνοδεύεται από κατάθλιψη και μπορεί να καταλήξει σε μετατραυματικό στρες» λέει ο Albert Wu, καθηγητής πολιτικής υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins, ο οποίος το 2000 εισήγαγε τον όρο «δεύτερο θύμα» για να περιγράψει το ιατρικό προσωπικό που τραυματίζεται συναισθηματικά στην εργασία του.

Ο Δρ. Wu περιγράφει τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες ως μια αντίδραση που διαρκεί για πάνω από έναν μήνα και περιλαμβάνει «στρες, παρεμβολές σκηνών από το παρελθόν και αποφυγή πραγμάτων που σου θυμίζουν το αρχικό ερέθισμα».

Στην Ισπανία, αυτά τα επίπεδα τραύματος και ανησυχίας είναι ιδιαίτερα υψηλά στα περίπου 5.400 γηριατρικά κέντρα όπου φροντίζονται περίπου 375.000 άνθρωποι. Τα γηροκομεία αυτά, τα οποία δεν διέθεταν προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό, επλήγησαν ιδιαίτερα από τον Covid-19. Ένας ισπανικός ραδιοφωνικός σταθμός εκτίμησε ότι πάνω από 3.000 άνθρωποι που διέμεναν σε αυτούς τους χώρους πέθαναν από την πανδημία.

Η Pilar εργαζόταν σε γηροκομείο της Μαδρίτης και πλέον είναι σπίτι της, με συμπτώματα του κορωνοϊού. Η μαρτυρία της συνοψίζει την απελπισία που βιώνει το προσωπικό: «Αντιμετωπίζουμε πολύ θάνατο. Ως εργαζόμενοι σε γηροκομεία, είμαστε συνηθισμένοι σ’ αυτόν. Αλλά να βλέπεις ηλικιωμένους να πεθαίνουν τόσο γρήγορα χωρίς να είσαι σε θέση να κάνεις τίποτα, χωρίς να είναι καν η οικογένειά τους εκεί… αυτό δημιουργεί ένα απίστευτο αίσθημα ανικανότητας και παράγει πολύ στρες».

Και η ίδια καταλήγει: «Εργαζόμαστε υπό συνεχή πίεση και βιασύνη, και δεν έχουμε παρά ελάχιστο προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό. Έτσι, καταλήγουμε όλοι να νοσούμε από τον κορωνοϊό».