Η Ευρώπη της στεγαστικής «φούσκας»: Πού βρίσκονται τα πιο ακριβά σπίτια – Η εικόνα στην Ελλάδα
- Κρίσιμη η επίδραση του τουρισμού και των βραχυχρόνιων μισθώσεων στη στέγαση.
- Παρά την επιβράδυνση της αγοράς, οι τιμές παραμένουν υψηλές σε σχέση με την πραγματική αξία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί για μια «νέα εποχή στεγαστικής πίεσης» στην Ένωση, με την Πορτογαλία και την Ελλάδα να συγκαταλέγονται στις χώρες όπου οι τιμές των κατοικιών έχουν αποσυνδεθεί από την πραγματική τους αξία.
Σύμφωνα με την έκθεση «Στέγαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση: εξελίξεις στην αγορά, υποκείμενοι παράγοντες και πολιτικές», την τελευταία δεκαετία οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά περίπου 50%. Ωστόσο, σε χώρες όπως η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Τσεχία, η Πορτογαλία και η Πολωνία, η αύξηση ξεπέρασε το 200%.
Η Πορτογαλία καταγράφει τη μεγαλύτερη υπερτίμηση στην Ευρώπη, με τα ακίνητα να κοστολογούνται έως και 35% πάνω από την πραγματική τους αξία. Η Ελλάδα ακολουθεί στην τρίτη θέση, με εκτιμώμενη υπερτίμηση 10% έως 20%, μαζί με το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Αυστρία.
Η Κομισιόν αποδίδει την εκρηκτική αυτή άνοδο σε τέσσερις βασικούς παράγοντες: τα υψηλότερα επιτόκια, τη ζήτηση από εύπορους αγοραστές και επενδυτές, την έλλειψη νέων κατασκευών και την ταχεία εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. «Η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε τουριστικές περιοχές συνδέεται στενά με την αύξηση των τιμών των κατοικιών και των ενοικίων», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.
Η άνοδος των πλατφορμών όπως η Airbnb έχει περιορίσει τη διαθεσιμότητα μακροχρόνιων ενοικιάσεων, δημιουργώντας συνθήκες στενότητας που επιβαρύνουν ιδιαίτερα τις αστικές περιοχές και τα νησιά με υψηλή τουριστική κίνηση.
Αν και σε ορισμένες χώρες όπως η Σουηδία και το Λουξεμβούργο οι τιμές υποχώρησαν έως και 20% μεταξύ 2022 και 2024, στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές η προσαρμογή δεν έχει συντελεστεί. Όπως σημειώνει η Επιτροπή, οι τιμές παραμένουν υψηλές όσο η προσφορά κατοικιών υστερεί της ζήτησης — ένα διαρθρωτικό πρόβλημα που «δεν διορθώνεται μόνο με τις κινήσεις της αγοράς».
Για την Ελλάδα, η σταθερή αύξηση των ενοικίων, η άνοδος του τουρισμού και οι περιορισμένες νέες οικοδομικές άδειες εντείνουν τις πιέσεις, καθιστώντας τη στέγαση ολοένα και πιο δυσπρόσιτη για τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος.
