Η Ευρώπη θέλει να ανοικοδομήσει την Ουκρανία με τα «παγωμένα» μετρητά της Ρωσίας. Είναι νόμιμο αυτό;

του David Meyer

Ο επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστήριξε την ιδέα της κατάσχεσης των παγωμένων συναλλαγματικών αποθεματικών της Ρωσίας και της χρήσης τους για την τελική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Οι Ουκρανοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η εισβολή της Ρωσίας προκαλεί ζημιά 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε εβδομάδα στη χώρα τους και υπολογίζουν έναν πιθανό συνολικό λογαριασμό 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η χρήση των παγωμένων συναλλαγματικών αποθεματικών της Ρωσίας για την πληρωμή αυτής της ζημίας θα ήταν «λογική», δήλωσε στους Financial Times ο Josep Borrell Fontelles, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα.

Αυτό σίγουρα θα ήταν σύμφωνο με αυτό που ζητάει η Ουκρανία. Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν η μόνιμη κατάσχεση και αναδιανομή των παγωμένων κεφαλαίων – που ανέρχονται σε πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια – θα ήταν νόμιμη.

Ο ενθουσιασμός του Borrell φαίνεται να βασίζεται σε αυτό που θεωρεί ως προηγούμενο από την κατάσχεση 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ νωρίτερα αυτό το έτος σε παγωμένα αφγανικά περιουσιακά στοιχεία – τα μισά από τα οποία θα πήγαιναν για ανθρωπιστική βοήθεια στο Αφγανιστάν που διοικείται από τους Ταλιμπάν, με τα άλλα μισά να αποζημιώνουν τα θύματα των επιθέσεων που συνδέονται με τους Ταλιμπάν στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 στις Η.Π.Α.

«Έχουμε τα χρήματα στις τσέπες μας και κάποιος πρέπει να μου εξηγήσει γιατί είναι καλό όταν πρόκειται για αφγανικά χρήματα και όχι για ρωσικά χρήματα», είπε ο Borrell στους FT.

Αλλά η κατάσχεση αυτών των αφγανικών κεφαλαίων από την κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενη – για την ακρίβεια, χαρακτηρίστηκε ως κλοπή από ορισμένους Αφγανοαμερικανούς ακτιβιστές και δυτικούς νομικούς σχολιαστές.

Βασίστηκε επίσης σε ένα σύνολο πολύ ειδικών νομικών συνθηκών για τις ΗΠΑ, στις οποίες μια ομάδα οικογενειών και νομικών εκπροσώπων των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου κέρδισαν το δικαίωμα αποζημίωσης 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τους Ταλιμπάν πριν από μια δεκαετία.

Η ερημοδικία θεωρήθηκε ως συμβολική απόφαση εκείνη την εποχή, αλλά αφού οι Ταλιμπάν ανέκτησαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν πέρυσι, αποτέλεσε τη βάση για την απόφαση κατάσχεσης του Λευκού Οίκου τον Φεβρουάριο.

Δεν υπάρχει ακόμη καμία ανάλογη απόφαση για την περίπτωση των παγωμένων αποθεμάτων της Ρωσίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη καμία εξήγηση για το πώς αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν να αναδιανεμηθούν νόμιμα.

«Ο Borrell έκανε το σχόλιο για μια από τις πολλές πιθανότητες που συζητούνται επί του παρόντος σχετικά με τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία – δεν ελήφθη καμία απόφαση για αυτό το θέμα σε επίπεδο ΕΕ αυτή τη στιγμή», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής στο Fortune τη Δευτέρα.